حجت‌الاسلام حمید رسایی در ابتدای این مناظره که به همت سازمان دانشجویان جهاددانشگاهی خراسان رضوی در دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: وجود فساد در یک کشور، سیستم، مجموعه و نهاد و اساسا در جایی که انسان وجود دارد، عجیب نیست.
وی افزود: آن چه عیب است و قابل گذشت نیست، این است که مجموعه، فساد، سیسستم، نظام دولت و مسئولی فساد را توجیه کند، این بدتر و دارای عوارض بیشتر نسبت به اصل فساد است. یکی از مهم‌ترین دلایل وجود فساد این است که افرادی که دست‌اندرکار هستند، در دوره‌ای که مسئولیت و وظیفه دارند که از خود و زیرمجموعه خود شروع کنند، زمانی که با فساد روبه‌رو می‌شوند، آن را توجیه می‌کنند و این آغاز ماجرا است.
این فعال سیاسی اصولگرا ادامه داد: به این ترتیب فساد در مجموعه‌های دیگر ادامه پیدا می‌کند و عامل گسترش و پهن شدن این موضوع می‌شود، در حالی که اگر فردی با فساد مواجه شد، باید نسبت به آن واکنش قانونی نشان دهد. قضیه از آنجا شروع می‌شود که افرادی که مجری یا ناظر اجرای این قانون هستند، زمانی که به فساد می‌رسند و این فساد به مجموعه خودشان مربوط می‌شود، توجیه می‌کنند و به این ترتیب فسادهای دیگر ایجاد می‌شود.
رسایی با بیان اینکه آن توقعی که ما از قوه قضاییه برای برخورد با مفاسد داریم، به جا آورده نمی‌شود، عنوان کرد: البته قوه قضاییه معتقد است که در پرونده‌های مختلف و بزرگ ورود پیدا کرده و به این پرونده‌ها رسیدگی شده است، به طور مثال پرونده مهدی هاشمی کوچک نبود و متعلق به چند سال اخیر نیست، قوه قضاییه با برخی از مقامات دولت قبل مثل معاون اول آن برخورد کرده است، در همین دولت فعلی نیز به پرونده برادر رئیس جمهور و معاون اول آن رسیدگی می‌شود اما توقع افکار عمومی بیش از این است.
وی اضافه کرد: برخی از احکام صادره نسبت به این پرونده‌ها متناسب با جرم نیست. علاوه بر این برخی از پرونده‌ها نیز به سرانجام درستی نمی‌رسد. مشکل اصلی از تعارفات موجود شروع می‌شود که آن چشم‌پوشی از فساد است و این ادامه پیدا می‌کند. قوه قضاییه باید در این خصوص با قاطعیت عمل کند و مسیر طولانی در پرونده‌های حساس که توقع مردم است زودتر به جمع‌بندی برسد، بدون اغماض و امتیاز دادن به جریان‌های سیاسی .
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی بیان کرد: اگر دستگاه قضایی در این مواقع و در این پرونده‌های حساس قاطعانه، بدون تعارف و بدون در نظر گرفتن مناسبات عمل کند، بسیاری از این مسائل حل خواهد شد و نتایج بهتری خواهیم داشت.
اعلمی در ادامه با اشاره به اینکه فساد در لغت به معنی تباه شدن و انحراف است، تصریح کرد: فساد به صورت غریزی در نهاد انسان وجود دارد اما اینکه چرا فساد در کشور ما در این سطح گسترده است، عجیب است و باید آن را ریشه‌یابی کرد که چرا فساد در جمهوری اسلامی به وجود آمده و نسبت به بسیاری از کشورهایی که ادعای مکتب ما را ندارند فساد رونق فراوانی دارد؟
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه فساد دارای ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، عقیدتی و اخلاقی است، عنوان کرد: مهم‌ترین فساد یا ام‌الفساد، فساد سیاسی است و زمینه فساد اقتصادی را فراهم می‌کند. در کشور ما منشا بسیاری از مفاسد به فسادهای سیاسی برمی‌گردد.
