حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان طی یک سفر تاریخی و بی سابقه برای اولین بار روز دوشنبه وارد بغداد شد. این سفر که از نگاه سیاستمداران و تحلیلگران دور نماند بازتاب کم نظیری در سطح منطقه ای و جهانی داشت.

بازتاب این سفر تنها در سطح مطبوعات و رسانه های خبری نبود، کاربران شبکه های مجازی عراق به این سفر واکنش نشان دادند و تصویری از رئیس جمهور کشورمان که در حال احترام گذاشتن به پرچم عراق است را دست به دست می کنند و در این باره نوشته اند که ایران به حاکمیت مشروع عراق احترام گذاشت. کاربران فضای مجازی خصوصا توئیتر این تصویر را با سفر ژانویه ترامپ مقایسه کرده اند و معتقدند که ترامپ به عراق بی احترامی کرده است.

برخی کارشناسان نیز مانند کاربران توئیتر معتقدند که این سفر بی ارتباط به سفر دزدانه و کریسمسی ترامپ نیست چرا که رئیس جمهور ایالات متحده موضع خصمانه و ناپسندی در این سفر علیه ایران اتخاذ کرد تا جایی که مقامات عراقی نیز به شدت به این اظهارات نسنجیده واکنش منفی نشان دادند.  برخی دیگر تحلیل کرده اند که در مقایسه با سفر رئیس جمهور آمریکا به عراق، سفر روحانی شکوهمند و تاریخی برگزار شد.

خبرگزاری رویترز نیز روز گذشته این سفر را تاریخی یاد کرد و گزارش داد که روحانی برای مرتفع کردن تحریم های آمریکا به عراق رفته است. برخی دیگر نیز با تمرکز بر محور اقتصادی رئیس جمهور به عراق نوشتند که ایران قصد دارد از طریق 1400 کیلومتر مرز مشترک صادرات و تجارت خود را با دینار عراق تسهیل کند.

نیویورک تایمز نیز در سرمقاله امروز خود نوشت:  گسترش روابط میان تهران و بغداد و افزایش نقش ایران در عراق به بی اثر شدن تحریم های آمریکا علیه ایران کمک زیادی می کند.

'آلیسا روبین' نویسنده گزارش نیویورک تایمز معتقد است که برنده واقعی رقابت میان ایران و آمریکا برای کسب نقش و جایگاه برتر در عراق، ایران است.

وی برای شاهد ادعای خود از 'محمود المشهدانی' نماینده سنی و سخنگوی سابق مجلس عراق نقل قول کرده است که: 'ایران بدنی کوچک با مغزی بزرگ است و ایالات متحده بدنی بزرگ با مغزی کوچک است و همین واقعیت علت این است که چرا تهران در عراق دست برنده را دارد'.

گزارش نیویورک تایمز سخنان 'عدنان الزورفی' یکی از اعضای شیعه مجلس عراق را بازتاب داده است: 'حضور ایالات متحده درعراق تنها نظامی است و حضور ایران در عراق نه فقط نظامی و سیاسی بلکه اقتصادی و فرهنگی نیز هست'.

آلیسا روبین در ادامه گزارش خود می نویسد: ایران برنده واقعی انتخابات پارلمانی سال گذشته در عراق بود و علاوه بر آن، گروه های مسلح شیعه به یک نیروی سیاسی بدل شده اند که راه ارتباطی تهران با لبنان و سوریه را نیز تضمین می کنند.

ایران، عراق را اولین مقصد برای کالاهای خود می داند و می خواهد در کنار دیگر بازیگران همچون ترکیه و چین سهمی در بازار عراق داشته باشد، شباهت های فرهنگی، یکسانی مذهبی و قرابت جغرافیایی از ایران شریک بهتری برای عراقی ها ساخته است. ایران در پرتو چنین موئلفه هایی، مراودات اقتصادی خود را نه تنها با بغداد بلکه با کردستان عراق و دیگر شهرهای عراق گسترش داده است.

علاوه بر کالا و خدمات، ایران در تامین انرژی های ضروری برای عراقی ها سهم مهمی ایفا می کند، این کشور علاوه بر صدور گاز طبیعی به عراق، حدود 20 درصد از برق همسایه خود را تامین می کند.

ایران همچنین بنا دارد که در سال جاری میلادی 40 نمایشگاه تجاری در عراق برگزار کند و روحانی از گسترش راه آهن کرمانشاه به بصره خبر داده است، همچنین دو کشور در پی تسهیل قوانین سفر به کشورهای یکدیگر هستند که بازرگانان آسانتر سفرهای تجاری را به انجام برسانند.

ایران اعلام کرده است که می خواهد تجارت با عراق را از 12 میلیارد دلار در سال به 20 میلیارد دلار برساند.

