فعالان و کارشناسان حوزه محیط زیست معتقدند که در این توافق به طور شفاف به موضوعات کلیدی همچون اختصاص بودجه به پروژه‌های اقلیمی در کشورهای در حال توسعه پرداخته نشده‌ است.

با این حال بنابر اظهارات شرکت‌کنندگان در این اجلاس، نشست آب و هوایی سازمان ملل در لهستان (COP24) به دنبال آن بود تا دستورالعمل‌هایی در مورد چگونگی گزارش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و اقدامات صورت گرفته برای کاهش این آلاینده‌ها ارائه شود که این توافق حاصل شد.

در همین رابطه شبکه خبری‌ بی‌بی‌سی در گزارشی با اشاره به جزئیات این کنفرانس به پنج نکته کلیدی اشاره کرده که می‌توان از این رویداد، آموخت. در ادامه این نکات را می‌خوانید:

۱. قوانین، کلید بازی هستند: هر چقدر هم کسل کننده به نظر برسد اما باید قبول کرد که قوانین عملیاتی در توافقنامه اقلیمی ۲۰۱۵ پاریس، چگونگی مقابله جهان با تغییرات اقلیمی را در دهه های پیش رو کنترل می‌کند.

یکی از نکات کلیدی این نشست این بود که توافقنامه با دقت مذاکره شده پاریس را که مجموعه‌ای از قوانین برای کشورهای ثروتمند و مجموعه‌ای دیگر برای کشورهای فقیر دارد، دچار دگرگونی نسازند.

نماینده اقلیمی اتحادیه اروپا در مورد چگونگی کارکرد قوانین جدید توضیح داد: ما یک سیستم شفاف سازی، یک سیستم گزارش دهی، قوانینی برای اندازه گیری میزان انتشارها و سیستمی برای مقایسه تاثیرات سیاست های خود با آن چه که علم توصیه می کند، داریم.

برای تداوم بررسی همه اعضا، قوانین هم چنین شامل یک مکانیزم سازگار است، این بدان معناست که کشورهایی که گزارش خود را به ثبت نرسانند به موقع مورد استعلام قرار خواهند گرفت.

این قوانین برای کشورهای در حال توسعه "منعطف" است، یعنی این کشورها می توانند در آینده این قوانین را اجرایی کنند.

۲. علم، ارزش مبارزه را دارد: یکی از بزرگ ترین جنجال های این نشست در مورد گزارش علمی ارائه شده از سوی کمیته بین المللی تغییرات اقلیمی (IPCC) بود.

گروهی از کشورها شامل عربستان سعودی، ایالات متحده، کویت و روسیه از "استقبال" از این گزارش سر باز زدند. این کشورها  قصد داشتند صرفا این گزارش "مطرح" شود.

تلاش ها برای ایجاد مصالحه در این زمینه نیز با شکست مواجه شد. با این حال این پایان ماجرا نبود.

اکثریت قریب به اتفاق کشورها احساس کردند که "تصدیق علم" در این کنفرانس حیاتی بود. تلاش ها در نهایت از به رسمیت شناخته شدن گزارش (IPCC) اطمینان حاصل کرد اما بسیاری این احساس را داشتند که تلاشی نمادین بوده است.

یک محقق زیست محیطی حاضر در این کنفرانس اعلام کرد: علم ناخوشایند است و به نیاز برای اقدامات بیشتر ارتباطی ندارد. اگر چه توافق صورت گرفته، سازشی ظریف است اما باید دانست که کافی نیست.

۳. چندجانبه‌گرایی نمرده است: یکی از ویژگی های کنفرانس اقلیمی لهستان اتخاذ رویکرد چندجانبه‌گرایی (ائتلاف چند کشور برای پیشبرد یک هدف مشترک) بود.

بسیاری از کشورها این نگرانی را داشتند که با افزایش ملی گرایی در بسیاری از کشورها و انتخاب اخیر ژائیر بولسونارو به عنوان رییس جمهوری برزیل، همکاری های بین المللی مورد نیاز برای مقابله با تغییرات اقلیمی به خطر بیفتد.

برای بسیاری دستیابی به توافق در کنفرانس "کاتوویتس" نه به دلیل قوانین فنی، بلکه بیشتر به دلیل نشان دادن این که روح بین الملل هنوز زنده است و قدرت دارد، اهمیت داشت.

وزیر محیط زیست اسپانیا در همین ارتباط اظهار کرد: به اعتقاد من زیبایی چندجانبه‌گرایی به تلاش همگان برای دستیابی به آن است. ما دیدیم که همه اعضا از بسته پیشنهادی حمایت کردند و حتی یک کشور نیز تصمیم به عقب نشینی نگرفت.

۴. دو صد گفته چون نیم کردار نیست: در حالی که بسیاری از مذاکره کنندگان برای کار درست خود در دستیابی به دستورالعمل های موردنظرشان، ابراز شادمانی کرده اند، بسیاری دیگر نیز اعلام کرده اند که این توافق به اندازه کافی مثمر ثمر واقع نشده است. 

این افراد به قدرت علم و نیز به شناخت عمومی از تاثیرات تغییرات اقلیمی که در موج گرما و آتش سوزی های طبیعی در سال جاری میلادی دیده شد، اشاره کردند.

بسیاری از فعالان زیست محیطی بر این عقیده اند که کنفرانس "کاتوویتس" فرصتی از دست رفته برای اقدامات اساسی بوده است.

یکی از حاضران در این کنفرانس با اشاره به تلاش های صورت گرفته برای افزایش بهره‌گیری از زغال سنگ توسط لهستان و ایالات متحده در کنفرانس بیان کرد: ما در این کنفرانس بیش از دستیابی به قراردادی اقلیمی به تجارت منصفانه زغال سنگ حصول یافتیم.

وی افزود: ما در اجرای جدی آن چه که علم به ما نمایان ساخته به خوبی عمل نکرده ایم و در صورتی که مردم تصور می کنند دستورالعمل های این کنفرانس، جهان را در مسیر درست قرار می دهد، باید بدانند که این دستورالعمل ها به اندازه کافی قوی و بلندپروازانه نیستند.

۵. صداهای جدید در حال ظهورند: یکی از برجسته ترین موارد این کنفرانس، حضور احزاب متشکل از جوانان پرشوری بود که پیش از این سابقه حضور این چنینی در کنفرانس های COP24 را نداشته اند. تغییرات اقلیمی با جوانان بیش از سالخوردگانی که به صورت توده ای در این کنفرانس حضور داشتند، ارتباط می یابد.

به گفته نماینده مالدیو به دلیل حضور همین نمایندگان سالخورده است که مذاکرات اقلیمی نتوانسته به طور کامل با دنیای مدرن ارتباط  برقرار کند و طی ۱۰ سال اخیر که او در این کنفرانس ها در مقام نماینده حضور داشته، هیچ تغییر کلیدی صورت نگرفته و هر بار همان امتیازات خسته کننده و تکراری گرفته می شود.

شاید یکی از به یاد ماندنی ترین تصاویر این کنفرانس، تصویر دختر ۱۵ ساله سوئدی حاضر در این کنفرانس باشد.

گرتا تانبرگ، دانش آموز سوئدی که تظاهرات دانش آموزی در سوئد را ساماندهی کرده بود، برای رساندن پیام خود به گوش جهانیان در این کنفرانس حضور یافت.

پیام گرتا بسیار رُک و مختصر بود: "ما نمی توانیم یک بحران را حل کنیم، اگر آن را واقعا یک بحران در نظر نگیریم."

انتهای پیام