محمد سالاری طی سخنانی در مراسم روز ملی معمار که توسط سازمان نظام مهندسی استان تهران و با حضور جمع کثیری از معماران، مسئولین و اساتید و کارشناسان حوزه معماری شهر تهران و کشور برگزار شد، ضمن تبریک روز ملی معمار و ابراز تاسف از حادثه غم انگیز سیل اخیر گفت: امیدوارم این حادثه طبیعی که ممکن است در هر کشور و با هر اقلیمی اتفاق افتد نقطه عطفی برای تغییر در باور عمومی جامعه و تحولات مبنایی در نظامات تصمیم گیری و تصمیم سازی کشور در همه سطوح، علی الخصوص حوزه شهرسازی ومعماری باشد. همانطور که حادثه بم هرچند برای ما خیلی تلخ بود و تلفات انسانی بسیار گسترده تری هم داشت اما نقطه عطفی برای اصلاح مقررات ملی ساختمان و آیین نامه 2800 زلزله شد.

وی ادامه داد: در حادثه فراگیر سیل اخیر که اکثر استان های کشور را درگیر کرد، شاهد بودیم، شهرها و خانه هایی بیشترین آسیب را دیدند که در اماکنی نامناسب ساخته شده بودند و باید گفت متاسفانه طرح هایی که توسط مراجع ذیصلاح تصویب و سپس عملیاتی شده، بدون توجه به پیوست های مطالعاتی و اصول شهرسازی و معماری در کشور ما بوده است.

سالاری در ادامه با بیان اینکه، به عنوان یک عضو شورای شهر و عضو کمیسیون شهرسازی و معماری دغدغه هایی در این حوزه دارم که  به آن ها می پردازم، اظهارداشت: چرا هویت و حقوق عمومی جامعه در معماری و آثار معماران ما و در شهرها و علی الخصوص پایتخت کشور مورد توجه جدی قرار نمی گیرد؟ به عبارت دیگر آثار معماری ما در طول دهه های اخیر بیشتر از اینکه به حقوق عمومی انسان ها و جامعه شهری توجه داشته باشد،  بیشتر تحت تاثیر منافع شخصی عده قلیلی به عنوان سرمایه گذار توجه داشته و بعضا در راستای سوداگری عمل شده است و در اصل معماری و برخی معماران با جولانگاه شدن سوداگری در شهرها، نه تنها مقابله نکردند بلکه به نهادینه شدن این رویکرد کمک هم کرده اند و این نکته مهمی است که باید به چرایی آن بپردازیم و در آسیب شناسی این چرایی به یک دغدغه واحد برسیم.
بی توجهی به حق به شهر در معماری و شهرسازی
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران ادامه داد: چرا طی دهه های گذشته علی رغم اتفاقات خوبی که توسط برخی معماران در کشور افتاده اما بطور کلی جایگاه معماری و آثار معماری سیر نزولی داشته و ما برای صحبت در مورد اصالت و جایگاه تمدن معماری در کشورمان باید به زمان های خیلی دور اشاره کنیم و از دل تاریخ خیلی گذشته مثال بیاوریم؟ چرا معماری و آثار معماری و کالبد شهرهای ما تحت تاثیر اصول و مبانی حق به شهر نبوده و بیشتر تحت تاثیر سوداگری هایی از سوی اشخاص یا نهادها بوده است؟
روح طرح تفصیلی بیشتر به منافع خصوص توجه داشته است
وی اضافه کرد: چرا طرح های توسعه شهری ما از جمله طرح های جامع و تفصیلی و ضوابط ملاک عمل معماری و شهرسازی ما به منفعت عمومی و حق به شهر توجه جدی نکرده است؟ مگر طرح های توسعه شهری توسط شهرسازان، معماران، کارشناسان و جامعه حرفه ای تهیه نشده و در مراجع ذیصلاح از آن دفاع نکرده اند تا به تصویب برسد؟ مگر مجموعه اقداماتی که حداقل طی یک دهه گذشته صورت گرفته، در نتیجه ابلاغ طرح تفصیلی  که سال 91 ابلاغ شد نیست؟ چرا روح طرح تفصیلی ما بیشتر از اینکه به منافع جامعه توجه کند به منافع خصوصی اقلیت شهر توجه کرده است؟
سالاری تصریح کرد: نتیجه اجرای همین طرح ها و ایده ها و رویکرد مسلط بر معماران و شهرسازان موجب شده که شهرها از مردم گرفته شود و در اختیار منافع اقلیت سرمایه گذاری و بعضا سوداگر و در اختیار خودروها قرار گیرد. مگر این طرح ها و ایده ها توسط جامعه حرفه ای ما ارائه نشده و در مراجع ذیصلاح به تصویب نرسیده است؟چرا جامعه حرفه ای در مقاطعی که این طرح ها در حال تصویب بودند، کنشگری لازم و مناسب را نداشته اند؟ چرا حق به شهر که یک حق عمومی و جمعی است در آثار معماری ما کمرنگ تر شده است؟
این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: ما در گذشته باغ شهرهایی داشتیم اما امروز همین باغ شهرها تحت تاثیر طرح های توسعه شهری که شهرسازان تدوین و تصویب کرده اند و معماران ساختمان های آن را طراحی می کنند از دست رفته اند. اکنون باید به آسیب شناسی این موضوعات پرداخت و از گذشته درس گرفت تا بتوانیم در آینده علم و هنر معماری را در راستای منافع عمومی هدایت و راهبری کنیم.

