دکتر سعید نمکی در نشستی خبری با اشاره به وقوع ۳۸۰ هزار مرگ در سال ۹۶ در کشور گفت: از این تعداد ۳۱۳ هزار مرگ مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر بوده است. از این ۳۱۳ هزار مرگ نیز ۱۶۱ هزار مرگ مستقیم و غیر مستقیم با فشار خون بالا مرتبط بوده است.
بروز ۲۵۰۰۰ مرگ مرتبط با بیماری های غیرواگیر در سال ۹۶
وی با بیان اینکه از میان موارد مرگ در سال ۹۶ تنها ۲۵ هزار مرگ مرتبط با بیماری‌های غیرواگیر بوده است، افزود: این مباحث سبب شد تا به کنترل بیماری‌های غیرواگیر بیش از پیش توجه شود. ۲۹ سال پیش و زمانی که معاون وزارت بهداشت بودم نیز معتقد بودم که بعد از گذر از چاله بیماری‌های واگیر به سیاه‌چاله بیماری‌های غیرواگیر خواهیم افتاد و به همین دلیل مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر را راه‌اندازی کردم.
فشار خون، قاتل خاموش
نمکی ادامه داد: در حال حاضر نیز در بررسی‌هایمان به این نتیجه رسیدیم که فشار خون به عنوان قاتل خاموش اولین موردی است که باید به آن بپردازیم و بر همین اساس بسیج ملی کنترل فشار خون را راه‌اندازی کردیم. در این راستا تصمیم گرفتیم که آگاهی عمومی را در رابطه با فشار خون افزایش دهیم چرا که حداقل ۴۰ درصد مبتلایان از فشار خون خود خبر ندارند و زمانی از بیماری‌شان مطلع می‌شوند که بیماری آنها عارضه داده است.
وجود ۱۵ میلیون مبتلا به فشار خون در کشور
وی با بیان اینکه در دومین گام در نظر داریم که جمعیت بالای ۳۰ سال در کشور را تحت پوشش این بسیج قرار دهیم، اظهار کرد: در کشور حدود ۴۰ میلیون نفر جمعیت بالای ۳۰ سال داریم که سعی می‌کنیم در بسیج ملی فشار خون آنها را پوشش دهیم. در عین حال معتقدیم که حدود ۱۵ میلیون بیمار مبتلا به فشار خون بالا در کشور وجود دارد و امیدواریم در این بسیج ملی بتوانیم دو میلیون مورد جدید مبتلا به فشار خون را شناسایی کرده و آنها را به مراکز درمانی برای درمان ارجاع دهیم.
وی افزود: ۵۰ درصد از افرادی که می‌دانند فشار خون دارند یا درمان نمی‌شوند و یا ناقص تحت درمان قرار می‌گیرند. به طوریکه حدود ۲۸ تا ۳۰ درصد این افراد یا دارو نمی‌گیرند و یا ناقص دارو دریافت می‌کنند. این در حالیست که اگر فشارخون به موقع کنترل شود، شخص می‌تواند به عنوان عنصری مفید در جامعه زندگی عادی خود را پیش برد.
لزوم کاهش ۳۰ درصدی مصرف نمک در کشور
نمکی ادامه داد: اقدام دیگرمان اصلاح شیوه زندگی افراد مبتلا به فشار خون بالاست. در این زمینه در اولین گام باید مصرف نمک را به عنوان پدیده‌ای خطرناک در ایجاد فشار خون کاهش دهیم. در حال حاضر متوسط مصرف روزانه نمک در کشور دو برابر مصرف جهانی است؛ یعنی مصرف روزانه نمک در جهان ۵ گرم است اما مصرف روزانه نمک در ایران ۱۱ گرم است. البته عادات غذایی ناشی از رفتارهای سنتی است که از فرهنگمان گرفته شده است. به هر حال ایران یک سرزمین پرآفتاب است و در تهران که شهری خوش هواست هم بیش از ۲۵۰ روز پر آفتاب داریم. بر همین اساس گذشتگان ما از آنجا که در افتاب کار می‌کردند و تعریق بالایی داشتند، سدیم دفع می‌کردند و به همین دلیل مصرف نمک بالا بود تا دچار کمبود سدیم نشوند. بنابراین پدران در آفتاب ما این عادت را به فرزندان در سایه منتقل کردند. این موضوع کاری فرهنگی و زمان‌بر نیاز دارد. ما هم نمی‌گوییم نمک را از سفره‌ها حذف کنیم اما می‌توان حداقل در گام اول ۳۰ درصد از مصرف نمک را در کشور کاهش داد.
