داوود رفعتی جوان‌ترین رییس دپارتمان داوری طی سال‌های اخیر است. او که از دوران محمد دادگان در لیگ برتر به عنوان کمک داور مورد توجه قرار گرفت و حتی توانست عملکرد خوبی طی این سال‌ها از خود به نمایش بگذارد، سپس به عنوان کارشناس داوری همواره از حق همکارانش دفاع کرد. رفعتی حالا به عنوان رییس دپارتمان داوری همواره در یک فضای دموکراتیک نسبت به داوری‌ها برخورد کرده است. او با قبول اشتباهات و دفاع از عملکرد داوران رفتاری متعادل در این بین از خود بروز داده است. رفعتی برخلاف اصفهانیان نه اهل مماشات است و نه به دنبال توجیه غیرواقعی از داوران لیگ برتر اما آنچه که او را متمایز از سایر روسای قبلی دپارتمان داوری کرده به روز بودن و منطقی بودنش است. 

بحث را با شما از بازی پرسپولیس و نساجی شروع کنیم که مجموعه پرسپولیس انتقاد شدیدی به قضاوت علیرضا فغانی داشتند. شما این بازی را بررسی کردید؟

فیلم این بازی را گروه آنالیز ویدئویی ما آنالیز کرد و در این مسابقه تمام تصمیمات داور بازی درست بود و هیچ مشکلی نبود.

در مورد صحنه‌ای که مهدی ترابی مصدوم شد و پرسپولیسی‌ها اعتقاد داشتند روی او خطا صورت گرفته هم همین نظر را دارید.

بله، در مورد آن صحنه هم هر دو بازیکن در حالی بهم برخورد داشتند که حالت طبیعی نداشتند. بازیکن پرسپولیس در حمله بود و وقتی توپ را زد با دروازه‌بان نساجی برخورد داشت. به هیچ وجه خطایی نبود و قطع شدن بازی هم به این خاطر بود بازیکن زمین خورده بود. 

در مورد صحنه‌ای که توپ به دست بازیکن نساجی برخورد کرد و پرسپولیسی‌ها اعتقاد داشتند پنالتی بود، چطور؟ 

به هیچ عنوان خطایی صورت نگرفت. بازیکن کاملا دستش را می‌کشد و چون جهت توپ تغییر کرد نمی‌شود گفت، پنالتی بوده است. بازیکن به صورت عمدی از توپ استفاده نکرد و دستش کنارش بود که توپ به دست او خورد. صحنه به هیچ عنوان پنالتی نبود و این نظر گروه آنالیز ویدئویی بود.

در مجموع پس نظر شما این نیست که هر تصمیمی داور اتخاذ کرد برای فروکش کردن تنش‌ها از او حمایت کنید.

به هیچ وجه این طور نیست. برای یکی، دو بازی اعلام کردم که اشتباهات داوری تاثیرگذار بوده است و من نمی‌توانم آن را رد کنم. با این حال یک سوال دارم.

بفرمایید؟

آیا ما بزرگ‌تر از علیرضا فغانی برای قضاوت این بازی داشتیم. حتی آقای خلیلی هم به کمیته آمدند و صحبت کردیم و پیش از آن هم برای ما نامه زده بودند. نیمه اول گوینده تلویزیون اعلام کرد پرسپولیس 9 موقعیت گل داشت چرا دو موقعیت را گل نکردند. واقعا اگر سه موقعیت را پرسپولیس گل می‌کرد بازهم اشتباهات داوری بود و واقعا دروازه خالی را گل نکردن چه ربطی به اشتباهات داوری دارد.

قبول دارید این طرح موضوع از سوی شما می‌تواند یک سیاست خطرناک باشد؟

چطور؟

اینکه بدون شک نظر فوتبالی‌ها و باشگاه پرسپولیس این است که شما قضاوت‌ها را درست کنید و بحث اشتباهات تیمی مربوط به خودشان است.

من اشتباهات داوری را رد نمی‌کنم اما پرسپولیس 9 موقعیت داشت. فرگوسن همیشه به بازیکنان تیمش می‌گفت شما 4 گل بزنید و اگر داور دو اشتباه داشت بازهم برنده خواهید شد. واقعا چرا تا موقعیت‌ها گل می‌شود چیزی نمی‌گویند. برای من پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی فرقی ندارد و هرجا که باشم حق را می‌گویم. در همان بازی با تراکتورسازی و پرسپولیس گفتم گلی که پرسپولیس خورد آفساید بود. این نظر من باعث شد خیلی به من حمله شود و آنجا بود که به نفع پرسپولیس صحبت کردم. قطعا جایی که پنالتی به نفع شان گرفته نشد و قضاوت به سود یا ضررشان بود را هم گفتم.

با این حال واکنش پرسپولیسی‌ها تند بود و پروفایل‌ها را مشکی کردند. حتی در مصاحبه‌ها اعلام کردند که یکسری دست به دست همه دادند که آنها سومین قهرمانی را تجربه نکنند.

بدون شک این بحث‌ها در کمیته داوری مطرح نیست. داوری‌ها در امتیازات نقش نداشته‌اند اما قبول داریم که اشتباهات داوری بوده است و شکی نیست اما اگر اشتباهی علیه تیمی بوده در بعضی جاها هم کار به نفع او بوده است. یکی، دو تیم اشتباهات برای آنها زیاد بود اما قضاوت‌ها به نفع‌شان هم بوده است.

