سخنگوی سازمان انرژی اتمی، غنی سازی ۲۰ درصدی را از گزینه‌های مطرح در برنامه‌های مربوط به گام سوم کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: امروز از ۳.۶۷ درصد غنی سازی عبور کردیم.
«بهروز کمالوندی» با بیان اینکه گام‌های کاهش تعهدات برجامی در بازه‌های زمانی دو ماهه تعریف شده است، گفت: ما دو ماه صبر کردیم و مرحله دوم اقدامات متقابل ایران از دیروز آغاز شد. البته این پس از صبر یک ساله بود که طرف مقابل باید تعهداتش را انجام می‌داد، اما اقدامات شایسته‌ای انجام نشد، بنابراین طبق تصمیم رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی و دستوری که به ما ابلاغ شد گام دوم را برای افزایش سطح غنی سازی به بیش از ۳ و ۶۷ صدم درصد آغاز کردیم.
معاون حقوقی و امور بین الملل سازمان انرژی اتمی در گفت و گو با خبرگزاری صدا و سیما گفت: برای این کار باید تغییرات فنی را به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه می‌کردیم و با توجه به اینکه دیروز آژانس تعطیل بود کپی آن را به نماینده شان در تهران دادیم و امروز نسخه اصلی آن را به آژانس ارائه می‌کنیم.
کمالوندی با بیان اینکه همکارانم کارهای فنی را از دیروز آغاز کرده اند، افزود: افزایش میزان مواد غنی شده به بیش از ۳۰۰ کیلوگرم زمان بر بود، اما افزایش سطح غنی سازی زمان چندانی نمی‌برد و در فاصله چند ساعت انجام شدنی است. کارشناسان آژانس قرار است امروز نمونه گیری کنند که طبعاً ما از ۳ و ۶۷ صدم درصد غنی سازی عبور کرده ایم.
کمالوندی ابراز امیدواری کرد: طرف‌های مقابل عزم جزم کشورمان را در قبال این موضوع درک کنند و تصور نکنند جمهوری اسلامی ایران مانند کشورهای دیگر در صحبت هایش جدی نیست و اگر چنین ذهنیتی دارند باید با اقداماتی که آغاز شده و در حال پیگیری است، چنین تصوری را از ذهن خود بیرون کنند.
وی تصریح کرد: نمی‌گذاریم تعادل یکطرفه باشد و فقط تعهد داشته باشیم و از حقوق مان بهره‌مند نباشیم؛ یا باید حقوق ما باز گردد و دو کفه ترازو با هم مساوی شود و یا اگر این کار را نکنند به تدریج از تعهداتمان می‌کاهیم. البته همان طور که سخنگوی دولت اعلام کرد این اقدام ما تعلیقی است یعنی این امکان وجود دارد که اگر طرف‌های مقابل اقدامات شان را انجام دهند ما نیز بازگردیم.
وی خاطرنشان کرد: از نظر فنی پیش بینی‌های لازم را در نظر گرفته ایم به نحوی که حتی اگر همین امروز اعلام کنند که خواسته‌های کشورمان محقق می‌شود می‌توانیم از نظر فنی به شرایط قبل بازگردیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی، هدف از کاهش تعهدات برجام را حفظ آن دانست و گفت: توافق هسته‌ای برای منطقه و دنیا می‌تواند مهم باشد، اما اگر قرار است حقوق کشورمان در نظر گرفته نشود محدودیت‌هایی که پذیرفته ایم را کاهش می‌دهیم البته محدودیت‌هایی که قرار بود در سال‌ها و در ایستگاه‌های مختلف به طور خودکار کاهش یابد که ما این را از نظر زمانی جلو می‌بریم تا ببینیم چه می‌شود.
وی درباره گزینه‌های گام سوم کاهش تعهدات برجامی گفت: سلیقه‌های مختلفی در این باره هست که کدام یک از گزینه‌ها را اجرا کنیم، اما مهم آن است که در انتخاب گزینه‌ها لجباری نمی‌کنیم بلکه با آرامش، حساب شده و متناسب با نیازهای کشور اقدام می‌کنیم که یکی از این گزینه‌ها می‌تواند افزایش تعداد سانتریفیوژها باشد.
کمالوندی نصب دوباره سانتریفیوژهای «IR۲» یا «IR۲M» و افزایش تعداد سانتریفیوژهای فعال در آبشارهای غنی سازی را از دیگر گزینه‌های مطرح در گام سوم کاهش تعهدات برجامی برشمرد و تأکید کرد: گزینه‌های زیادی برای اجرا در گام بعدی کاهش تعهدات برجامی وجود دارد، اما اجرای آن باید منطق اقتصادی و فنی داشته باشد چنانکه منطق فنی کنونی ما این است که به غنی سازی برای سوخت رآکتورهای قدرت و نیروگاه‌ها نیاز داریم. به عنوان نمونه اگر به سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران نیاز باشد آن را می‌سازیم و این محدودیت برطرف شده است.
معاون سازمان انرژی اتمی گفت: ایستگاه اول در موضوع غنی سازی تأمین سوخت رآکتورهای قدرت و نیروگاهی است که ما در این زمینه فعالیت داریم که تا به حال سازنده سوخت نیروگاهی نبودیم. ما دو نیروگاه داریم و دو نیروگاه دیگر نیز اضافه می‌کنیم و این زمینه نیاز کشور و نیاز فنی مطرح است.