فاز جدید «تحول»
وی تاکید کرد: ما در مراحل بعدی در زمینه دیابت، بهداشت روان و جمعیت نیز بسیج‌هایی را خواهیم داشت. در عین حال در فاز جدید طرح تحول سلامت الگوی ما این است که به جای اضافه‌کردن تخت، ICU و CCU کاری کنیم که مردم کارشان به بیمارستان نکشد.
کمبود دارو داریم؟
وی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری در مورد وضعیت بازار دارو در کشور و میزان کمبودهای دارویی گفت: باز هم می‌گویم که کمبود داروی جدی نداریم. علیرغم همه فشارهایی که آمریکایی‌ها به ما وارد می‌کنند و به دروغ می‌گویند که دارو و غذا تحریم نیست اما به دلیل مشکلاتی که در نقل و انتقالات پولی برایمان ایجاد شده مسیر ما را قفل کرده‌اند. با این حال خوشبختانه تاکنون توانسته‌ایم اقلام دارویی مورد نیازمان را وارد کنیم. در عین حال اگر در برخی موارد دارو وجود ندارد به این معنی نیست که نتوانستیم داروهای اساسی را وارد کنیم بلکه ناشی از این است که به شدت ایستاده‌ایم تا داروهای مشابه تولید داخل به کشور وارد نشود.
وزیر بهداشت با بیان اینکه صنعت داخلی دارو نباید لگدمال واردات شود، ادامه داد: امروز میزان کمبودهای دارویی ما از روز مشابهمان در سال قبل کمتر است. از طرفی در حوزه داروهای اساسی کمبودی نداریم و اگر کمبودی هست در داروهای خارجی مشابه داخلی است. البته برای بیماران صعب‌العلاج که ممکن است سیستم بدنشان به داروهای داخلی واکنش نشان دهد، داروی مورد نیازشان را وارد می‌کنیم. در عین حال باید اضطراب کمبود دارو را از مردم دور کنیم. خوشبختانه علیرغم همه مشکلات شیوه‌هایی را دنبال می‌کنیم که تا پایان سال چیزی به عنوان کمبود داروهای اساسی نداشته باشیم.
کمک کنید تا در تله تبلیغاتی واردکننده‌ها نیفتم
وزیر بهداشت خطاب به رسانه‌ها گفت: از اصحاب رسانه و هر کسی که روح ملی دارد، خواهش می‌کنم که به من کمک کنند تا در تله تبلیغاتی و شانتاژ واردکننده‌ها نیفتم. من تصمیم به مبارزه جدی با واردات بی‌رویه گرفته‌ام؛ چرا که این موضوع لگدمال کردن صنعت داخلی است. کمک کنید ذهنیت مردم را از اینکه داروی ایرانی کیفیت ندارد، دور کنیم. من برای خود و اعضای خانواده‌ام هیچ داروی خارجی مصرف نمی‌کنم، به جز یک قرص برای مادرم که تولید داخلی ندارد.
رانت به تولیدکننده و واردکننده دارو نمی‌دهیم
وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه در حال حاضر هیچ دارویی در داخل کشور تولید نمی‌شود که کیفیت آن زیر سوال باشد، افزود: همین طور که رانت به واردکننده نمی‌دهیم، رانت به تولیدکننده هم نمی‌دهیم. قطعاً با کوچک‌ترین مشکل در عرصه داروهای داخلی بزرگ‌ترین برخورد خواهد شد.
استقبال از تحقیق و تفحص از وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو
وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره تحقیق و تفحص مجلس از سازمان غذا و دارو گفت: با تحقیق و تفحص از کوچک‌ترین جزء وزارت بهداشت هم موافقیم و این حق مجلس است. هر دستگاهی که پاکیزه کار می‌کند باید از تحقیق و تفحص استقبال کند. البته بحث تحقیق و تفحص از سازمان غذا و دارو از سال قبل وجود داشت اما در کمیسیون مربوطه رای نیاورد و مجددا این موضوع مطرح شده است. دوستان من در سازمان غذا و دارو به شدت فعالند و بحث‌های قبلی به شدت به سمت شفافیت پیش می‌رود و به حداقل رسیده است.
