قطع گسترده درختان در منطقه ارسباران بحث این روزهای محافل عمومی و رسانه ها است، سوژه ای که نمی شود به سادگی از کنار آن رد شد و با گذشت روزها نه تنها مقصر اصلی قلع و قمع درختان ارسباران پیدا نشد بلکه مردم حال به تماشای دعوای دستگاه های متولی نشسته اند.

وقتی واکنش ها به قطع وسیع درختان در منطقه ارسباران اوج گرفت؛ مسئولان اعلام کردند که درختان باغ های شخصی قطع می شود آن هم درختان درجه سه و بی ثمر و پوسیده! مسئولان تاکید کردند که حتی یک درخت جنگلی هم قطع نشده است ولی با این حال درختان جنگلی قطع شده ای توقیف و بی اساس بودن آن ادعاها آشکار شد.

فرض کنیم درختان باغی قطع می شوند. مسئولان اگر نمی پذیرند که قطع گسترده باغات در یک پهنه زیستی اثرات مستقیم در اقلیم آن می گذارد باید بر تحصیلات و تجربه خود شک کرده و دوباره از صفر شروع کنند.

ارسباران یک ناحیه طبیعی یکپارچه است. اکوسیستمی که اجزا و عناصر آن پیوستگی و وابستگی حیاتی به هم دارند. از عوامل اقلیمی (داخلی و محلی) ارسباران یکی نیز پهنه های گیاهی آن است که عمدتا شامل؛ جنگل، باغات و مراتع هستند.

این عامل در تامین رطوبت منطقه و تعدیل و تلطیف هوای آن نقش بسزایی دارد. بی تردید تضعیف آن موجب تغییرات اقلیمی محلی و خرد(میکروکلیما) در این منطقه می شود. به خصوص در شرایط حاضر که بارندگی در منطقه کاهش یافته و خشکسالی حاکم شده است. این یک مسئله علمی است که افزایش یک درجه در میانگین دما و کاهش حتی ۱۰میلیمتر بارش چه اثرات و پیامدهای آب و هوایی گسترده و دامنه داری درپی دارد؟ این اثرات در ادامه تبعات اقتصادی و اجتماعی وسیعی پیدا می کند.

به عبارتی قطع یک درخت در یک زیست خوان همانند دست بردن در موتور خودرو و بیرون کشیدن یک تکه سیم است. به هم زدن و از هم گسستن زنجیره حیات یک ناحیه است.

دستکاری در طبیعت و آن هم در سطح گسترده و بازه زمانی اندک در واقع طغیان علیه نظم و تعادل محیط است و مسلما انسان های سودجو که شناخت و درکی درستی از این معنا ندارند و به طبیعت تک بعدی و سطحی می نگرند، به حال طبیعت و حیات بشر خطرناکند.

شکل گیری و به عبارتی شکل دهی بازار و پایانه چوب در قره داغ اشتباهی بزرگ است و با نام درختان باغی هم که باشد؛ باغی و غیرباغی را خواهد مکید و حتی تک درخت های یادگاری طبیعت را هم قربانی خواهد کرد.شکل گیری و به عبارتی شکل دهی بازار و پایانه چوب در قره داغ اشتباهی بزرگ است و با نام درختان باغی هم که باشد؛ باغی و غیرباغی را خواهد مکید و حتی تک درخت های یادگاری طبیعت را هم قربانی خواهد کرد.

قطع وسیع باغات علاوه بر تضعیف یکی از توان های محیطی دیرین و مهم منطقه(باغداری)، صدمات جبران ناپذیری بر اقلیم منطقه می گذارد.

کمیته نظارت بر صدور مجوز و حمل درختان در اهر تشکیل می شود

فرماندار شهرستان اهر نیز در زمینه قلع و قمع درختان منطقه ارسباران به خبرنگار مهر گفت: قطع درختان جنگلی بر اساس قوانین جرم محسوب می‌شود، اگر کسی بخواهد در مناطق شهری درختی را قطع کند باید از شهرداری مجوز گیرد و در محدوده خارج از شهرها حتی در باغات ممنوعیت دارد و اگر قرار بر قطع درختان باغی هم باشد داشتن مجوزهای لازم از جهاد کشاورزی و منابع طبیعی ضروری است.

زاهد محمودی با اشاره به برگزاری جلسات متعدد در زمینه قطع درختان منطقه ارسباران در استانداری آذربایجان شرقی افزود: در صدور مجوز برای قطع درختان باغات بایستی طبق قوانین جاری عمل شود که این موضوع در جلسه استانی نیز چنین مصوب شد.

فرماندار شهرستان اهر تصریح کرد: باید از مردم و رسانه‌ها به لحاظ حساسیتی که مورد قطع درختان منطقه ارسباران و محیط‌زیست داشتند قدردانی کنیم، وقتی می‌گوییم جنگل‌ها ریه‌های تنفسی مناطق و کشور هستند باید بر مبنای آن به حفظ و حراست از جنگل‌ها و منابع طبیعی حساسیت به خرج دهیم در این میان آماده‌ایم تا برای جلوگیری از قطع درختان در منطقه بین دستگاه‌ها هماهنگی ایجاد کنیم.