وی همچنین با اشاره به خواست آمریکا برای تشکیل جلسه شورای حکام آژانس، با طرح این سوال که چرا آمریکا تنها کشوری است که درخواست برگزاری جلسه اضطراری این شورا را کرده است؟ گفت: زیرا بقیه کشورها می‌بینند که ایران منطقی عمل می‌کند البته اقدام منطقی توأم با قدرت و صلابت است.
کمالوندی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا غنی سازی ۲۰ درصد جزو برنامه های کاهش تعهدات برجامی است، گفت: سوخت ۲۰ درصد اکنون مورد نیاز ما نیست، اما اگر بخواهیم آن را تولید کنیم، هیچ مانع و مشکلی برای این کار نداریم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: گزینه‌های مختلفی برای گام دوم در نظر گرفته ایم که در جلسات مختلف در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با حضور نمایندگان نهادهای مختلف درباره آن گفتگو می‌کنیم و به طور معمول نمایندگان سازمان ما گزینه‌های فنی را مطرح می‌کنند.
وی درباره اینکه آیاغنی سازی ۲۰ درصدی هم در جلسات شورای عالی امنیت ملی مطرح شده است، گفت: بله؛ غنی سازی ۲۰ درصد و گزینه‌های بالاتر نیز مطرح است منتها هر یک در جای خودش اجرا می‌شود و قرار نیست اکنون که نیاز کشور قابلیت دیگری است سراغ اقدام دیگری برویم.
کمالوندی افزود: با این حال آنان می‌دانند که این شیب از نظر ذخایر رو به بالاست، اقدامی که آغاز کرده ایم و آن را افزایش خواهیم داد یعنی سرعت را بیشتر می‌کنیم و از نظر سطح غنی سازی نیز رو به بالا می‌رویم و در زمینه طرح و توسعه نیز تصمیمات دیگری مانند استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته می‌تواند در دستور کار قرار بگیرد.
معاون سازمان انرژی اتمی به طرف‌های اروپایی تأکید کرد: به طور قطع و یقین هر قدر جلوتر برویم تعداد تعهداتی که کنار گذاشته ایم و تعلیق کرده ایم بیشتر خواهد شد پس بهتر است هرچه زودتر تدبیر کنند.
کمالوندی، امکان تسهیل در فروش نفت، برقراری روابط و مبادلات بانکی و رفع محدودیت‌های تجاری اقتصادی را بخشی از مطالبات جمهوری اسلامی ایران و تعهدات اروپاییها برشمرد.
وی با بیان اینکه اقدامات اروپاییها یا به علت ناتوانی و یا به علت ضعف اراده شان کند بوده و مطابق نظر ما نبوده است، تأکید کرد: ما بیش از یک سال صبر کردیم و اکنون دیگر صبر نمی‌کنیم ما کار خودمان را انجام می‌دهیم و آنان نیز کار خود را بکنند، اما باید بدانند که هر قدر دیرتر تعهدات شان را انجام بدهند کار و شرایط سخت‌تر می‌شود و حتی برای بازگشت نیز می‌تواند کار را دشوارتر کند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: اکنون مطمئن هستیم اقدامات ما در بازگشت پذیری مشکلی ندارد، اما در بلندمدت می‌تواند با رفتن به جلو و به سمت گزینه‌های بیشتر، کار سخت‌تر شود.
وی درباره گفتگوی تلفنی رؤسای جمهور ایران و فرانسه و پیش بینی اش از مذاکرات آینده با اروپاییها به رغم عهدشکنی مکرر آنان افزود: من از جزییات گفتگوهای میان دو رئیس جمهور خیلی مطلع نیستم و فقط کلیاتی را شنیده ام، اما به هر حال هرچه باشد جمهوری اسلامی ایران اقداماتش را انجام می‌دهد.
کمالوندی گفت: ما اکنون در حال اقدام هستیم در حالی که در گذشته ایستاده بودیم و آنان حرکت شان کُند بود یا حرکت نداشتند، اما ما توقف نکرده ایم و چیزی را از دست نمی‌دهیم. البته در گذشته نیز چیزی را از دست ندادیم از این منظر که بالاخره به دنیا و حتی افکار عمومی در داخل ثابت شد که جمهوری اسلامی بحق است و کار عجولانه و غیر منطقی انجام نمی‌دهد و بسیار منطقی و مستحکم به سمت احقاق حقوق ملت پیش می‌رود.
معاون سازمان انرژی اتمی گفت: به عنوان کسی که سال‌ها در حوزه دیپلماسی فعالیت کرده ام معتقدم ظرفیت‌های جمهوری اسلامی در حوزه‌های اقتصادی، انسانی، نیروهای مسلح و قدرت دفاعی بسیار بالاست و کشوری معمولی نیست که آنان هر اقدامی بخواهند انجام دهند.
کمالوندی تأکید کرد: البته این واقعیات را هم می‌دانند، اما نمی‌دانیم چرا این قدر تأخیر می‌کنند؛ با این حال یقین دارم به هیچ وجه نمی‌توانند خواسته‌های خود را بر جمهوری اسلامی تحمیل کنند. ممکن است زمان ببرد تا آنان به عزم جزم و اطمینان برسند و شاید هم حق داشته باشند، زیرا بسیاری از کشورها در حالت فشار عقب نشینی می کنند اما جمهوری اسلامی ایران با بهره مندی از تجربه فشارهای سنگین‌تر همچنان استوار ایستاده است.