جواز تاسیس و پروانه بهره برداری جزو مدارکی هستند که هنگام ثبت شرکت یا ثبت برند از شما درخواست می‌شوند. برخی این دو مجوز قانونی را یکسان می‌پندارند، در صورتی که این‌طور نیست. متولی صدور هر دو اینها وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) است اما شرایط دریافت آنها متفاوت است. به طور خلاصه، جواز تاسیس گام نخست برای راه‌اندازی مجموعه‌های تولیدی و صنعتی است. پس از دریافت این موافقت اولیه، اشخاص می‌توانند گام‌های بعدی را بردارند و حتی تولید آزمایشی خود را آغاز کنند. اما در پایان، برای آغاز به کار رسمی باید برای گرفتن پروانه بهره برداری اقدام نمایند. در این مقاله، به طور دقیق به تفاوت جواز تاسیس و پروانه بهره برداری می‌پردازیم.
جواز تأسیس چیست؟
«جواز تاسیس» مجوزی قانونی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت آن را صادر می‌کند. دریافت این مجوز فعالیت قانونی برای راه‌اندازی بیشتر کسب‌وکارهای تولیدی الزامی است. به طور مثال، فعالیت در شهرک‌های صنعتی و استفاده از امکانات آنها منوط به ارائه جواز تاسیس رسمی است. از سوی دیگر، اشخاص برای جذب سرمایه‌گذار نیازمند مدرک معتبری هستند که نشان‌دهندۀ قانونی بودن واحد تولیدی آنها باشد. اخذ جواز تاسیس گام اول تاسیس تمام مجموعه‌های صنعتی و کارخانه‌ها محسوب می‌شود. به این مجوز قانونی اصطلاحاً پروانه تاسیس، موافقت اولیه و یا موافقت اصولی نیز گفته می‌شود.
نحوه دریافت جواز تأسیس
هم اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) و هم اشخاص حقیقی می‌توانند برای اخذ جواز تاسیس به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خود مراجعه نمایند. مدت اعتبار این مجوز معمولاً یک‌ساله است و می‌توان به راحتی برای تمدید آن اقدام کرد. گفتنی است که جواز تاسیس سندی قابل انتقال است و بر حسب نوع فعالیت ممکن است به مراجع صادرکننده دیگری ارجاع داده شود. به طور مثال، برخی کسب‌وکارها در حوزه محصولات زراعی باید برای دریافت مجوز فعالیت خود به وزارت جهاد کشاورزی رجوع کنند. مدارک مورد نیاز برای دریافت جواز تاسیس عبارت‌اند از:
- شناسنامه و کارت ملی متقاضی
- کارت پایان خدمت یا معافیت سربازی (برای آقایان)
- روزنامه رسمی تاسیس یا آخرین تغییرات شرکت (برای شخصیت‌های حقوقی)
- ثبت‌نام در سامانه صدور جواز تاسیس وزارت صنعت، معدن و تجارت
- انتخاب طرح و مشخص کردن نحوه اجرای آن
- وارد کردن اطلاعات تکمیلی (مربوط به صنایع پیشرفته و دانش‌بنیان)
پروانه بهره‌برداری چیست؟
«پروانه بهره برداری» مجوز قانونی دیگری است که در وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر می‌شود. این سند به واحدهای صنعتی‌ای که جواز تاسیس گرفته‌اند اجازه می‌دهد خط تولید خود را به راه بیندازند. در واقع پس از فراهم کردن زیرساخت‌های لازم اعم از مکان مناسب، ماشین‌آلات صنعتی، نیروی انسانی متخصص و تولید آزمایشی نوبت به اخذ پروانه بهره برداری برای آغاز فعالیت رسمی می‌رسد. تمام تولیدکنندگان مستقر و فعال در شهرک‌های صنعتی سراسر کشور باید پروانه بهره برداری داشته باشند.
نحوه دریافت پروانه بهره‌برداری
پروانه بهره برداری معمولاً یک‌ساله صادر می‌شود اما تمدید آن سه‌ساله و پنج‌ساله و در برخی موارد دائمی خواهد بود. اخذ این مجوز منوط به فراهم کردن شرایط مناسب راه‌اندازی کسب‌وکار مثل تخمین هزینه‌ها و انجام آزمایش‌های لازم است. مدارک مورد نیاز جهت دریافت پروانه بهره برداری عبارت‌اند از:
- مدارک شناسایی متقاضی (حقیقی یا حقوقی)
- اسناد مالکیت یا اجاره‌نامه محل استقرار
- جواز تاسیس دارای اعتبار زمانی
- مجوز شهرداری با پرداخت عوارض سالیانه
- مجوز وزارت اقتصاد و دارایی با پرداخت مالیات
- ثبت‌نام در سامانه صدور پروانه بهره برداری وزارت صنعت، معدن و تجارت
- ارائه مستندات مربوط به مکان واحد تولیدی، رشته فعالیت و نوع محصول
- وارد کردن اطلاعات تکمیلی (مربوط به فرایند تولید)
تفاوت جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری چیست؟
مهم‌ترین تفاوت جواز تاسیس و پروانه بهره برداری در این است که ابتدا باید جواز تاسیس را دریافت کرد و سپس برای گرفتن پروانه بهره برداری اقدام کرد. در واقع بدون جواز تاسیس، نمی‌توان پروانه بهره برداری گرفت. بهترین مثالی که برای تفاوت این دو مجوز قانونی می‌توان آورد، تاسیس کارخانه در شهرک‌های صنعتی است. برای این منظور، اول باید جواز تاسیس را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کرد تا بتوان مجوز حضور در شهرک صنعتی مورد نظر و ساخت و تجهیز کارخانه را گرفت. سپس برای راه‌اندازی کارخانه باید پروانه بهره برداری را از همان وزارتخانه دریافت کرد تا مجموعه امکان فعالیت پیدا کند. می‌توان گفت جواز تاسیس بر اساس پیش‌بینی ظرفیت تولید پیش از تشکیل مجموعه و پروانه بهره برداری بر اساس امکان تولید در مکان تجهیزشده صادر می‌شود. بنابراین گرفتن مجوز اول به معنی بی‌نیاز شدن از مجوز دوم نیست.