وی ادامه داد: اگر سیاست‌مداران ما آلوده نباشند، انتظار نمی‌رود که فساد در کشور رونق پیدا کند. به فرمایش حضرت علی (ع) مردم بر دین پادشاهان و سردمداران خود هستند و مردم به مدیران و سرپرستان خود به مراتب شبیه‌ترند تا به پدر و مادر خود. اگر مسئولان سیاسی، اجرایی و قضایی کشور از مسیر اصلی منحرف و گرفتار فساد شوند، این خود به خود به سایر طبقات اجتماعی تسری پیدا می‌کند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اینکه بند الف ماده یک قانون ارتقا سلامت نظام اداری و مقابله با فساد، مصادیق مفاسد اقتصادی و اداری را روشن کرده است، بیان کرد: تمام موارد فساد به سوءاستفاده از موقعیت و دور زدن قوانین برمی‌گردد، نتیجه این شده است که اکنون وضعیت جمهوری اسلامی بعد از 40 سال که باید عدل علی(ع) برقرار شود و ما پیرو ائمه اطهار باید باشیم، چپ، راست، اصلاح‌طلب، اصولگرا، اعتدال‌گرا و میانه‌رو همه فریادشان از فساد به آسمان‌ها رفته است.
وی اضافه کرد: سازمان شفافیت بین‌المللی هر ساله گزارشی را مبتنی بر اسناد و منابع بین‌المللی ارائه می‌دهند. آنها مولفه کشورهای مختلف را بررسی می‌کنند و نمره‌ای از صفر تا 100 می‌دهند. به هر میزان که این نمره به 100 نزدیک باشد، نشانه شفافیت اقتصادی آن کشور است و اینکه آن کشور در مبارزه با مفاسد اقتصادی موفق شده است، معمولا در طول سال‌ها اکثر کشورهای اسکاندیناوی در مبارزه با فساد در رتبه اول بودند.
اعلمی افزود: رتبه جمهوری اسلامی از سال 2012 در بین 180 کشور بین 130 تا 145 در نوسان بوده است. نیوزلند با کسب 89 نمره در مبارزه با مفاسد اقتصادی در رتبه یک قرار دارد و بعد از آن نیز دانمارک است. امسال دانمارک در رتبه دوم قرار دارد. کشوری مثل هند با 1 میلیارد و 100 میلیون جمعیت در رتبه 40 قرار گرفته است.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی گفت: اینکه آقای رسایی می‌فرمایند که فساد امر عجیبی نیست، چرا برای یک مسلمان و کشوری که ادعای مسلمانی دارد چیز عجیبی نیست؟ آیا منحرف شدن از اصول و آیات قرآن عجیب نیست؟
در ادامه رسایی با بیان اینکه من مطرح نکردم که فساد امر عجیبی نیست، عنوان کرد: هرجا انسان هست، فساد نیز وجود دارد و کشور اسلامی و غیراسلامی ندارد. بدتر از اصل فساد، توجیه آن است. آنچه عامل گسترش فساد می‌شود این است که مسئولی در نظامی به ویژه نظام اسلامی فساد را توجیه کند.
وی ادامه داد: به طور مثال در دولت قبل زمانی که بحث کمک آقای رحیمی به کاندیداهای انتخاباتی مطرح شد، آقای احمدی نژاد توجیه کردند که آقای رحیمی می‌خواهند به آنها کمک کنند. آقای روحانی نیز برای پرونده اختلاس صندوق فرهنگیان برای وزیر آموزش و پرورش عنوان کردند که نگویید اختلاس بلکه بگویید معوقه بانکی. فرد مسئول صندوق، منصوب شما بوده و تخلفاتی کرده چرا توجیه می‌کنید؟
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی ، تصریح کرد: من نگفتم که فساد برای انسان‌ها عجیب نیست، من می‌گویم توجیه فساد بد است. این گناهی است که نمی‌توان از آن گذشت. من قبول ندارم که مهم‌ترین فساد سیاسی است. ریشه مفاسد، فساد اقتصادی است و بعد از آن فسادهای دیگر به وجود می‌آید. رسیدن به منافع اقتصادی و وجود فساد اقتصادی ریشه مفاسد دیگر و مهم‌ترین فساد، اقتصادی است. عامل وجود فساد و باقی ماندن آن مصلحت‌اندیشی و اشکالی است که در کشور وجود دارد.
