دوچرخه سواری از ورزش‌های با دسترسی آسان و جایگزین مناسبی برای اتومبیل‌های شخصی است به ویژه دوچرخه‌های برقی که مثل خودرو سریع هستند. دوچرخه نیاز به مصرف سوخت ندارد به همین خاطر کمک زیادی به کاهش آلودگی هوا می‌کند.
طبق اعلام سازمان ملل سوم ژوئن ۲۰۱۸ برابر با ۱۳ خرداد "روز جهانی دوچرخه سواری" است و این سازمان از تمامی فعالان فرهنگ دوچرخه سواری می‌خواهد که در این تاریخ، اولین روز زندگی خود را با دوچرخه تجربه کنند تا حفظ محیط زیست و سلامت در جامعه پوشش همگانی یابد.
به مناسبت فرا رسیدن این روز در یک غروب دل انگیز بهاری با هوای شرجی و منحصر به فرد بوشهر به کنار ساحل خلیج فارس رفتیم تا رکاب زنان از عشق و علاقه شأن به دوچرخه برایمان بگویند…
سارا ۳۹ ساله است و با همسر و پسرش به ساحل بوشهر آمده و دوچرخه سواری می‌کند و همسرش نیز در ساحل قدم می‌زند.
او می‌گوید "من عاشق دوچرخه سواری هستم. ما مسافر هستیم و از شیراز آمده ایم و هر وقت که به بوشهر می آییم دوچرخه کرایه می‌کنم و اطراف ساحل رکاب می زنم. در شیراز هم اگر باشم و وقت شود حتماً انجام می‌دهم." از حس و حالش می پرسم.. جواب می‌دهد: "خیلی خوب است، آدم برمی گردد به کودکی هایش…"
دختر کوچکی را می بی نم که با مادرش به ساحل آمده اند و سوار بر دوچرخه کنار هم مسیر را طی می‌کنند.
مادرش می‌گوید "شیما یک سال است که دوچرخه سواری می‌کند و هر روز او را به اینجا می‌آوریم و دوچرخه می‌گیریم."
خودِ شیما آرام است، می پرسم چند سالت است. با لبخند جواب می‌دهد "هفت سال." می پرسم چقدر دوچرخه دوست داری؟؟ می‌گوید "خیلی زیاد… اندازه‌ی…" بعد نمی‌تواند اندازه اش را توصیف کند و به آسمان نگاهی می‌اندازد.
می گویم اگر یک دوچرخه داشته باشی چقدر دوستش داری؟ نگاهم می‌کند و می‌گوید: "آن را خیلی دوست دارم، اندازه یک قلب بزرگ دوستش خواهم داشت. وقتی دوچرخه سواری می‌کنم حس خیلی خوبی دارم."
وقتی عصبی هستم تمام خط ساحلی را رکاب می زنم...
می‌رسم به بساط دوچرخه سواری. حدود سی دوچرخه را بار وانت کرده اند و آورده اند کنار ساحل.
"با دوستم شریک هستیم و خدا را شکر کاروبار هم خوب است، و درآمدمان بد نیست." اینها را محمّد، ۳۱ ساله می‌گوید. بعد ادامه می‌دهد: "درآمد ما فصلی است و یک روز هست و یک روز هم نیست. چون هوا گرم است، اما زمستان‌ها وضع بهتر می‌شود."
محمّد از دوران کودکی اش برایم حرف می‌زند. "از بچگی دوچرخه سواری می‌کردم، چون حس خوبی به من می‌دهد. بیشتر وقتی که عصبی هستم سوار دوچرخه می‌شوم و تمام خط ساحلی را رکاب می زنم…"
از مشتری‌هایش می پرسم، آنها که بلد نیستند دوچرخه سواری کنند، می‌گوید: "خیلی‌ها می آیند و به آنها آموزش می‌دهیم و این بستگی به استعدادشان دارد. کسی هست که در یک رفت و آمد یاد می‌گیرد ولی کسی هم می‌آید و بعد از دو هفته آموزش یاد نمی‌گیرد."
از وضعیت برگشت دوچرخه‌هایشان می پرسم که می‌گوید: "هر کدام از دوچرخه‌ها سه میلیون تومان قیمتش است، در عید نوروز ۵ تا از دوچرخه‌های ما را بردند. ناراحت هم شدیم اما دیگر کاری نمی‌شود کرد."
