اسحاق جهانگیری صبح پنجشنبه در چهارمین اجلاس شورای عالی استان‌ها که در مجلس قدیم برگزار شد، با اشاره به فرا رسیدن بیستمین سال تاسیس شوراها در کشور و همزمانی آن با چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی خاطرنشان کرد: در مقطعی که آقای خاتمی تصمیم به برگزاری انتخابات شوراها گرفت، برخی در مخالفت با این تصمیم گفتند که چرا می‌خواهید اختیارات شهرداری‌ها را به مجموعه‌ای واگذار کنید که دولت هیچ نظارتی بر آن ندارد اما به هر حال این قانون باید اجرا می‌شد.
وی با تاکید بر اینکه شوراها مهمترین ساز و کار تحقق حضور مردم در قدرت و مهمترین نماد مردم سالاری در کشور هستند خاطرنشان کرد: مردم حتما از این موضوع ابراز رضایت دارند که در اداره بخشی از امور خود مشارکت کنند و هر چهار سال یکبار از میان خود تعدادی را برای این امر در روستاها، شهرها و استان‌ها انتخاب نمایند. شورا یک مرکز تمرین دموکراسی و کار جمعی است.
معاون اول رئیس جمهوری اظهار کرد: خیلی‌ها فکر می‌کردند که انجام کارهای جمعی به این صورت موجب تفرقه و کندی کار می‌شود اما اتفاقا بر خلاف آن معلوم شد که اگر سلایق و دیدگاه‌های مختلف در یکجا جمع شوند و با نظرات مختلف تصمیمات اتخاذ گردد همه احساس می‌کنند که در کار مشارکت داشته‌اند و همچنین گفت‌وگو و تفاهم نیز انجام شده است.
جهانگیری با تاکید بر اینکه گفت‌وگو و رسیدن به راه حل مشکلات جزء اصلی‌ترین امور است ادامه داد: امروز بسیاری از مشکلاتی که در کشور باقی مانده است یکی از دلایل آن عدم گفت‌وگو پیرامون مسائل و ترس از گفت‌وگو است این در حالی است که تنها راه حل مشکلات قدیمی کشور که همواره تکرار شده‌اند گفت‌وگوی مسئولین و همه با یکدیگر است.
وی در ادامه با تاکید بر لزوم حمایت همه جانبه از شوراها در کشور خاطرنشان کرد: همه باید تلاش کنیم که شوراها در اقصی نقاط کشور بتوانند با موفقیت کار خود را انجام دهند. قطعا با اعتماد به شوراها می‌توانیم شاهد دستیابی به افق‌های جدیدی برای مردم و همچنین افزایش امید آنها به آینده باشیم.
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه امروز ثابت شده است که موفقیت همه نظام‌های سیاسی دنیا ارتباط مستقیم با سرمایه اجتماعی دارد اظهار کرد: هر چه شوراها موفق‌تر شوند، می‌توانیم به سرمایه اجتماعی که مهمترین سرمایه در اختیار کشور است و در نتیجه به موفقیت جمهوری اسلامی ایران بیفزاییم.
وی با تاکید بر اینکه امروز ایران با مسائل عدیده‌ای روبرو است که با اتکا به ظرفیت سرمایه اجتماعی قادر به عبور از آنها است، گفت: داشتن امید به آینده، قدرت همبستگی و سرمایه اجتماعی و همچنین اعتماد عمومی مهمترین راز و رمز موفقیت کشور برای عبور از چالش‌های پیش رو است.
جهانگیری گفت: ایران از لحاظ مسائل بین‌المللی و منطقه‌ای، شرایط بسیار استثنائی دارد. امروز باید شرایط کشور را به خوبی درک کنیم؛ در گوشه و کنار دنیا قدرت‌های بزرگ و برخی کشورهای منطقه متحد شده‌اند که به ایران آسیب برسانند. در اتاق‌های فکر برخی از کشورهای غربی عده‌ای در حال طراحی علیه ایران هستند. به همین دلیل ایران شرایط بسیار حساسی دارد و یک لحظه غفلت کردن و یک تصمیم ناصحیح گرفتن و یک اقدام نابجا انجام دادن می‌تواند شرایط مردم را به گونه‌ای دیگر رقم بزند.
