«گفتند 600 میلیون تومان بده تا تایید صلاحیت شوی»، «همه می‌گفتند در مسجد عزیزالله می‌توان کاری کرد»، «حتی شنیدم پسر فلان شخصیت پول می‌گیرد». اینها بخش‌هایی از اظهارات یکی از داوطلبان ردصلاحیت‌شده در انتخابات مجلس نهم است. او ادعا می‌کند دلالانی که مدعی نفوذ در شورای نگهبان بودند، از او درخواست مبالغی پول کردند تا صلاحیتش را تایید کنند.
پرده اول؛ افشاگری محمود صادقی
دریافت پول برای تایید صلاحیت در انتخابات، ادعایی بود که گاهی در محافل خصوصی و غیررسمی مطرح می‌شد. اما محمود صادقی، نماینده عضو فراکسیون امید مجلس، سال گذشته با اعلام عمومی این موضوع، خواستار روشن شدن ابعاد ماجرا شد. او تیرماه سال گذشته در توییتی در حساب کاربری‌اش با خطاب قرار دادن آیت‌الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، از او پرسیده بود: «آیا آیت‌الله جنتی اطلاع دارند که فساد مالی در نهاد تحت مدیریت خودشان هم رخنه کرده است؟» روز قبل از آن، دبیر شورای نگهبان در نشست کارگروه‌های تخصصی ستاد چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی نسبت به وجود فساد در برخی دستگاه‌ها اعتراض کرده بود. صادقی در این توییت تاکید کرده بود برای ادعایش شاهد هم دارد و «اگر به افراد تامین داده شود، بسیاری حاضرند شهادت بدهند در جریان بررسی صلاحیت نامزدهای مجلس از طرف برخی مرتبطان با هیات‌های نظارت بر انتخابات چه درخواست‌هایی از آنان شده است».
پرده دوم؛ شکایت شورای نگهبان
افشاگری صادقی برایش دردسرساز و منجر به شکایت شورای نگهبان از او شد. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، اعلام کرد چون این نماینده مجلس برای ادعای خود مستنداتی ارائه نکرده، موضوع را از طریق قوه قضاییه پیگیری می‌کنند. محمود صادقی اما ادعای سخنگوی شورای نگهبان درباره دریافت مستندات را رد و همان زمان اعلام کرد: «تعدادی از افرادی که برای تایید صلاحیت به آنها پیشنهاد پرداخت وجه شده یا در این‌باره اطلاع دارند، آمادگی خود را برای ادای شهادت در هیات نظارت اعلام کردند.»
پرده سوم؛ شهود صادقی در جلسه هیات نظارت
خردادماه امسال، جلسه هیات نظارت بر رفتار نمایندگان برای رسیدگی به شکایت شورای نگهبان از صادقی برگزار شد و به گفته محمد جمالی‌نوبندگانی، سخنگوی این هیات، پنج شاهد صادقی در جلسه حضور یافتند و توضیحات خود را ارائه دادند.
صادقی نیز در مصاحبه با خبرگزاری موج، جزئیات بیشتری در این‌باره ارائه کرد. بنا بر گفت‌وگوی او: «یکی از شهود می‌گفت که از من صد میلیون تومان برای تایید صلاحیت خواسته‌اند. دیگری می‌گفت ابتدا به من پیشنهاد 2 میلیارد تومانی دادند، اما بعد به 500 میلیون تومان راضی شدند. یک نفر دیگر هم می‌گفت که مرا به مسجد سید عزیزالله دعوت کردند و به من پیشنهاد 300 میلیون تومانی دادند تا تایید صلاحیت شوم.»
گفتند 600 میلیون تومان بده تایید صلاحیت شوی
اعتمادآنلاین به سراغ یکی از افرادی رفت که مدعی است دلالان انتخاباتی به سراغش آمدند و از او درباره ادعایش مبنی بر درخواست پول از سوی مرتبطان شورای نگهبان برای تایید صلاحیت پرسید. محمدطاهر کنعانی، که سابقه کاندیداتوری در سه انتخابات را دارد، می‌گوید برخی که خود را دارای نفوذ در شورای نگهبان معرفی می‌کردند، از او درخواست رشوه 600 میلیونی تومانی کرده بودند تا صلاحیتش را برای انتخابات دور نهم مجلس تایید کنند.