محمودی از تشکیل کمیته نظارت بر صدور مجوز و حمل درختان در شهرستان اهر خبر داد و گفت: این کمیته در استان تشکیل‌شده و ما قصد داریم کمیته نظارت بر صدور مجوز و حمل درختان را نیز در شهرستان اهر تشکیل دهیم به‌طوری که طبق دستور مقامات قضایی آذربایجان شرقی در بحث حمل درختان قطع‌شده نیز ممنوعیت اعمال‌شده است.

قطع گسترده درختان منطقه ارسباران در سالجاری تشدید شده است

نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی نیز با تاکید بر اینکه قطع درختان منطقه ارسباران در سطح وسیعی صورت می گیرد اظهار کرد: با ابراز تاسف قلع و قمع درختان منطقه ارسباران مربوط به هفته های اخیر نیست این در حالی است که طی هشت ماه گذشته روند قطع گسترده درختان این منطقه تشدید شده است.

اجرای قانون تنفس جنگل های شمال کشور را که اجازه نمی دهد فعالان حوزه صنایع چوبی درختی را قطع کنند باعث شده تا دلالان و واسطه های کارخانجات تولید کاغذ به منطقه ارسباران هجوم بیاورند.قلی الله قلی زاده ادامه داد: اجرای قانون تنفس جنگل های شمال کشور را که اجازه نمی دهد فعالان حوزه صنایع چوبی درختی را قطع کنند باعث شده تا دلالان و واسطه های کارخانجات تولید کاغذ به منطقه ارسباران هجوم بیاورند و در این میان عمدتاً درختان قطع شده ارسباران به خارج از آذربایجان شرقی و به استان های شمالی حمل می شدند.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا منع قانونی برای جلوگیری از قلع و قمع درختان منطقه ارسباران وجود دارد؟ گفت: از نظر قانونی ممنوعیت هایی وجود دارد به طوری که اگر کسی بخواهد درختان باغ شخصی خود را هم قطع کند بایستی از دستگاه های ذی ربط مجوز دریافت کند.

نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تخلف، تعرض و دزدی از منابع طبیعی منطقه ارسباران را نمی توان کتمان کرد، افزود: متاسفانه دلالان و واسطه ها قیمت های بالایی برای خرید درختان به مردم می دادند و مردم به دلیل مسائل معیشتی و اقتصادی شان تحریک به فروش درختان می شدند.

قلی زاده تصریح کرد: قطع درختان پیر و پوسیده در باغات امری طبیعی و مرسومی است و باغداران برای این که بازدهی باغات را افزایش دهند لازم است درختان پیر و پوسیده را حذف کنند ولی امسال با توجه به مسائل پیش آمده قطع درختان در منطقه خیلی بیشتر از حد تصور بود.

وی خاطرنشان کرد: طبق قانون در محدوه و حریم شهرها و باغات شهر، نمی‌توان باغات را بدون مجوز قلع و قمع کرد اما چنین قانونی در مورد باغات شخصی روستاها و نزدیک دره‌ها وجود ندارد.

نماینده مردم کلیبر، خداآفرین و هوراند در مجلس شورای اسلامی با اشاره به صدور مجوز قطع درختان در مخازن سدهای خداآفرین و عمارت توسط شرکت آب منطقه ای استان یادآور شد: درختان مخزن سد ارسباران و عمارت به دلیل مستهلک شدن توسط سازمان آب منطقه‌ای قطع شده‌اند که شامل درختان مثمر و غیر مثمر بودند.

محموله ۲۳ تنی حامل درختان قطع‌شده جنگلی منطقه ارسباران در اهر توقیف شد

نورالدین برقی با اشاره به اقدامات منابع طبیعی و سایر دستگاه‌ها به‌منظور جلوگیری از قطع و حمل درختان قطع‌شده منطقه ارسباران اظهار داشت: اخیراً طی بازدید از مراکز چوب‌بری‌های شهرستان اهر، از چوب آلات موجود آن‌ها مستنداتی تهیه شد و به مراکز چوب‌بری سه مورد اخطار صادر کرده‌ایم که اگر در زمان معین نسبت به اخذ پروانه فعالیت اقدام نکنند پلمپ می‌کنیم.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اهر  افزود: تا اطلاع ثانوی قطع و حمل درختان از هر نوع اعم از قلمه یا جنگلی در منطقه ارسباران و سطح آذربایجان شرقی ممنوع است و با این‌که تاکنون قطع درخت جنگلی نبوده و در مراکز چوب‌بری‌ها صرفاً درختان صنوبر وجود داشت و درختان گردوی قطع‌شده نیز آن‌هم به تعداد اندک هم خودروهای حامل مجوز دریافت کرده بودند.