وی تصریح کرد: امروز کم هزینه‌ترین راه برای خسارت زدن به ایران، دامن زدن به اختلافات، تفرقه و چند دستگی و همچنین ناکارآمد نشان دادن مسئولان میان مردم و القای اینکه نظام ناکارآمد است و توانایی حل مشکلات را ندارد است. واقعا من ناراحت می‌شوم که می‌بینم گاهی برخی مسئولان برخی نهادها و جریانات سیاسی که باید بیش از سایرین به حساسیت کشور و منطقه فکر کنند، چکیده همه سخنان‌شان پمپاژ ناامیدی به جامعه است.
معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به سفرهای اخیر ولیعهد عربستان به برخی کشورهای دنیا و تلاش او برای ایجاد اجماعی علیه ایران خاطرنشان کرد: در همین روزهای اخیر نیز مشاهده می‌کنیم ولیعهد جوان آل سعود در همه جا می‌چرخد و در یکسره کارش فضاسازی علیه ایران است. گرچه آنها کوچکتر از آن هستند که بتوانند اقدامی علیه ایران انجام دهند اما دست‌های آل سعود، منافقین، جریاناتی در غرب و جریانات تندرو در آمریکا و برخی جریان‌ها در منطقه به این امید که بتوانند به ایران آسیب بزنند در حال نزدیک شدن به هم است.
جهانگیری با تاکید بر اهمیت مسائل داخل کشور گفت: در ایران همه مسائل اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. امروز در اقتصاد با چالش‌های بسیاری نظیر بیکاری، مشکلات معیشتی مردم و برخی مشکلات در توسعه شهرستان‌ها مواجه هستیم.
وی گفت: در زمینه سیاسی مدت‌هاست که اختلافاتی در داخل شکل گرفته و عده‌ای نان خود را در این می‌بینند که این اختلافات را به همین صورت نگهدارند و نگذارند که این مشکلات برطرف شود. در زمینه مسائل دیگر نیز شرایط همین گونه است.
معاون اول رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه مجموعه عظیمی از چالش‌ها پیش روی ماست که برای عبور از آنها باید با هم گفت‌وگو کنیم و راه حل بیابیم، گفت: نباید بگذاریم به فهرست چالش‌های کشور چالش دیگری اضافه شود. مطمئنا افزایش امید و اعتماد مردم و در مجموع سرمایه اجتماعی، بخش عظیمی از چالش‌هایی که امروز فهرست شده‌اند را کاهش می‌دهد.
وی در بخش های دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به وضعیت بازار ارز طی روزهای اخیر با طرح این پرسش که آیا واقعا ریشه همه مسائل ارزی کشور اقتصادی است؟ اظهار کرد: در سال 96 بیش از 90 میلیارد دلار صادرات نفتی و غیرنفتی انجام شده است. همچنین کل نیاز کشور برای واردات کالا طی این سال با وجود آنکه نسبت به قبل رشد داشته است، حدود 54 میلیارد دلار بوده، نیاز بخش خدمات اعم از دانشجوان و مسافران نیز چیزی حدود 25 الی 30 میلیارد دلار بوده است و در مجموع ما مازادی بالغ بر حدود 20 میلیارد دلار ارز سالانه داریم و کشوری که مازاد ارزی دارد نباید در شرایط سخت ارزی قرار بگیرد.
جهانگیری تاکید کرد: من بخشی از اتفاقات اخیر بازار ارز را حتما سیاسی می‌دانم؛ سیاسی نه به این معنا که کسی بیاید در داخل مداخله کند و نرخ ارز را بالا ببرد بلکه به این معنا که مردم را نسبت به آینده کشور نگران کنند و مردم احساس کنند که اگر ارزی خریدند و در خانه نگهداشتند اطمینان بخش‌تر است یا اینکه عده‌ای فکر کنند اگر ارزی که در اختیار دارند را در خارج از کشور تبدیل به یک ساختمان کردند با وجود آنکه برای رفت و آمد به آن کشور باید اجازه بگیرند، برای آنها اطمینان بخش‌تر است.
معاون اول رییس جمهوری تصریح کرد: راهکار ساده حل مساله ارز در کشور افزایش امید و اعتماد مردم است. در این صورت هیچ کس به سمت خرید دلار و این کارها نمی‌رود؛ یادمان نرفته که در سال 91 قیمت دلار تا 4000 تومان رفت، اما با حضور مردم در انتخابات 92 و انتخاب رییس جمهوری، قیمت ارز کاهش یافت و سپس با انجام یک توافق اولیه در ژنو مجددا شاهد کاهش قیمت ارز بودیم.