رد صلاحیت در انتخابات خبرگان با وجود نمره 20 در آزمون
کنعانی که حقوقدان و وکیل پایه‌یک دادگستری است، در انتخابات دوره‌های چهارم و پنجم خبرگان رهبری و همچنین انتخابات دور نهم مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کرده، اما هیچ‌گاه صلاحیتش تایید نشده است. او مدعی است حتی در انتخابات دوره گذشته خبرگان (دور پنجم) که برای تایید صلاحیت‌ها آزمون برگزار شد نمره 20 گرفته است، اما با وجود این رد صلاحیتش کردند.
دلیل رد صلاحیت را اعلام نکردند
گرچه اعضای شورای نگهبان به ویژه عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، بارها اعلام کرده‌اند دلیل رد صلاحیت داوطلبان انتخابات به صورت خصوصی به خود آنان اعلام می‌شود، اما کنعانی می‌گوید در هیچ دوره‌ای به او نگفتند دلیل رد صلاحیتش چه بوده است. او می‌گوید به دلیل اینکه استاد حقوق اساسی و جامعه‌شناسی عمومی است، به عنوان یک پروژه علمی در پی کشف لایه‌های مبهم نظام انتخابات بوده و به همین خاطر حداقل می‌خواسته علت رد صلاحیتش را بداند. اما دلیل رد صلاحیتش را به او اعلام نکردند.
کنعانی پیگیری‌هایش را این‌گونه روایت می‌کند: «چون شورای نگهبان و فرمانداری‌ها دلیل و مستندات رد صلاحیت را ندادند، به ناچار نزد هر کسی که تصور می‌کردم می‌تواند کاری بکند و چرایی رد صلاحیت را دریابد، رفتم. از جمله به هیات نظارت استان و شورای نگهبان مرکزی تهران هم مراجعه کردم. هیات نظارت استان توصیه کردند که انصراف بدهم ولی با شورای نگهبان هیچ‌گونه ارتباط رسمی‌ای برقرار نشد. حتی یک روز کارمند جوانی از در شورای نگهبان بیرون آمد و به جمعیت افراد مردود اعلام کرد که بیخود اینجا جمع نشوید؛ بروید جای دیگر.»
ارتباط مسجد سید عزیزالله تهران با شورای نگهبان چیست؟
او به این بخش از توضیحاتش که می‌رسد نام مسجدی در بازار تهران را می‌آورد که پیش از او محمود صادقی هم اشاره‌ای به آن کرده بود. صادقی در مصاحبه با خبرگزاری موج برای اولین بار نام مسجد عزیزالله تهران را بر زبان آورده و گفته بود: «عده‌ای از این افراد (رد صلاحیت‌شدگان) می‌گفتند که ما را حضوری دعوت می‌کردند و این پیشنهادها (پرداخت پول برای تایید صلاحیت) را می‌دادند. یکی از جاهایی که این افراد را دعوت می‌کردند خیلی معروف است. آنها را به مسجد سید عزیزالله در بازار تهران دعوت می‌کردند. مسجد سیدعزیزالله در بازار تهران معروف است و اگر به نمایندگان ادوار مجلس بگویید، اینجا را می‌شناسند و می‌دانند کجا و چگونه بوده است.»
همه گفتند در مسجد سید عزیزالله می‌توان کاری کرد
حالا کنعانی نیز می‌گوید یکی از روزهایی که برای پیگیری علت رد صلاحیتش به شورای نگهبان مراجعه کرده بود، به او می‌گویند به مسجد سید عزیزالله برود: «همه گفتند آنجا می‌توان کاری کرد. من هم به مسجد سید عزیزالله رفتم. نماز ظهر و عصر که تمام شد خدمت آیت‌الله رضوانی رسیدم و توضیحات کافی دادم ولی سکوت مطلق بود و هیچ جوابی به من ندادند.»