در این میان بحث حفاظت از جامعه داوری بسیار مهم است. به عنوان مثال در مورد علیرضا فغانی که او را بهترین گزینه برای بازی‌های بزرگ می‌دانید، امیر قلعه‌نویی چند وقت پیش به او لقب «آقا قلدره» را داد. کمیته داوران تدبیری دارد که این فشارها و تندی کلام های برخی مربیان کم شود تا داوران با تمرکز بیشتر بهتر قضاوت کنند.

من بعد از آن بازی با امیر قلعه‌نویی صحبت کردم و در عصبانیت حرفی زدند. خود آقای قلعه‌نویی هم بعد از آن اظهار پشیمانی کردند که چرا این حرف را زده‌اند. به نظر من این صحبت‌ها نه در شخصیت قلعه‌نویی و نه در شخصیت داور است و نباید از این کلمات استفاده کنیم. ما با هم در این فوتبال زندگی می‌کنیم و این رفتارها به هیچ وجه درست نیست. کمیته انضباطی و کمیته اخلاق هم به این مسایل واکنش نشان داده‌اند و به آقای شفر هم این موضوع را گفتم که مشکل اساسی در جایی است که قبل بازی تیم‌ها بیانیه می‌دهند. این پیش داوری و بیانیه دادن مطمئنا در وهله اول ضرر را به خودشان می‌رساند که تمرکزشان را از دست می‌دهند. در این خصوص با آقای تاج هم صحبت کردیم و ایشان دستور دادند اگر تیمی بیانیه بدهد  کمیته انضباطی و اخلاق مسوولان آن باشگاه را خواسته و به شدت برخورد شود.

پس این یعنی بیانیه نویسی تعطیل شد.

اولین بیانیه را بدهند برخورد خواهد کرد و اولین تیم را کمیته اخلاق خواسته است و اگر قبل از مسابقه بیانیه‌ای بدهند به شدت برخورد می‌شود. این روند باید از بین برود چون داور برای قضاوت باید آرامش داشته باشد.

درخصوص سیستم VAR هم که به نتیجه نرسیدید.

یکسری دوستان اطلاعی از سیستم VAR ندارند و در مورد آن صحبت می‌کنند. سیستم VAR این طور نیست که یک تلویزیون بگذاریم و بیایند پای آن بنشینند و بازی را ببینند. این شیوه یک تکنولوژی پیشرفته است و واقعا اگر این کار را انجام دهیم فیفا به ما خواهد خندید. مکاتبات خودمان را از آبان ماه شروع کردیم و از فیفا خواستیم به ما اجازه آزمایش بدهد. اجازه آزمایش آفلاین داده شد و به این شیوه آزمایش‌های زیادی انجام دادیم. در نهایت در آزمایش آخری که داشتیم به این نتیجه رسیدیم که اگر به صورت پخش تلویزیونی استفاده کنیم بسیار عالی است و برای بازی پرسپولیس و نفت آبادان آقای فغانی حضور داشتند. بعد از آن هم از فیفا خواستیم که بیایند و امکانات را از نزدیک مشاهده کنند. در همین زمینه هم خواستیم یک تست آنلاین در دربی داشته باشیم. در مکاتباتی که ما با فیفا داشتیم که جواب آن برای بنده و فدراسیون فوتبال آمد برای استفاده از این سیستم 5 مرحله را مشخص کردند که بین 3 تا 9 ماه طول می‌کشد تا مجوز صادر بشود. البته باید برخی این موارد کار پیش رفته و جلو هستیم.

این مراحل مدنظر فیفا چه مواردی است؟

مرحله اول مشخص شدن اعضای گروه VAR است. یک مسوول می‌خواهد که خود من مسوولیت آن را برعهده دارم و بعد از آن مشخص شدن مسئول مالی، حقوقی، تکنولوژی، ارتباطات و در نهایت یک کنترل کننده است که مرحله اول را معین شدن این اعضا تشکیل می‌دهد. مرحله بعدی کلاس است که ماه آینده در دوحه برگزار خواهد شد. مرحله سوم تست آفلاین است که آن را انجام دادیم و خیلی جلو هستیم. در مرحله چهارم نظارت فیفاست که از آزمایش آفلاین ما بازدید خواهند داشت. مرحله پنجم هم که تایید است تا کار شروع شود. در بازی با استقلال آقای کولینا حضور خواهند داشت تا از تجهیزات ما بازدید داشته باشند تا فصل آینده لیگ را با تکنولوژی VAR شروع کنیم. همه این موارد اما یک شرط دارد.

چه شرطی؟

شرط این است که استادیوم همه تیم‌ها باید مجهز شوند و باشگاه‌ها کمک کنند چون این هزینه‌ها از الزامات همه باشگاه‌هاست. در فصل آینده همان طور که آقای تاج هم گفتند و تاکید داشتند باشگاه‌ها باید تجهیزات فیلمبرداری و دوربین‌های خود را درست کنند. قرار است ابتدا از دوربین‌های صداوسیما استفاده کنیم و اگر کم بود خودمان اضافه کنیم و در کل تجهیزات باید به روز باشد.