با نزدیک شدن به ۲۷ مهر (۱۸ اکتبر ۲۰۲۰) و زمان مقرر شده بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام نیز پیوستی از آن است، تحریم‌های تسلیحاتی ایران حداکثر پنج سال پس از پذیرش برجام باید به پایان برسد. این موضوع در روزهای اخیر به یکی از مهم‌ترین موضوعات و مسائل سیاسی در سطح جهان تبدیل شده است و باید توجه داشت در این میان رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا تلاش‌های بسیار گسترده‌ای را آغاز کرده‌اند که این تحریم‌ها و محدودیت‌ها را مجدداً تمدید کنند. آخرین اقدام هم این بود که پیش نویس قطعنامه‌ای به شورای امنیت داده و خواستار تمدید نامحدود برای تحریم‌های تسلیحاتی ایران شده‌اند تا مانع ورود ایران به بازار خرید و فروش تسلیحات متعارف شوند.
پایان تحریم تسلیحاتی ایران شاید برای برخی به این معنا باشد که بعد از سال‌ها محدودیت و تحریم ایران بتواند با ورود به بازار ادوات نظامی، تجهیزات و تسلیحات بسیار پیشرفته و روز جهان را تهیه کند و یا همانند برخی کشورهای منطقه غرب آسیا دست به هزینه‌های فراوان زده و وارد یک رقابت بی پایان در خرید ادوات نظامی شده و به مقصدی برای تولید کارخانجات بزرگ اسلحه سازی جهان تبدیل شود اما موضوع بسیار مهم و قابل توجه که به هیچ عنوان نباید از آن غافل شد این است که فرزندان ایران اسلامی به دلیل نیاز کشور و برای دفاع از خود در زیر سایه همه محدودیت‌ها و تحریم‌ها که حتی در جنگ تحمیلی هشت ساله و بعد از آن وجود داشته به این باور رسیده‌اند که هیچکس به ما در این مسیر کمک نخواهد کرد پس با اعتماد و خودباوری و استفاده از ظرفیت‌های موجود به دستاوردهای بسیار قابل توجهی دست یافته‌اند که نه تنها نیاز موجود کشور را در این چهل سال تأمین کرده و یک بازدارندگی فعال و امنیتی مثال زدنی در بحرانی‌ترین منطقه جهان برای کشور ما به ارمغان آورده است بلکه می‌تواند در بازار جهانی با پیشرفته‌ترین نمونه‌های خارجی رقابت کند.
تجارت جهانی تجهیزات نظامی در حال حاضر یکی از پر رونق ترین و سودآورترین بازارهای اقتصاد جهان است که بر اساس آخرین آمار و اطلاعات مؤسسه بین المللی صلح استکهلم روند رشد صعودی داشته و بخش قابل توجهی از صادرات کشورهای صاحب این صنعت مانند آمریکا، روسیه، فرانسه، آلمان و چین را به خود اختصاص داده است.
مسئولان کشورمان همواره بر صلح‌آمیز بودن توانمندی دفاعی ایران تاکید داشته‌اند و در عمل نیز ثابت شده است که این توانمندی‌ها به امنیت و آرامش در منطقه آشوب زده غرب آسیا کمک شایانی کرده است و به واسطه تجارت جهانی می‌تواند در جهت تقویت کشورهای دوست و هم پیمان، دست به صادرات این محصولات دفاعی کارآمد زد و در کنار تقویت بنیه دفاعی کشورهای هم پیمان به سود سرشار این صنعت نیز دست یافت.
از این رو نگاهی به برخی از شاخص ترین محصولات دفاعی کشورمان می‌اندازیم که می‌تواند در سبد ادوات نظامی صادراتی ایران قرار گرفته و با توجه به ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و قیمت مقرون به صرفه‌ای که دارند، بتواند توجه خریداران خاص خود را جذب کرده و از این بازار پرسود جهانی بهره‌مند شود.
سبد موشکی
عرصه موشکی یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی است که جمهوری اسلامی ایران به دلیل نیازی که در جنگ تحمیلی احساس شد به سمت آن رفت و امروز به عنوان یکی از بزرگ‌ترین قدرت‌های تولید کننده موشک‌های کروز، بالستیک و نقطه زن جهان شناخته می‌شود و می‌تواند به عنوان یکی از صاحبان صنعت موشکی، نیاز کشورها به این تجهیزات بسیار پیشرفته را تأمین کند.