رونق دوچرخه سواری در بوشهر فصلی است
محسن خلیلی، ۲۷ ساله و متصدی ایستگاه دوچرخه سواری کنار ساحل است. او می‌گوید: "رونق دوچرخه سواری در بوشهر فصلی است و بستگی به فصل‌ها و وضعیت هوا دارد. مثلاً در زمان امتحانات تقاضا خیلی کم می‌شود. فقط عصرها هستیم و زمستان‌ها کمی زودتر از تابستان می‌آییم و شروع می‌کنیم. شب‌هایی که هوا شرجی باشد تأثیر دارد و مشتریان دوچرخه کمتر می‌شود."
می پرسم کسانی که دوچرخه‌ها را اجاره می‌گیرند تضمینی هم هست که آن را برگردانند؟ جواب می‌دهد: "خب پیش می‌آید که می‌برند و نمی‌آورند. بله اتفاق می‌افتد، همین هفته پیش دو تا دوچرخه را بردند، کارت شناسایی را هم گذاشته بودند اما متعلق به خودشان نبود. پیگیری قانونی هم کرده‌ایم و تصویر دوربین مداربسته را ارائه کردیم که ان‌شالله پیدا شود."
رضا ۲۷ سالش است، او هم دوچرخه اجاره می‌دهد. می‌گوید "استقبال خیلی خوب است، بیشتر شب‌ها از ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰ می آیند، به ویژه الان که در ماه مبارک رمضان هستیم."
می پرسم خودتان هم دوچرخه سواری می‌کنید؟ جواب می‌دهد: "راستش را بگویم می‌خواستم دوچرخه سواری کنم که دیگر کارم شد دوچرخه دادن به مردم..
از بچگی علاقه داشتم و حتی مدرسه هم با دوچرخه می‌رفتم. از این کار لذت می برم. کسانی که می آیند و بلد نیستند هم من به آنها آموزش هم می‌دهم. همین دیشب چند مورد داشتیم که تحت آموزش قرار گرفتند، در دوچرخه سواری مسئله مهم حفظ تعادل است و دیگری نترسیدن. ما برای سن زیر ۱۶ سال دوچرخه با چرخ کمکی داریم و برای بالای ۲۰ سال نیز دوچرخه بدون کمکی می‌دهیم."
آدم با دوچرخه سواری حس رهایی دارد
فاطمه ۱۴ سالش است. می‌گوید از سه چهار سالگی دوچرخه سوار می‌شدم. از چرایی اش که می پرسم با حس خوبی می‌گوید "آدم آزاد می‌شود، حس رهایی دارد. می‌تواند چند ساعتش را بدون دغدغه بگذراند، من در هفته سه چهار بار می آیم ساحل برای دوچرخه سواری… بیشتر هم برای سرگرمی آن را دنبال می‌کنم نه به شکل حرفه‌ای، البته دوست دارم به آن سمت هم بروم."
مبینا ۱۳ سالش است. با فاطمه دوست هستند و با هم برای دوچرخه سواری می آیند.
مبینا اینطور می‌گوید: "من هم از بچگی شروع کردم. من و دوستم خیلی به این ورزش علاقه داریم، از خانه مان در جفره تا اینجا را دوچرخه سواری می‌کنیم. حس خوب و علاقه زیادی به آن دارم، به نظرم یک ورزش مفرح است که یک خانم می‌تواند در فضای باز راحت به آن بپردازد. وقتی هم که آدم هم علاقه داشته باشد دیگر چیزی نمی‌تواند جلویش را بگیرد."
یاسین جانش را هم برای دوچرخه می‌دهد
محبّت خانم می‌گوید: "پسر من هم عاشق دوچرخه سواری است. جانش را هم برای دوچرخه می‌دهد. ما را اجبار کرد تا یک دوچرخه اقساطی برایش خریدیم و می‌گوید عاشق دوچرخه هستم. نام پسرش یاسین است، و به زحمت کنترلش می‌کنند. مادر یاسین می‌گوید: "اگر اجازه بدهیم از صبح تا هر وقت که به او کاری نداشته باشیم با دوچرخه اش مشغول است."