وی بابیان اینکه درختان چنار، گردو و بادام جزو درختان جنگلی محسوب می‌شوند، ادامه داد: بر اساس تصمیم مقامات استانی برای کاهش دغدغه مردم ارسباران و رسانه‌ها قرار بر این شده تا برای صدور مجوز و حمل درختان جهت استفاده از صنایع شیوه‌نامه‌ای تا یک ماه آینده تدوین و در سطح استان آذربایجان شرقی و به‌ویژه منطقه ارسباران اجرایی شود.

برقی از توزیع سالانه ۲۰ هزار اصله نهال در شهرستان اهر خبر داد و گفت: این نهال‌ها به‌منظور پرورش و استفاده در صنعت چوبی توزیع می‌شود تا حداقل شش سال آینده این درختان قابل استحصال شوند لذا معتقدیم نباید صنعت چوبی کشور و استان با خللی مواجه شود.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اهر با اشاره به تصاویر منتشر شده از قطع و حمل درختان منطقه ارسباران در فضای مجازی تصریح کرد: به لحاظ قرارگیری چندین روستا در محدوده سد خداآفرین، شرکت آب منطقه‌ای استان بدون هماهنگی منابع طبیعی دستور به قلع و قمع درختان در محدوده سد خداآفرین را صادر کرده‌اند و درختان قطع‌شده در این محدوده عمدتاً درختان جنگلی بودند.

وی همچنین از کشف و توقیف محموله ۲۳ تنی درختان قطع‌شده جنگلی در شهرستان اهر خبر داد و گفت: این محموله که از شهرستان خداآفرین بارگیری و از شهرستان اهر عبور می‌کرد با همکاری نیروی انتظامی توقیف شد که با همراهی تعزیرات حکومتی تشکیل پرونده و به مراجع قضایی تحویل شد این در حالی است که محموله این تریلی درختان قطع‌شده جنگلی بود.

کارشناس امور آب خداآفرین که مجوز قلع و قمع درختان جنگلی را در محدوده سد خداآفرین داده بود بدون هماهنگی با اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی و خداآفرین بود و کسانی که مسئول حمل و قطع درختان بودند باید منتظر مجازات باشند.

برقی تأکید کرد: کارشناس امور آب خداآفرین که مجوز قلع و قمع درختان جنگلی را در محدوده سد خداآفرین داده بود بدون هماهنگی با اداره منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان شرقی و خداآفرین بود و کسانی که مسئول حمل و قطع درختان بودند باید منتظر مجازات باشند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری اهر با تأکید بر اینکه منابع طبیعی خداآفرین هیچ اطلاعی از صدور مجوز برای حمل و قلع و قمع درختان جنگلی محدوده سد خداآفرین نداشت، ابراز داشت: اقدامی که کارمند امور آب برای حمل درختان جنگلی کرده غیرقانونی بوده است.

ممنوعیت قطع درختان و چوب آلات درختی در منطقه ارسباران

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی نیزاز ممنوعیت قطع هرگونه درخت و چوب آلات باغی اعم از مثمره و غیرمثمره در منطقه ارسباران استان خبر داد.

تا اطلاع ثانوی قطع هرگونه درخت و چوب آلات باغی در حوزه استحفاظی شهرستانهای کلیبر، خداآفرین، اهر، هوراند، ورزقان و جلفا و خارج از محدوده و حریم قانونی شهرها ممنوع است.اکبر فتحی ضمن بیان این مطلب افزود: با توجه به لزوم حفظ و صیانت از باغات و جنگلها، تا اطلاع ثانوی قطع هرگونه درخت و چوب آلات باغی اعم از مثمره و غیرمثمره در حوزه استحفاظی شهرستانهای کلیبر، خداآفرین، اهر، هوراند، ورزقان و جلفا و خارج از محدوده و حریم قانونی شهرها بطور جدی ممنوع است.

وی گفت: در خصوص جنگلها ممنوعیت مطلق قطع درختان جنگلی به قوت خود باقی است و همکاری لازم با ادارات منابع طبیعی و محیط زیست شهرستان به عمل خواهد آمد.

فتحی تاکید کرد: بزودی با هماهنگی مراجع ذیربط استانی شیوه نامه اجرائی در این خصوص تهیه و متعاقباً به شهرستانهای کلیبر، خداآفرین، اهر، هوراند، ورزقان و جلفا ارسال خواهد گردید.

حال نامه ای در فضای مجازی منتشر شده که نشان می دهد کارمند امور آب خداآفرین بدون اطلاع منابع طبیعی مجوزی برای قطع درختان در محدوده سد خداآفرین را صادر کرده و برخی ها در این خصوص می گویند چون محدوده سد متعلق به وزارت نیرو است قطع درختان جنگلی این محدوده از سد قانونی بوده است، می توان نتیجه گرفت قطع گسترده درختان با دعوای دستگاه های اجرایی از متن به حاشیه رفته است.

افکار عمومی مردم منطقه ارسباران به شدت از قلع و قمع گسترده درختان منطقه ارسباران پریشان است ولی تا به حال پاسخی قانع کننده نشنیده اند.