محصولات سبد موشکی ایران برای صادرات از تنوع بسیار خوبی برخوردار است که می‌تواند توجه خریداران بین المللی را جلب کند، محصولاتی که در میدان عمل و در عملیات‌های مختلف بر علیه گروه‌های تروریستی داعش و پایگاه نیروهای تروریستی ارتش آمریکا در عین الاسد به خوبی قابلیت‌های خود را نشان داده‌اند، از این سبد در عرصه بالستیک می‌توان به خانواده «موشک‌های شهاب، فاتح ۱۱۰، قیا م، زلزال بارشی، فاتح ۳۱۳، ذوالفقار، هرمز، قدر، عماد، سجیل، خرمشهر، دزفول، فاتح مبین و رعد ۵۰۰» و در حوزه کروز نیز به موشک‌هایی همچون هویزه، نصر و قاصد ۳ اشاره کرد که هر کدام از این محصولات می‌توانند در بازار جهانی جایی برای خود باز کنند.
سبد محصولات دریایی
در عرصه دریا اگرچه آمریکا، آلمان و روسیه از جمله سردمداران این عرصه هستند و محصولات تولیدی کارخانجات این کشورها خریداران بسیاری در سطح جهان دارد اما ایران نیز در این سال‌ها توانسته به دستاوردهای بسیار خوبی دست یابد که با در نظر گرفتن قیمت و قابلیت‌های آنها می‌توانند در عرصه صادرات حرفی برای گفتن داشته باشند و خریداران خاص خود را جذب کنند، اگرچه طراحی و ساخت زیردریایی در کشور ما قدمت چندانی ندارد اما در همین مدت کوتاه نیز صنایع دفاعی ایران توانسته زیردریایی‌های بومی غدیر و فاتح را تولید کند که هرکدام از قابلیت و ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و به خوبی توان رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی را دارند.
در حوزه شناورهای سطحی نیز ایران به پیشرفت‌های خیره‌کننده‌ای دست یافته که از آن جمله می‌توان به ناوشکن سهند، جماران و دماوند جدید اشاره کرد این ناوشکن‌ها با توانمندی انجام مأموریت‌های سطحی و عملیات‌های ضد سطحی و ضد زیرسطحی و ضد هوایی و همچنین دارا بودن قدرت ماندگاری بالا در دریا و توان حمل بالگرد در ناوشکن سهند و البته سرعت رانش بالا جذابیت خوبی برای خریداران بین المللی داشته باشند.
قایق‌های تندرو مانند ذوالفقار، ذوالجناح، سراج و شهید ناظری یکی دیگر از برگ‌های برنده ایران در عرصه دریاست که در صادرات نیز در صورت صلاحدید مسئولان می‌تواند به محصولی با طرفداران بسیار تبدیل شود که سود فراوانی را نصیب صنعت دفاعی کشور کند.
پهپادهای ایران رقیبی جدی برای نمونه‌های خارجی
حوزه پرنده‌های بدون سرنشین یکی دیگر از عرصه‌هایی ست که ایران می‌تواند محصولات متعددی را با کیفیت بالا برای ارائه در بازار جهانی پس از پایان دوره تحریم‌های تسلیحاتی در مهرماه سال جاری داشته باشد و بنا به گفته سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین مسئولان وزارت دفاع، ایران امروز در سطح منطقه قدرت اول و در سطح جهان جزو چهار کشور اول جهان است که به تبع آن می‌تواند در عرصه صادرات نیز جایگاه خوبی را به خود اختصاص دهد.
البته با توجه به کاربردهای مختلف پهپادها در صنایع مختلف، پهپادهای ایرانی نه تنها برای کاربردهای نظامی بلکه برای کارهای تحقیقاتی، علمی و دیگر عرصه‌ها نیز می‌توانند خریداران خود را داشته باشد. سبد محصولاتی مانند شاهد، مهاجر، ابابیل، کمان ۱۲، خودکار و کرار هر کدام قابلیت‌های ویژه ای دارند و در بازار جهانی ادوات نظامی می‌توانند بازار پر رونقی برای خود به دست آورند.
سامانه‌های پدافند هوایی، سبدی غرور آفرین در تجارت جهانی
پیشرفت چشمگیر جنگنده‌ها و هواپیماها و پهپادهایی که از قابلیت رادارگریزی برخوردارند، اهمیت سامانه‌های پدافند هوایی و راداری را بیش از پیش نشان می‌دهند. این صنعت یکی از پیشرفته‌ترین صنایع در سطح جهان است و یک سامانه پدافند هوایی متشکل از تجهیزات مختلف با قابلیت‌های فراوان است. در این سامانه‌ها در کنار رادارهای بسیار پیشرفته که وظیفه ردگیری پرنده‌های مهاجم و رصد آسمان کشورها را برعهده دارند، از سامانه‌های موشکی بسیار پیشرفته استفاده می‌شود که در صورت لزوم وظیفه درگیری و انهدام پرنده‌های متخاصم را بر عهده دارند.