وی خاطر نشان کرد: بسیاری از مشکلات کشور حتما با اقدامات اینگونه که منجر به افزایش سرمایه اجتماعی کشور شود قابل حل است و دلسوزان انقلاب ایران و جمهوری اسلامی و کسانی که به آینده ملت فکر می‌کنند باید با هم تفاهم و گفت‌وگو کنند و انسجام ملی و امید مردم به آینده را تقویت نمایند.
جهانگیری با بیان اینکه برخی فکر می‌کنند چالش‌های کشور به گونه‌ای است که کارشناسان و متخصصان ما قادر به حل آن نیستند، تاکید کرد: حل بسیاری از مشکلات پیش روی کشور اصلا نیاز به کار تکنیکی ندارد بلکه حل آنها وابسته به شرایط سیاسی و اجتماعی کشور است. من جزو افرادی هستم که همیشه به آینده امیدوارم و مطمئنم با تجربیاتی که مسئولان کشور و دلسوزان دارند شرایطی به وجود خواهد آمد که همه مشکلات برطرف شود.
معاون اول رئیس جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه دولت به طور جدی طرفدار تقویت شوراها در کشور است، خاطر نشان کرد: به دنبال این هستیم تا جایی که قانون به ما اجازه می‌دهد اختیارات را به مدیریت شهری اضافه کنیم. البته کسانی که این اختیارات به آنها واگذار می‌شود باید مسئولیت‌پذیر و پاسخگو باشند. از شوراها می‌خواهیم که نظارت خود بر همه نهادهای زیرمجموعه خود را به طور جدی انجام دهند.
وی با انتقاد از برخی دخالت های نهادهای نظارتی در امور اجرایی کشور، گفت: در حال حاضر انواع نظارت‌ها توسط دستگاه‌های مختلف نظارتی اعمال می‌شود و برخی از دستگاه‌های نظارتی انقدر جلو آمده‌ایم که در تصمیم‌گیری‌ها نیز دخالت می‌کنند. من این موضوع را قبول ندارم و در همین راستا مکررا به مدیران گفته‌ام دستگاه‌های نظارتی حق هیچ دخالتی در تصمیم‌گیری‌ها ندارند. اینکه متاسفانه برخی مدیران ما آنقدر ضعیف شده‌اند برای انجام کار نظارتی اجازه می‌گیرند اصلا به درد مدیریت نمی خورند و چنانچه که من جایی با چنین مدیرانی مواجه شده‌ام حتما آنها را برکنار می‌کنم.
معاون اول رییس جمهوری با تاکید بر اینکه نظارت امری لازم و واجب است و دستگاه‌های اجرایی و نظارتی مانند دولت و شهرداری نیازمند نظارت هستند خاطر نشان کرد: شوراها باید با عزم جدی نسبت به امورات شهرداری‌ها نظارت کنند و به طور دقیق حسابکشی نمایند تا در حضور آنها اتفاقی در شهرداری‌های زیرنظرشان نیفتد.
وی با بیان این که اولویت‌های مسائل شهری باید به طور جدی در شوراهای شهر مشخص و مورد تاکید قرار گیرد، حمل و نقل عمومی را از جمله مهمترین اولویت‌های شهرها و به ویژه کلانشهرها عنوان و خاطرنشان کرد: حمل و نقل عمومی در شهرهای مختلف به ویژه کلانشهرها و تهران بزرگ سهم بسزایی در آلودگی هوا دارند. دولت در این زمینه دو میلیارد دلار اعتبار برای شهرداری‌های کلانشهرها که از خرید واگن، قطار شهری اختصاص داده است من نیز از شوراهای کلانشهرها و شهرداری‌ها می‌خواهم برای حمل‌ونقل عمومی وقت بگذارم.
جهانگیری ادامه داد: دولت در زمینه حمایت از حمل‌ونقل عمومی و کاهش آلودگی سال گذشته تصمیم به نوسازی ناوگان فرسوده کشور اعم از بین شهری و برون شهری گرفت. در این زمینه منابع خوبی در نظر گرفته شده و با جایگزینی هر کامیون یا اتوبوس ظرف چند سال کل سرمایه‌گذاری‌های انجام شده از محل بهینه مصرف انرژی باز می‌گردد.