لزوم توجه معماران و شهرسازان به مبانی و مکاتب نظری
سالاری در ادامه با تاکید بر لزوم توجه معماران و شهرسازان به مبانی و مکاتب نظری گفت: آثار معماری و شهرسازی فاخری که از تاریخ گذشته و معاصر در کشور ما وجود دارد نتیجه کار افرادی است که در عمل،‌به مبانی و مکاتب  نظری توجه ویژه ای داشته اند. امروز باید در دانشکده های معماری و شهرسازی به دانشجویان، اندیشه و تفکر بیاموزیم، معماری و شهرسازی فقط طراحی نیست ما باید چگونه فکر کردن و چگونه خلق کردن را آموزش دهیم تا شهرسازان و معماران منبعث از مکاتب و نظریات و منفعت عمومی جامعه، خلق آثار کنند تا آن اثر همیشه فاخر بماند.
وی افزود: متاسفانه امروز مشاورین املاک به تبیین مبانی معماری می پردازند و بناها را بر اساس شاخص های مد نظر خودشان به جامعه شهری معرفی می کنند، چرا معماران، شهرسازان  و حرفه مندان ما و سازمان نظام مهندسی با این ظرفیت عظیم کارشناسی، در این زمینه رسالت اصلی خود را انجام نمی دهد؟ چرا شورای شهر در طول فعالیت خود نتوانسته رسالت خود را مبتنی بر مشارکت و تضارب آراء با معماران و شهرسازان به خوبی ایفا کند؟ این ها از جمله دلمشغولی هایی است که در فضاهای عمومی می بینیم اما اکنون علی رغم گذشته نه چندان خوبی که داشتیم  امیدواری های زیادی داریم که در این مقطع تاریخی شاهد یک پارادایم جدی در توجه به جایگاه معماری و معماران به عنوان آفرینندگان تمدن و هویت شهرها و کشور باشیم.
رییس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران تصریح کرد: من به عنوان یکی از نمایندگان مردم در شورا به این نتیجه رسیدم که تا زمانی که نتوانیم موضوعات راهبردی و کلیدی و زیربنایی را به دغدغه و باور عمومی و مطالبه عمومی در جامعه تبدیل کنیم، قطعا راه به جایی نخواهیم برد. همانطور که در این دوره از شورا علی رغم وجود تنگناهای مالی مدیریت شهری با اتکا به مطالبه گری و توانستیم مصوبه برج باغ را بعد از 12 سال لغو و آن را تبدیل به خانه باغ با حداقل بارگذاری ممکن کنیم، در صورتی که در گذشته این اعتقاد وجود داشت که لغو این مصوبه منجر به اعتراض مردم و ایجاد مشکلات جدی در اداره شهر می شود.
نقش رسانه ها در مطالبه گری جامعه
وی با اشاره به نقش رسانه ها و فضای مجازی در اطلاع رسانی درست و به موقع در مطالبه گری جامع گفت: امروز با وجود فضای مجازی رکن چهارم دموکراسی به معنای واقعی محقق شده است و این یک سرمایه خوب است و در این فرصتی که پیش رو داریم، ‌می توانیم مبتنی بر مشارکت جامعه شهری و حمایت بی بدیل  فضای رسانه ای عمل کنیم.
سالاری ادامه داد: ما به نوبه خودمان در کمیسیون شهرسازی و معماری  اقدامات خوبی را آغاز کردیم و برای اولین بار کمیته نما را با هدف احترام به حق عمومی شهر و ساماندهی سیما و منظر شهری و هویت بخشی به آن تشکیل دادیم و امروز تمام نقشه های نمای ساختمان های شهر تهران که حداقل حدود 12 هزار پرونده در سال است، در کمیته های نما با حضور معماران و طراحان شهری و حرفه مندان مورد بررسی قرار می گیرد، هرچند نقدهای جدی به این کمیته ها وجود دارد و در آنجا خلاقیت های معماران بعضا تحت تاثیر قرار می گیرد اما این یک مرحله گذار است وقطعا در آینده و ادامه کار اتفاقات خوبی در این حوزه رخ خواهد داد. ما در اقدامی دیگر به موجب مصوبه ای شهرداری تهران را ملزم کردیم که در بازه زمانی کوتاهی اقدام به تعطیلی شوراهای معماری کند و کمیته  نما و شوراهای توافقات در قالب کمیته معماری و جایگاه معمارانه به فعالیت بپردازند. هچنین در دوره چهارم شورا خانه استاد لرزاده به پیشنهاد من و آقای مسجد جامعی تبدیل به خانه معمار شد و بزودی نیز ایجاد اولین موزه معماری کشور را در پایتخت استارت می زنیم.
وی افزود: من معتقدم با دغدغه های بوجود آمده در جامعه، اکنون ما در آستانه یک رنسانس در حوزه معماری و طراحی شهری قرار داریم و رسالت معماران و شهرسازان اینست که در این برهه تاریخی به مبانی و اصول اساسی معماری وشهرسازی توجه جدی داشته باشند.

انتهای پیام