مهار هزینه‌خیزی طرح تحول برای بیمه سلامت و تامین اجتماعی
وزیر بهداشت در ادامه درباره وضعیت مالی سازمان تامین اجتماعی، بدهی این سازمان به وزارت بهداشت و همچنین هزینه‌های طرح تحول برای سازمان‌های بیمه‌گر گفت: بخشی از مشکلات و مسائل درمانی سازمان تامین اجتماعی به اثر طرح تحول در افزایش هزینه‌های آنها بازمی‌گردد که در این زمینه هم برای بیمه سلامت و هم برای سازمان تامین اجتماعی اقداماتی را انجام می‌دهیم تا هزینه‌خیزی را مهار کنیم؛ چرا که طرح تحول سلامت در دو تا سه سال گذشته ۴۰۰ درصد هزینه‌های بیمه سلامت را اضافه کرده است و در سازمان تامین اجتماعی نیز این چنین تاثیری را داشته است. در همین راستا مهار هزینه‌خیزی تامین اجتماعی را دنبال می‌کنیم.
۱۷ ماه از سازمان تامین اجتماعی بستانکاریم
وی با اشاره به معوقات سازمان تامین اجتماعی در پرداخت مطالبات ارائه‌دهندگان خدمات سلامت در بخش دولتی گفت: در این زمینه یک سال و نیم تا دو سال معوقات پرداخت نشده است. از رئیس‌جمهوری خواسته‌ام که در این‌باره مداخله کنند. ایشان نیز دستور دادند تا با فروش قسمتی از سهام، بخشی از مطالبات پرداخت شود. وزارت بهداشت رقم قابل توجهی از سازمان تامین اجتماعی طلبکار است اما با این حال به دلیل احترامی که برای جامعه کارگری قائلیم هیچ کارگر محترم و بیمه‌شده تامین اجتماعی نیست که در بخش دولتی به آن خدمت داده نشود. در مجموع قرار شده تا هفته آینده قسمت قابل توجهی از بدهی را بپردازند.
وی تأکید کرد: ما حدود ۱۷ ماه از سازمان تامین اجتماعی بستانکاریم و تنها دانشگاه اصفهان که شهری کارگری است ۵۴۰ میلیارد تومان از تامین اجتماعی طلبکار است اما با این حال خدمات را قطع نکرده‌ایم و امیدواریم تا هفته آینده قسمتی از طلب‌هایمان پرداخت شود.
۹۸ سال سختی است؛ بیمارستان‌ها منتظر سوددهی نباشند
وزیر بهداشت در ادامه درباره مشکلات بیمارستان‌های خصوصی و درخواست آنها برای افزایش تعرفه‌های پزشکی اظهار کرد: بیمارستان‌های خصوصی قطعاً مشکلاتی را از قبل داشته‌اند. در دوره فعلی ما دو اقدام انجام دادیم؛ یکی آنکه قبل از پایان سال تعرفه‌های سال جدید مصوب شد و دوم اینکه تعرفه‌های بخش خصوصی بالاتر از بخش دولتی بسته شد اما اینکه باز هم این تعرفه‌ها پاسخگو هست یا نه، به مشکل مزمن سال‌های گذشته باز می‌گردد که به دلیل رعایت حال مردم، شیب افزایش تعرفه‌ها ملایم بوده است. اخیراً نیز انتقاداتی به تعرفه‌ها داشتند که قرار شده این موضوع در شورای عالی بیمه مجدداً مطرح شود. با این حال از همکارانم خواستم امسال که سال سختی برای سفره مردم است، منتظر سوددهی نباشند. ما باید کاری کنیم که اقداماتمان زیان‌ده نباشد وگرنه امسال سال سود برای درمان نیست اما در عین حال امیدواریم که بتوانیم مختصر کمکی در این زمینه داشته باشیم.