مسجد سید عزیزالله که در نیمه اول قرن سیزدهم هجری قمری ساخته شد و به نام بانی آن مرحوم سید عزیزالله معروف است، در داخل بافت قدیمی بازار تهران قرار دارد. این مسجد یکی از پایگاه‌های مهم مذهبی قبل و بعد از انقلاب اسلامی است. امام خمینی سال 63 آیت‌الله غلامرضا رضوانی را به عنوان امام جماعت این مسجد منصوب کرد. او سال 68 با حکم رهبر معظم انقلاب اسلامی به عنوان یکی از فقهای شورای نگهبان منصوب شد. آیت‌الله رضوانی سال 92 دار فانی را وداع گفت و سید مهدی شب‌زنده‌دار جانشین او در شورای نگهبان شد.
ازدحام رد صلاحیت‌شدگان در مسجد سید عزیزالله
کنعانی سال 90 یعنی دو سال قبل از فوت آیت‌الله رضوانی، بنا بر توصیه افرادی که برای پیگیری وضعیت صلاحیت‌شان جلوی در شورای نگهبان تجمع کرده بودند، به مسجد سید عزیزالله می‌رود و با این فقیه شورای نگهبان ملاقات می‌کند. او درباره جزئیات این دیدار می‌گوید: «آنجا توضیحات لازم را دادم ولی چون خیلی شلوغ بود کاملاً مشخص بود جلسه بی‌نتیجه است و اصلاً مطالب ثبت و ضبط نمی‌شد و مدرک و دلیلی در دسترس نبود. مراجعات به آنجا کاملاً بی‌ثمر و بی‌اثر بود ولی مشخص نبود پس این همه افراد با ازدحام برای چه آنجا آمده‌اند و اصلاً این چه بساطی است!»
درخواست پرداخت رشوه را رد کردم
کنعانی می‌گوید مدتی بعد از ملاقاتش در مسجد سید عزیزالله، چند نفر به دفتر کار او مراجعه و درخواست پول کرده‌اند تا در قبال آن صلاحیتش را در انتخابات مجلس نهم تایید کنند: «در آخرین روزهای فرصت اعتراض شورای نگهبان سه نفر به دفتر اینجانب مراجعه کردند و گفتند که ما برای حل مشکل رد صلاحیت شما آمده‌ایم. گفتم شما چطور مرا پیدا کردید؟ گفتند از روی نامه سربرگ‌دار شما را پیدا کردیم؛ چون من برخی نامه‌هایم را با سربرگ دفتر وکالت داده بودم. گفتم چطور حل می‌شود؟ گفتند 600 میلیون تومان هزینه دارد. به نظر می‌رسد اگر شورای نگهبان شفاف و قانونی با حضور کاندیداها صلاحیت‌ها را بررسی و مستندات رد صلاحیت را شفاف و علنی اعلام کند، امکان نفوذ دلالان کاهش یابد.»
حتی شنیدم پسر فلان شخصیت پول می‌گیرد
کنعانی می‌گوید درخواست پرداخت رشوه را، از سوی افراد مدعی نفوذ در شورای نگهبان، رد کرده است و توضیح می‌دهد: «ابداً قصد ندارم بگویم اعضای شورای نگهبان و هیات‌های نظارت کوچک‌ترین چراغ سبزی در این زمینه نشان دادند، ولی این پدیده دلالی، به نقل از بسیاری از کاندیداها، اظهر من‌الشمس بود. دلالان انتخاباتی مانند هر جای دیگر همچون میکروب درصدد آلوده‌سازی سیستم بودند. افرادی از اضطرار کاندیداها و عدم شفافیت شورای نگهبان ادعای اعمال نفوذ می‌کردند و حتی کاندیداهای متعددی مستقیم به من می‌گفتند پسر فلان شخص پول می‌گیرد و افرادی می‌توانند کاری بکنند.»
به گفته کنعانی، او تنها فردی نیست که پیشنهاد پرداخت پول برای تایید صلاحیت دریافت کرده است.