 برخی دیگر از رسانه های عرب زبان منطقه در بازتاب سفر روحانی به بغداد نوشتند که عراق قرار است میان ایران و عربستان میانجی گری کند.

برخی دیگر نیز این سفر را به پساجنگ سوریه مرتبط دانستند.

کارشناسان بین الملل در تحلیل های متفاوت به این مهم پرداختند؛ از بازتاب داخلی این سفر تا دستاوردهای رئیس جمهور کشورمان، حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگویی کوتاه با خبرنگار ما نکته جالبی را به منتقدان متذکر می شود و می گوید سفر عراق که دیگر ارتباطی به برجام ندارد! وی همچنین تاکید کرد مخالفان دولت، روابط ایران و عراق را زیر سئوال می‌برند.

دیاکو حسینی کارشناس مسائل استراتژیک این سفر را دروازه ای به جهان عرب می داند و می گوید بغدادتلاقی‌گاه ایران و جهان عرب است.

نیکنام ببری گامی مثبت در عرصه دیپلماسی اقتصادی کشور تلقی کرده است و از آن با عنوان متغیر عراق در روابط ایران و آمریکا یاد می کند.

همچنین وزیر امور خارجه کشورمان که در این سفر رئیس جمهور را همراهی می کند از دستاورد اولیه جمهوری اسلامی در روز اول این سفر در بغداد گزارش داد:

«دیدار سران ایران و عراق، روز اول:

دیدار با رئیس جمهور، نخست وزیر، رئیس مجلس و رهبران سیاسی و تجاری و توافق بر سر:

- امنیت منطقه ای فراگیر
- روادید رایگان
- ارتباطات ریلی
- لایروبی رود مرزی پس از ۴۳ سال
- منطقه صنعتی مشترک
- همکاری در زمینه انرژی
- مبادلات تجاری ۲۰ میلیارد دلاری
- موافقتنامه تعرفه ترجیحی

این دیدار دو روز دیگر و با حضور در دو شهر دیگر عراق (کربلا و نجف) ادامه دارد.»

همچنین در این باره رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق گفت:سفر روحانی به عراق نتایج اقتصادی بزرگی دارد.

حسن کاظمی قمی سفیر اسبق ایران در عراق می گوید مردم عراق مشتاق گسترش روابط با ایران هستند.

این دیپلمات با سابقه و کارکشته کشورمان در حالی این مساله را مطرح می کند که رسانه های خبری عراق با رویی باز از رئیس جمهور کشورمان و هیئت همراه او استقبال کرده اند و نوشتند:  اهلاوسهلا بالشیخ روحانی.

 رسانه های متنوع و شخصیت ها و نخبگان سیاسی عراق اهتمام و توجه کم سابقه ای به سفر دکتر «حسن روحانی» رییس جمهوری اسلامی ایران به بغداد نشان داده اند.

در همین رابطه خبرگزاری ایرنا گزارش داده است:  انواع رسانه های دیداری، شنیداری، نوشتاری و شبکه های اجتماعی نسبت به سفر روحانی واکنش نشان داده و بسیاری از کاربران عراقی از عبارت معروف عربی «اهلا و سهلا بالشیخ الروحانی فی بغداد» (خوش آمد می گوییم به شیخ روحانی در بغداد) بهره برده اند.

حضور رسانه ای در مراسم استقبال از رییس جمهوری ایران اسلامی بسیار گسترده بود و تلویزیون دولتی عراق «العراقیه» در یک اقدام حرفه ای با استفاده از چند دوربین مختلف مراسم استقبال رسمی رییس جمهور عراق از همتای ایرانی اش را پوشش داد و در اختیار همه رسانه های داخلی و خارجی قرار داد.

رسانه های مختلف عراقی نیز در طول دو روز گذشته پیرامون سفر روحانی به بغداد که عراقی ها از آن به عنوان «سفر تاریخی» یاد می کنند، میزگردهای مختلف سیاسی برگزار کرده اند.

در یکی از این میزگردها که تلویزیون «الفرات» ارگان خبری جریان حکمت ملی (سید عمار حکیم) برگزار کرد، یکی از چهره های سیاسی منتقد ایران وقتی با استقبال رسمی و مردمی گسترده ای که روحانی در بغداد با آن مواجه شد، چاره ای نداشت جز اینکه بگوید عراق خواهان روابط خوب با همه همسایگانش از جمله ایران است.

«حیدر الملا» اضافه کرد که دولت عراق در حال حاضر رویکرد صحیحی در مناسبات خود با کشورهای منطقه در پیش گرفته است. وی خاطر نشان ساخت که عراق می تواند محل تلاقی ملت های فارسی (ایران)، عثمانی (ترکیه) و عربی در منطقه باشد.

