طرح این استدلال برای توجیه مماشات فدراسیون و سازمان لیگ با باشگاه های بدحساب، قدمتی چندین و چند ساله دارد و رئیس امروز فدراسیون فوتبال در ابتدای سال 1396 همان صحبتی را تکرار کرد که اهل فوتبال از گذشته ها به شنیدنش عادت دارند. اینکه باشگاه ها برای صاف کردن بدهی ها نیاز به زمان دارند. در عین حال در تمام این سال ها نه تنها از بدهی های انباشته شده هیچ باشگاهی کاسته نشد بلکه تعهدات مالی آنها همچنان سیر صعودی را طی می کنند.

اما سه ماه بعد یعنی بیست و سوم مرداد ماه، مهدی تاج حرف هایی زد که جامعه فوتبال برای اولین بارمی شنید: "ما می‌توانیم لیگ را با 10، 12 و حتی هشت تیم برگزار کنیم. ما باید لیگ را با تیم‌هایی برگزار کنیم که مجوز حرفه‌ای دارند."

این تغییرلحن یا موضع در قبال باشگاه های بدهکار، بیش از آنکه نشات گرفته از یک تغییررویکرد داوطلبانه از سوی سیاست گذاران فدراسیون و وزارت ورزش باشد، ریشه در تغییر نوع بازرسی های AFC دارد که از "صوری" به "واقعی" تبدیل شده اند.

در واقع "کُنشی" ما را به "واکنش" واداشته است و لاجرم می باید به آن تن دهیم. بدون آنکه عمیقا، به صلاحیت   آن باورقلبی داشته باشیم. چون می ترسیم. می ترسیم از لیگ قهرمانان محروم شویم. می ترسیم میلیون ها هوادارعاشق با سقوط تیمشان به رده پایینتردرسوگ بنشینند. می ترسیم از سهمیه ما در آسیا کاسته شود ...

این توصیفی است که می توان از وضعیت آشفته حاکم بر فدراسیون کرد که دربرابر فشارهای ناشی از سیاست های جدید و جهانی فیفا، سعی درمقاومت حداکثری دارد تا بلکه از شدت و حدت سخت گیری ها بکاهد.

طی ماه های اخیر، به موازات رایزنی های مهدی تاج با شیخ سلمان برای خرید زمان و مهلت بیشتر برای تکمیل پرونده های مالی باشگاه ها، مسئولین فدراسیون به دنبال راهکارهای حقوقی هم گشته اند تا حدالامکان از شعاع نظارتی و حَکَمیت AFC بکاهند. این را با استناد به پاسخ کنفدراسیون آسیا به دبیرکل فدراسیون فوتبال می گوییم.

*رمزگشایی از پاسخ AFC به دبیرکل فدراسیون فوتبال

از پاسخ نامه کنفدراسیون فوتبال آسیا به دبیرکل فدراسیون، اینگونه برمی آید که آقای ساکت طی نامه ای خبر ازاستقرار و استحکام کمیته جدیدی به نام کمیته تعیین وضعیت، مطابق با آئین نامه فیفا داده است با این مضمون که وجود ساختار حقوقی جدید مشکلات گذشته را از بین خواهد برد، روند حقوقی هم می تواند طبق سلسله مراتب بدوی-استیناف در داخل فدراسیون ایران حل شود و راه شکایت به دادگاه عالی ورزش(کاس) هم همیشه باز خواهد بود. لذا نیازی به دخالت حقوقی AFC در جریان پرونده های داخلی نیست.

در متن پاسخ AFC آمده است: "ما از اظهارات شما مبنی بر مسئولیت داشتن کمیته انضباطی و استیناف فدراسیون جهت رسیدگی به اختلافات مالی بین افراد و باشگاه ها آگاه شدیم که در حال حاضر کمیته تعیین وضعیت بازیکنان فدراسیون شما مرجع ذی صلاح جهت رسیدگی به این موضوعات است. ما همچنین متوجه شدیم که کمیته استیناف شما و دادگاه CAS مراجع رسیدگی بعدی است."

اما مسئولین AFC سعی دارند به فدراسیون بقبولانند که عملشان خیر است و این نظارت "به منظور حمایت از تلاشهای ارکان فوق در فدراسیون شما" بوده و روند مطلوب این است که ما "تمام شکایاتی را که علیه باشگاه ها دریافت می کنیم را برای شما ارسال می نماییم". در این نامه اکیدا از فدراسیون خواسته شده مجوز حرفه ای به باشگاهی که مشکلات بدهی خود را حل نکرده است ندهد.

 اما آنچه که بیش از هر چیز باید اهالی فدراسیون را نگران کند جمله آخر آن است: "این موضوع همچنین به AFC کمک می کند تا متوجه شود که به کدام باشگاهها به اشتباه مجوز داده شده است". این به آن معنی است که کنفدراسیون فوتبال آسیا نه تنها حاضر نیست از پی گیری شکایات داخلی از باشگاه ها صرف نظر کند، بلکه در صورت اعطای مجوز به باشگاه های مسئله دار، فدراسیون را نیزمورد مواخذه وتنبیه قرار خواهد داد.

*اذعان فدراسیون به حق شکایت داخلی ها به کاس

نکته مهم دیگراین نامه اذعان فدراسیون به حق طلبکاران ورزشی داخلی به طرح دعوی در دادگاه عالی ورزش در لوزان سوئیس است. حقی که مطابق قوانین به رسمیت می شناسد ولی دوست ندارد در داخل به اصطلاح جار بزنند. چون اگر قرار باشد همه شاکیانی که احکام قطعی را از کمیته های مربوطه گرفته اند ولی همچنان از وصول مطالبات خود عاجزند، بروند به کاس شکایت کنند، می شود همان آش و همان کاسه!

در یک روند طبیعی حقوقی، زمانی پای دادگاه عالی ورزش به میان می آید که یکی از طرف های دعوا به حکم صادره اعتراض داشته باشد. در اکثر قریب به اتفاق احکام  دهه اخیر، باشگاه ها رای های صادره را قبول کرده اند ولی می گویند نداریم بدهیم. حال اینجا اگر شکایتی تسلیم کاس شود، متشاکی، نه باشگاه بلکه خود فدراسیون و سازمان لیگ خواهند بود و به آنها گفته خواهد شد که شما حق نداشتید ازاعمال تنبیهات علیه باشگاهی که محکوم شده چشم پوشی کنید و برای آنها دوباره مجوز حرفه ای صادر کنید.

پس چه چیزی ما و AFC را توجیه می کند که مقدمات باز شدن چنین پرونده هایی در کاس فراهم شود؟

واقعیت این است که در این آشفتگی، فدراسیون فوتبال تنها نیست و کل افکارعمومی فوتبالی به نوعی درگیرند. درست یا غلط، به نفع فوتبال یا به ضرر فوتبال، به صلاح یا ... همه بحث های لازم و مفیدی هستند و در خلال آنها می توان مفاهیمی چون منافع فوتبال، منافع ملی و مدیریت ورزشی را دوباره تعریف کرد. ولی دیدگاه های شخصی ما هر چه باشند خللی درعزم فیفا به برقراری انضباط  مالی درهمه فدراسیون ها ایجاد نخواهند کرد.

با این رویه شاید بیش از دو تیم از لیگ یک امسال به لیگ برتر راه یابند. شاید هم چشم انداز آینده لیگ برتر با "10، 12 و حتی هشت تیم" چنانکه آقای تاج هشدار داده بیش از آن که فکر می کنیم به واقعیت نزدیک باشد.