طلا بانوی خانه دار ۲۸ ساله‌ای است؛ برایم از علاقه اش می‌گوید. "خیلی دوست دارم. بچه که بودیم عشقمان دوچرخه سواری بود. اما دیگر نمی‌توانیم دوچرخه سوار شویم و تند تند رکاب بزنیم، بعد ولش کنیم همینطور برویم جلوتر… کاش می‌توانستیم به آن روزها برگردیم…"
احسان ۳۷ سال دارد. می‌گوید: "من در دوران مدرسه یک دوچرخه داشتم که به آن می‌گفتند دوچرخه فرانسوی، و آن سال‌ها -تقریبا سال ۷۰- آن را ۱۵ هزار تومن خریدم. روز اول اینقدر خوشحال بودم که رفتم از بازار برای مادرم سبزی خریدم در صورتی که مغازه سر کوچه مان هم سبزی داشت… وقتی برگشتم سبزی را به مادرم دادم… عصر که خواستم با دوچرخه ام بروم بیرون هر چقدر در حیاط گشتم دیدم نیست.
خوب فکر کردم تا توی بازار دوچرخه را به پایه تیر برق قفل کردم، با تمام سرعت از خانه تا پیش دوچرخه دویدم و رفتم آوردمش. از شوق و ذوق روز اول دوچرخه دار شدن یادم رفته بود دوچرخه‌ای هم وجود دارد! "
دوچرخه سواری هم عالمی دارد. این را از صحبت‌های دوچرخه سوارانی که با آنها حرف می زنم فهمیدم. "من از بچگی دوست داشتم اما هیچ وقت دوچرخه‌ای نداشتم..... ولی هر وقت که دوچرخه سواری می‌کردم یک حس آزادی به من دست می‌داد انگار در این عالم نیستم." اینها را زهرا ۲۳ ساله می‌گوید. می پرسم "خب چرا یک دوچرخه نمی‌خری و الان شروع کنی؟ جواب می‌دهد "موقعیتش پیش نیامده است."
ماجرای ۲۰ سال دوری از دوچرخه
فاطمه ۳۲ ساله، معلم و مشاور است. می‌گوید "من از کودکی عاشق دوچرخه سواری هستم. از ۶ سالگی تا ۱۳ سالگی هم دوچرخه سواری می‌کردم و بعد برای مدت ۲۰ سال سوار نشدم که آن هم جریانی دارد… الان هم عاشقش هستم ولی…"
از او می‌خواهم جریان ۲۰ سال دوری از دوچرخه را برایم بگوید. با مکث جواب می‌دهد "زمانی که ۶ سالم بود به خاطر علاقه‌ای که به دوچرخه سواری داشتم، پدرم یک دوچرخه سفید خیلی خوشکل برام خرید اوایل نمی‌توانستم تعادلم را حفظ کنم، پدر هم برایم دو تا چرخ کوچولو نصب کرد که بتوانم تعادلم را حفظ کنم، روزها کارم شده بود با بچه‌های همسایه از سر کوچه تا انتهای کوچه مسابقه می دادیم…
یادش به خیر، کوچه‌های عریض و طویل، گرمای تابستان و برنده شدن من در هر باری که مسابقه می‌گذاشتیم، یک سال بعدش پدرم برایم یک دوچرخه بزرگ‌تر با رنگ آبی خرید… دیگر من را کجا می‌دیدی، در آسمان‌ها سیر می‌کردم، دوچرخه ام بین بچه‌های همسایه بهترین بود و هر روز کارمان این بود که دوچرخه سواری کنیم و دیگر اکثر بچه‌های محله برای مسابقه می‌آمدند ولی از بدشانسی یک روز ترمز دوچرخه ام نگرفت و چون سرعتم بالا بود خوردم زمین و اتفاقی که نباید می‌افتاد رخ داد.
در سن ۱۲ سالگی دیگر پدرم اجازه نداد که سوار بشوم و بعدها فهمیدم به خاطر اینکه در عرف جامعه ما دوچرخه سواری دختر را بد می‌دانند به تبع پدر من هم دور از این تفکر نبوده و یا شاید به دلیل آبرویش اجازه نداده، نمی دانم. در سن ۲۰ سالگی باز تصمیم گرفتم برگردم و شروع کنم ولی مشغله تحصیلی به من چنین اجازه‌ای نداد. یکی از علایق من دوچرخه سواری است و مطمئنم که به همین زودی ها دوباره شروعش می‌کنم."
دوچرخه سواری پر پرواز است
عیسی ۳۴ ساله است و ورزش را دوست دارد. او در مورد دوچرخه سواری توصیه‌هایی هم دارد، می‌گوید: "برای دوچرخه سواری باید کفشی را انتخاب کنید که کف آن خط خطی باشد نه صاف. و اگر فصلی مثل تابستان باشد و بخواهی دم غروب دوچرخه سواری کنی و پشه‌های فصلی هم باشند باید حتماً از عینک استفاده کنید."