از جمله مهمترین رسانه های دیداری عراقی که این مراسم را پوشش مستقیم دادند، العراقیه، آفاق، بلادی، الولاء، السومریه، المسار، العهد، الفرات، الاباء، الایام، الاتجاه، الشرقیه، دجله، المسار، الموقف، هنا بغداد و دیگر رسانه های عراقی بودند.

«غزوان جاسم» مجری شبکه آسیا نیز یک میزگرد ویژه برای این سفر برگزار کرد و در صفحه شخصی خود نوشته است که چرا جمهوری اسلامی ایران به رغم هشت سال جنگ بین دو کشور، در روابطش با عراق و همچنین قطر و ترکیه موفق است اما عربستان سعودی در همه این روابط منطقه ای دچار شکست شده است؟

وی همچنین در موضع دیگری که عنوان برنامه میزگرد سیاسی اش بود نوشته است که آغاز سفر روحانی در بغداد و پایان آن در منزل آیت الله سیستانی در نجف اشرف خواهد بود.

برخی از شبکه های اجتماعی نیز به مقایسه سفر علنی و از قبل اعلام شده رییس جمهور ایران با سفر دزدکی «دونالد ترامپ» رییس جمهور آمریکا در اوائل سال جاری میلادی اشاره کرده و نوشته اند که ایران به حاکمیت ملی عراق احترام گذاشت.

برخی از کاربران عراقی نیز صحنه ادای احترام رییس جمهور ایران در برابر پرچم جمهوری عراق در استقبال رسمی برهم صالح را به طور گسترده بازتاب داده و نوشته اند که روحانی با خم شدن در برابر پرچم ملی عراق به حاکمیت عراق ادای احترام کرد.

از جمله مهمترین عناوینی که در رسانه های عراقی از جمله روزنامه های امروز سه شنبه انعکاس یافته است:

- ایران و عراق در زمینه مبارزه با تروریسم با هم توافق کردند
- برهم صالح رییس جمهور عراق: زمان کنونی زمان اعمال تحریم نیست و عراق بخشی از تحریم های علیه جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود
- حسن روحانی: تلاش های گسترده ای برای همکاری در سطوح تجاری، سرمایه گذاری و ساخت شهرک های صنعی مشترک بین دو کشور جریان دارد
- برهم صالح: سفر روحانی بسیار مهم است و امیدواریم از این سفر کمال بهره برداری شود
- عادل عبدالمهدی سفر روحانی به بغداد را نقطه عطفی در روابط دو کشور خواند
- همایش اقتصادی – تجاری ایران و عراق با حضور رییس جمهور ایران و نخست وزیر عراق در بغداد گشایش یابد
- رییس جمهور ایران اعلام کرد که هدف گذاری سطح روابط تجاری بین دو کشور 20 میلیارد دلار است
- روادید تردد زائران بین دو کشور رایگان شد
- ایران و عراق در زمینه تسهیلات روادید برای بازرگانان دو گشور به توافق رسیدند
- ایران و عراق پنج سند همکاری در بخش های مختلف امضا کردند
- روحانی در بغداد: ایران از روابطش با عراق چشم پوشی نمی کند و در صدد توسعه این روابط است
- محمد الحلبوسی رییس پارلمان عراق در دیدار با روحانی گفت که پارلمان عراق آماده تصویب قوانینی برای ارتقا روابط بین دو کشور است

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی در دومین روز سفر خود قرار است امروز با جمعی از نخبگان مختلف سیاسی و اجتماعی و نمایندگان اقلیت های دینی و قومی دیدار و گفت کند.

رئیس جمهور در راس یک هیات عالی سیاسی و اقتصادی دیروز دوشنبه وارد بغداد شد و مورد استقبال رسمی «برهم صالح» همتای عراقی اش و همچنین «عادل عبدالمهدی» نخست وزیر عراق قرار گرفت.

سخن آخر

نیوریورک تایمز در سرمقاله امروز خود در نهایت می نویسد: نویسنده گزارش نیویورک تایمز در انتها یادآوری می کند که عراقی ها می دانند که ایران همسایه آنهاست و این همسایگی برای همیشه باقی خواهد ماند اما آمریکا ممکن است از منطقه دور شود و به همین خاطر بیشتر در پی گسترش روابط با ایران هستند تا آمریکا.

دکتر حسن لاسجردی کارشناس مسائل منطقه خاورمیانه با بررسی 10 فاکتور در سفر رئیس جمهوری به عراق می نویسد: عراق با تمامی نقاط قدرت و ضعف اینک به زمینی برای رقابت تبدیل شده ولی این فرصت برای تهران علاوه بر رقابت و امتیازات ساری و جاری ابعاد دیگری را نیز دربر دارد که ضروری است  اصول روابط دوجانبه و منطقه ای خود با عراق را به گونه‌ای طراحی کنیم تا در این رقابت خیلی عقب نیافتیم و در برخی امور نیز میدانداری کنیم.