اعتمادآنلاین به سراغ یکی دیگر از این گزینه‌ها رفت که گفته می‌شد حتی دو قطعه فرش ابریشم به این دلالان پرداخت کرده است. او در ابتدا قرار مصاحبه گذاشت، اما پس از مدتی اعلام کرد حاضر به مصاحبه نیست و تاکید کرد که گفتن این مسائل دردی را دوا نمی‌کند.
دیدار یکی از رد صلاحیت‌شدگان با حقوقدانان شورای نگهبان
ماشاءالله حیدری‌مقدم یکی دیگر از رد صلاحیت‌شدگان انتخابات در دوره‌های مختلف مجلس است که او نیز تجربه قابل توجهی از روند بررسی صلاحیت‌ها دارد. او که نماینده مردم سلسله و دلفان در مجلس سوم بوده، برای انتخابات دوره‌های بعد نیز در انتخابات ثبت‌نام می‌کند، اما هر دوره صلاحیتش رد می‌شود. او نیز به اعتمادآنلاین گفت :هر بار علت رد صلاحیتش را به صورت کلی یعنی عدم التزام به اسلام و ولایت فقیه اعلام می‌کردند، اما هیچ‌گاه جزئیات آن را بیان نکردند.
برای تایید صلاحیت امضا کن که انصراف می‌دهی!
حیدری‌مقدم در انتخابات دور هشتم مجلس دهم داوطلب حضور در انتخابات شد، اما مانند قبل صلاحیتش تایید نشد. او برای پیگیری بررسی صلاحیتش به ملاقات آیت‌الله عباس کعبی می‌رود، که در آن سال به عنوان حقوقدان در شورای نگهبان مشغول فعالیت بود. حیدری‌مقدم دیدارش با کعبی را این‌گونه روایت می‌کند: «در ملاقات با آقای کعبی ایشان بسیار محترمانه برخورد کردند. در پایان جلسه گفتند مساله خودتان را با آقای مرتضی طاهری حل کنید. مرتضی طاهری رئیس هیات نظارت استان لرستان بود. در این ملاقات او غیرمحترمانه با من برخورد کرد و گفت آقای حیدری شما یا باید بنویسی انصراف می‌دهی یا رد صلاحیت می‌شوی. می‌گفت اگر انصراف دهی تایید صلاحیتت می‌کنیم. من هم نوشتم اگر صلاحیت مرا تایید کنید، انصراف می‌دهم. با این حال در نهایت صلاحیت من تایید نشد.»
نجات‌الله ابراهیمیان: نه تنها در شورای نگهبان بلکه در همه جا از جمله قوه قضاییه امکان تخلف صفر نیست
اعتمادآنلاین برای بررسی این ادعاها به سراغ نجات‌الله ابراهیمیان، عضو حقوقدان شورای نگهبان، رفت. او قبل از اینکه ماموریت 6 ساله‌اش در این نهاد به پایان برسد درباره چنین ادعاهایی می‌گوید: «تا به حال اطلاعاتی مبنی بر دلالی افراد در موسم انتخابات به نام شورای نگهبان به این نهاد اعلام نشده و اگر کسی اطلاعات موثقی دارد و آن اطلاعات امکان رسیدگی قضایی را فراهم می‌کند، به دست شورای نگهبان برساند تا حتماً رسیدگی شود.»
او در پاسخ به این سوال که «آیا با توجه به تعداد بالای اعضای هیات‌های نظارت شورای نگهبان، در ایام انتخابات احتمال تخلف و پیشنهاد دریافت رشوه وجود دارد یا نه» عنوان می‌کند: «نه تنها در شورای نگهبان بلکه در همه جا از جمله قوه قضاییه امکان تخلف صفر نیست. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید تخلفی صورت نگرفته است، اما برای نشان دادن عکس‌العمل قانونی و قضایی باید قراین و مدارک وجود داشته باشد.»
ابراهیمیان می‌گوید که اخبار مربوط به دلالانی که خود را مرتبط با شورای نگهبان می‌دانند در روزنامه‌ها و رسانه‌ها خوانده و تاکید می‌کند اگر این اطلاعات و اسناد را به شورای نگهبان بدهند، شورا حتماً رسیدگی خواهد کرد.