می پرسم شما چه مدت است که دوچرخه سواری می‌کنید و چرا؟ جواب می‌دهد: "قبلاً مدت خیلی کوتاهی، چون این ورزش برای زانو خیلی خوب است و پاها ماهیچه می‌آورد."
از احساسش سوال می‌کنم، جوابش این است "دوچرخه سواری پر پرواز است، اگر وسط طبیعت باشی و موسیقی هم باشد که عالی است؛ یک جور احساس رقابت با خودت. اگر هم در خیابان باشد و نه طبیعت باز هم نشاط به همراه دارد. اینکه بلد نباشی، هم باید ترس را بگذاری کنار و آن را یاد بگیری. اگر عاشقش باشی دیگر ترسی نداری، آدمِ عاشق چیزی از دنیای دشواری نمی‌داند."
هادی توانایی حرف زدن ندارد و ناشنوا است. از طریق رضا که مسئول اجاره دادن دوچرخه‌ها است با او ارتباط می‌گیرم. می‌گوید ۳۴ سالم است، از حسش به دوچرخه سواری می پرسم.
با زبان اشاره جواب می‌دهد: "خیلی خوب است و با آن تفریح می‌کنم. دو تا دوچرخه دارم، از بهمنی (منطقه‌ای در بوشهر) تا اینجا با دوچرخه می آیم." می پرسم اگر دوچرخه ات خراب شد با اتفاقی برایش افتاد چه می‌کنی. آزادانه و با خیال راحت می‌گوید: "اشکالی ندارد، آن را درست می‌کنم مثل همه چیزهای دیگر، ماشین هم خراب می‌شود! "
هادی یادش نمی‌آید که از کی دوچرخه سواری می‌کرده است، فقط می‌گوید "از وقتی که خیلی کوچک بودم سوار دوچرخه می‌شدم و تفریحم همین بود. می پرسم دوست داری حرفه‌ای دوچرخه سواری کار کنی؟ جواب می‌دهد دوست ندارم و فقط به شکل تفریحی دوچرخه سواری می‌کنم و لذت می برم."
من عاشق دوچرخه ام...
فاطمه متولد سال ۶۴ است و دکترای ادبیات دارد. با ذوق آشکاری می‌گوید: "من عاشق دوچرخه ام…" بعد با لبخند ادامه می‌دهد "دوست دارم در یک مسیر طولانی دوچرخه سواری کنم و کل مسیر را با رکاب زدن طی کنم."
فاطمه از تجربیاتش می‌گوید، "از بچگی‌هایم بگویم که همیشه دور از چشم برادرم سوار دوچرخه اش می‌شدم ولی از شانس می‌رسید و بعضی وقتا هم کتک می‌خوردم...
و یک تجربه خیلی خوب هم از دوره کارشناسی ارشد در تهران دارم که روزی با دانشگاه به پارک چیتگر رفتیم و خلاصه بگویم بخشی از پارک که مسیر دوچرخه سواری طولانی دارد، من و هم اتاقی ام آن مسیر دو ساعته را با دوچرخه رکاب زدیم و خیلی خوب بود."
***
به گزارش ایسنا، سوم ژوئن در سازمان ملل متحد به عنوان روز جهانی دوچرخه انتخاب و مصوب شده و طی آن دولت‌ها موظف هستند بسترهای لازم برای دوچرخه‌سواری ایمن را برای شهروندان خود فراهم کنند همچنین هر یک از دولت‌ها باید اقدامات خود در زمینه ترویج دوچرخه‌سواری به سازمان ملل گزارش نمایند.
سال گذشته محمد درویش، فعال حوزه محیط زیست و مدیر کل سابق مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست در گفت‌وگویی با ایسنا، از همه شهروندان و همچنین مخاطبان ایسنا خواهش کرد در روز ۱۳ خردادماه هر جای ایران که هستند سعی کنند مسیرهایی را با دوچرخه رکاب بزنند و این پیام را به مسئولان شهری بدهند که ما خواهان دوچرخه‌سواری هستیم و باید امیدوار باشیم که این مطالبه به یک جنبش اجتماعی بزرگ تبدیل شود تا ایرانی‌ها مجبور نباشند سالانه هشت میلیون لیتر بنزین مصرف کنند یا در شمار ۹ کشور انتشار دهنده گازهای گلخانه‌ای قرار گیرند.
انتهای پیام