سرانجام پرونده الکترونیک سلامت
وزیر بهداشت در ادامه در پاسخ به سوالی درباره پرونده الکترونیک سلامت گفت: پرونده الکترونیک سلامت طی چند سال گذشته به صورت جدی دنبال نشده بود اما در سه ماه گذشته من و همکارانم به شدت وقت گذاشتیم و تمام سازمان‌های ذی‌ربط از جمله سازمان تأمین اجتماعی در آن مشارکت داشته‌اند. بر سر قولم برای به سرانجام رساندن پرونده الکترونیک سلامت تا پایان بهار هستم و این پرونده با حضور رئیس‌جمهوری برای افراد ایرانی و غیرایرانی که مجاز به زندگی در ایران هستند، سراسری خواهد شد.
وی افزود: در این راستا زحمت بسیاری صرف شد تا بتوانیم این گام را به سرانجام برسانیم. در همین راستا هم نسخه‌نویسی الکترونیک را آغاز کرده‌ایم. در فاز اول پرونده الکترونیک سلامت تمام فعل و انفعالات سلامت را با کد ملی ثبت خواهیم کرد. این پرونده ریل‌گذاری سیستم ارجاع و پزشکی خانواده است.
اقدامات وزارت بهداشت برای احیای طب سنتی و طب آلترناتیو
وزیر بهداشت در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره طب ایرانی گفت: باید دانشجوی طب داروسازی و علوم پزشکی را با مبانی محکم و منطقی دیرینه خودمان در علوم پزشکی آشنا کنیم. اقدامی که در این زمینه باید انجام شود احیای طب سنتی و طب آلترناتیو است. باید رفاقت و مفاهمه بین دانشگاه و طب سنتی ایجاد کنیم. کار دیگری که باید انجام شود توسعه گیاهان دارویی و داروهای گیاهی است. در زمینه طب آلترناتیو نظیر طب سوزنی، رایحه‌درمانی و ماساژدرمانی هم داریم رشته‌هایی را ایجاد می‌کنیم و استفاده از این ظرفیت را دنبال می‌کنیم.
وی همچنین در رابطه با شرکت‌های داخل وزارت بهداشت گفت: در این‌باره به جمع‌بندی رسیده‌ایم؛ به طوری که تعدادی از شرکت‌ها منحل می‌شوند، تعدادی تا تسویه‌حساب به سمت تسویه و انحلال می‌روند، برخی هم به عنوان پوسته‌ای برای ارائه خدمت نگه می‌داریم. در رابطه با سهام پالایشگاه هم اقداماتی صورت گرفته است.
وی ادامه داد: به عنوان وزیر بهداشت قول داده‌ام که وزارتخانه را به سمت شفاف‌سازی بروم. در حال حاضر ۸۰ درصد راه را رفته‌ایم. در نشست خبری بعدی در رابطه با کل پروژه شرکت‌ها شفاف‌سازی صورت خواهد گرفت و مورد مجهولی در رابطه با شرکت‌های تحت پوشش نخواهیم داشت.
سرانجام امضاهای طلایی در سازمان غذا و دارو
وی همچنین در پاسخ به سوال درباره صاحبان امضاهای طلایی در حوزه دارو، گفت: مزاج بنده با هرگونه عدم شفافیت ناسازگار است. در این زمینه گله‌ای از بیرون سازمان غذا و دارو در رابطه با نوبت‌دهی‌ها، قیمت‌گذاری‌ها، کمیسیون‌ها و ... داشتیم. البته کمیسیون‌ها در قیمت‌گذاری‌ها، صدور پروانه‌ها و ... دخیلند اما در رابطه با آنچه که من دنبال آن بودم باید بگویم که جهت‌گیری در سازمان غذا و دارو به خوبی دنبال می‌شود و به شدت امروز راضی‌ترم از آنچه که روز اول در این‌باره بیان کردم. اما با این حال هنوز به آن نقطه اطمینان خاطر و جمع‌بندی صد در صد در این زمینه نرسیده‌ایم و هر شهروندی که مراجعه می‌کند باید بدون کوچک‌ترین بالا و پایینی کارش انجام شود.
وزیر بهداشت در این‌باره تاکید کرد: نباید در هیچ دستگاهی کسی این حق را داشته باشد که آرای کمیسیون‌ها را وتو کند. باید تصمیمات عالمانه گرفت و به صورتی شفاف به اطلاع مردم رساند و هر تصمیمی در کمیسیون‌ها هم همان روز به اطلاع ذینفعان برسد. در مجموع، سیر و سلوک در این زمینه رو به جلو و مثبت‌تر از قبل است.