معاون اول رییس جمهوری در ادامه با اشاره به مصوبات شورای عالی استان‌ها و ارسال آنها به دولت جهت تبدیل شدن به لوایح قانونی، خاطر نشان کرد: در دولت قبل شرایط به این گونه بود که مصوبات شورای عالی استان ها به ریاست جمهوری ارسال و به سرعت در دستور کار دولت قرار می‌گیرد. در حال حاضر نیز دو لایحه مدیریت شهری و درآمد پایدار شهری در دستور کار دولت قرار دارد تا پس از تصویب در هیات وزیران در قالب لایحه‌ای به مجلس ارائه شود.
وی با انتقاد از برخی خلاهای قانونی در زمینه‌ی واگذاری اختیارات به استان‌ها گفت: قانون اختیارات را به وزرا داده و وزیر براساس قانون باید در برابر مجلس شورای اسلامی و رییس جمهوری پاسخگو باشد. زمانی که ما بخواهیم اختیارات را از وزیر خود به استاندار خود منتقل کنیم شورای نگهبان می‌گوید که وزیر مسئول است و او باید پاسخگو باشد. این در حالی است که اداره ایران با جمعیت و گستردگی که دارد به صورت فعلی و متمرکز دشوار است و حتما باید به فکر نوعی از اداره کشور باشیم که اختیارات در استان‌ها متمرکز شود. لایحه مدیریت شهری در این زمینه است و در حال طی کردن مراحل پایانی خود است.
جهانگیری دانش‌بنیان کردن اقتصاد و حمایت از استارت‌آپ‌ها و همچنین توجه به مسائل آسیب‌های اجتماعی را از جمله جهت‌گیری‌های دولت عنوان کرد که شوراهای شهر و شهرداری‌ها باید به آن توجه کنند.
معاون اول رییس جمهوری در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر این که شوراها به ویژه شورای شهر تهران نباید بگذارد که دیگران از آنها تفرقه به نمایش بگذارد، خاطر نشان کرد: اعضای شوراهای شهر باید بدانند که با وحدت در مجموعه خود قادر به اموری از مشکلات خواهد بود.
وی همچنین با اشاره به استعفای محمدعلی نجفی از شهرداری تهران و برخی حواشی مطرح شده در این زمینه، گفت: اگر آقای نجفی خودش نمی‌خواست استعفا دهد هیچ کس نمی‌توانست او را وادار به استعفا کند. اینکه گاهی گفته می‌شود ایشان در فشار استعفا داده است صحیح نیست چرا که ممکن است هر کدام از ما مسئولان فشارهای کاری داشته باشیم. من هم ممکن است صدها مورد قابل گفتن در این زمینه داشته باشیم، اما زمانی که مسئولیت را پذیرفتیم باید بمانیم و کار کنیم و قرار نیست با یک فشار بگوییم نیستیم.
وی خاطر نشان کرد: آقای نجفی واقعا خودش به خاطر بیماری که به آن مبتلا بودند درخواست استعفا دادند. من از ایشان خواستم بمانند اما ایشان گفتند به دلیل بیماری که دارم مصلحت نیست که در مسئولیت خود بمانم.
وی در ادامه با درخواستی از شورای شهر تهران برای انتخاب یک شهردار برای تهران گفت: تهران به شهردار قوی نیاز دارد که دولت هم بتواند با قاطعیت از او حمایت کند تا بتواند از موانع پیش‌رو عبور کند.
جهانگیری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به دغدغه شورای عالی استان‌ها نسبت به موضوع حضور سپنتا نیک نام منتخب مردم شهر یزد در شورای شهر گفت: به عنوان دولت موضع‌مان راجع به پسنتا نیک‌نام روشن است و تردیدی در آن نداریم. مردم یزد مردمی مومن، انقلابی و متدین هستند که هیج کس در تدین آنها شکی ندارد و هیچ کس برای یزد دلسوزتر از مردم این شهر نیست آنها انتخاب کرده‌اند و این انتخاب باید مورد احترام همه قرار گیرد و هیچ‌کس حق ندارد که به انتخاب مردم یزد بی‌احترامی کنند.
وی در پایان گفت: مردم یزد دوست دارند که شهر خود را اینگونه اداره کنند و این موضوع هیچ مغایرتی با قوانین کشور ندارد قطعا مشکلاتی که در این زمینه به وجود آمده با گفت‌وگو حل می‌شود در این زمینه کمک خواهند کرد چرا که راهکار همه مشکلات در گفت‌وگو است و ما نباید از گفت‌وگو نگران شویم.