ایران اسلامی با توجه به تحریم‌های همه جانبه به ویژه در عرصه پدافندی مجبور شد به سمت باز سازی و تولید تجهیزات پدافند هوایی برود و خوشبختانه توانسته موفقیت‌های بسیاری به دست آورد و موفقیت سامانه پدافند بومی سوم خرداد در سرنگونی پهپاد بسیار پیشرفته آمریکایی که تعجب جهانیان را برانگیخت مهر تأییدی بود بر این توانمندی و دانش بومی که ثابت کرد تولید سامانه‌های پدافند هوایی دیگر در انحصار آمریکا و روسیه نیست و ایران نیز به باشگاه تولیدکنندگان سامانه‌های پدافند هوایی اضافه شده و حرف‌های بسیاری برای گفتن در این حوزه دارد و سامانه‌های تولیدی ایران نیز در میدان عمل امتحان خود را به خوبی و با موفقیت خیره کننده پس داده‌اند.
ایران اسلامی دارای سامانه‌های متعددی در حوزه پدافند هوایی است که در بردهای متفاوت می‌توانند نیاز کشورهای مختلف را در این عرصه تأمین کند، از مهم‌ترین سامانه‌های پدافند هوایی تولید ایران می‌توان به باور ۳۷۳، سامانه سوم خرداد، طبس، کمین دو، صیاد و تلاش اشاره کرد، سامانه‌هایی که هر کدام سد محکمی در مقابل نفوذ بیگانگان به حریم آسمان کشور هستند، به همین دلیل در صورت صلاحدید مسئولان می‌تواند محصولات حوزه پدافند هوایی نیز در سبد صادراتی ایران قرار گرفته و در کنار ارزآوری برای کشورمان موجب برهم خوردن انحصار شکل گرفته در این بازار شوند.
سامانه‌های رزم زمینی
دفاع زمینی و تجهیزات مورد نیاز در این عرصه از سلاح سبک گرفته تا خودروها، نفربرها و تانک‌ها یکی دیگر از عرصه‌های مهم ادوات نظامی ست که در صنعت پرسود تجهیزات نظامی در سطح جهان و قراردادهای تجاری که در این حوزه صورت می‌گیرد و بخش اعظمی را به خود اختصاص داده است، صنعت دفاعی کشورمان در این عرصه نیز به پیشرفت و تولیدات بسیار خوبی دست یافته که می‌تواند مورد توجه خریداران خارجی قرار گیرد، محصولاتی همچون تانک کرار که در نبرد با گروه‌های تروریستی داعش در عراق توسط رزمندگان جبهه مقاومت مورد استفاده قرار گرفت، تانکی که آن را با تانک تی ۹۰ روسیه مقایسه می‌کنند یا خودرویی مانند طوفان که در تصاویر منتشرشده، رزمندگان عراقی در مقابله با داعش از آن استفاده کردند.
در حوزه سلاح‌های سبک و انفرادی نیز ایران به دستاوردهای قابل توجهی دست یافته مانند سلاح تک تیرانداز «شاهر» و دیگر ادوات مورد نیاز در این حوزه که می‌تواند در سبد صادراتی ایران قرار گیرد.
صنعت فروش ادوات نظامی یک تجارت قانونی و بسیار سودآور در سطح جهان است که کشورهای دارنده این صنعت از منافع سرشار آن بهره‌مند هستند. ایران اسلامی نیز پس از ۴۰ سال تلاش و فعالیت در این عرصه به دستاوردهای بسیار خوب و قابل توجهی رسیده است، پس بر اساس قوانین بین المللی و به صورت قانونی می‌تواند در صنعت عظیم تجارت ادوات نظامی حاضر شده و منافع خود را در این عرصه دنبال کند؛ اگرچه در این حوزه با وجود تحریم‌ها و فشارها و سنگ اندازی های دشمنان تاکنون مانع شده که ایران بتواند از این قابلیت‌های خود استفاده کند و محصولات تولیدی را به بازار جهانی ارائه کند اما در صورت اینکه بعد از پایان تحریم‌ها در مهرماه امسال شرایط برای حضور ایران در عرصه تجارت قانونی فراهم شود، مسئولین و فعالان در این عرصه می‌توانند به عنوان یک تجارت سودآور به آن نگاه کرده و از آن بهره لازم را ببرند.