رسایی گفت: جریان‌ها و صف‌بندی‌های سیاسی دیگر معنا ندارد و با واقعیت‌های اجتماعی مطابقت نمی‌کند، سال 77 واژه اصلاحات وارد ادبیات سیاسی کشور شد و معنایی داشت. آن افراد اعتقاداتی داشتند و معتقد به اصلاح بودند اما همه حرفشان آن نبود. در مجلس ششم برای به رهبر نامه نوشتند و عنوان کردند که جام زهر را سر بکش، اکنون مجلس دهم است یعنی حدود 20 سال پیش بیان کردند که آمریکا قرار است ما را از بین ببرد و کار انقلاب تمام است و آن زمان رهبر در جلسات عنوان کردند که چه زمانی آمریکا دست بر می‌دارد؟
این فعال سیاسی اصولگرا با بیان اینکه یکی از مسائل مهم مصلحت‌اندیشی است، عنوان کرد: هر جا فساد هست باید با آن برخورد شود. الان دو جریان وجود دارد. یکی جریان انقلابی و حزب اللهی است. حزب‌الله یعنی کسی که مردم‌دار است، از منافع قدرت برای خود بهره‌برداری نمی‌کند، زندگی شخصی خود را بر اساس زندگی عمومی مردم نگه داشته، ضد فساد و رانت، مخالف سلطه استکبار، معتقد به مردم، رای آنها و حاکمیت است.
وی اضافه کرد: جریان دیگر غیرانقلابی است. طیفی که دیگر انقلابی نیستند، از گذشته مطالبات خود پشیمان هستند و اهل رفاه‌طلبی و اشرافی‌گری شدند و به دنبال مبارزه نیستند. هر چه به آنها فشار می‌آید، کوتاه می‌آیند و منافع ملی را به هدر می‌دهند. این در هر دو جریان اصلاح‌طلب و اصولگرا وجود دارد، در جریان اصلاح‌طلب بیشتر است زیرا مشکل ایدئولوژیک دارند، در جریان اصولگرا نیز وجود دارد.
رسایی بیان کرد: عده‌ای عنوان می‌کنند که در مجلس ما برجام تصویب شد. در مجلس نهم سه طیف بودند، طیف آقای لاریجانی و طرفداران آنها و طیف اصلاح‌طلب که این دو طیف با هم بودند. یک طیف هم ما بودیم. آنها برجام را تصویب کردند، ما مخالف بودیم.
اعلمی در ادامه با بیان اینکه اصلاحات تعریف مشخصی دارد و اصولگرایی من در آوردی است، عنوان کرد: از زمان مشروطه اصلاحات مطرح بوده است. آیا افرادی چون آقای رحیمی، مرتضی رفیق‌دوست و فاضل خدادادی اصلاح‌طلب بودند؟ در زمان آقای روحانی هم این اتفاقات افتاده است. بحث جریانات را کنار بگذارید.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب بیان کرد: برای ارتکاب فساد، انگیزه وجود دارد. توجیه یکی از عواملی است که انگیزه را تقویت می‌کند. چه عاملی ریشه فساد است؟ چرا در جوامع مدنی فساد پایین‌تر است؟ چه عواملی سبب شده که کشوری مسیحی در مبارزه با فساد رتبه اول باشد اما در کشورهای اسلامی رتبه مبارزه با مفاسد اقتصادی بین 130 تا 145 در نوسان باشد؟ این مسئله مهم است و باید بررسی شود.
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه فرهنگ یکی از عواملی است که می‌تواند باعث اصلاح کشور و مبارزه با مفاسد شود، تصریح کرد: اگر فرهنگ خوب در کشور حاکم باشد، دامنه فساد کاهش پیدا خواهد کرد.