مسعود شکوهی با بیان اینکه هر فردی در زندگی چند انتخاب مهم دارد که یکی از این انتخاب‌های اثرگذار، انتخاب رشته تحصیلی است گفت: اگر انتخاب رشته درست انجام شود در انتخاب شغل و آینده فرد تاثیر بسزایی خواهد داشت. اکنون هدایت تحصیلی در پایه نهم انجام میشود.
وی درباره اینکه در ۹ سال اول تحصیل چیزی به نام هدایت تحصیلی داریم یا خیر؟ گفت: در سندتحول بنیادین و آیین نامه شواری عالی آموزش و پرورش تاکید شده است که هدایت تحصیلی یک امر فرایندی است که باید از دوره ابتدایی شروع شود و تا پایان تحصیل در متوسطه دوم هم ادامه داشته باشد. اما اینکه آیا مقتضیات به ما این اجازه را می دهد که در زمینه مشاوره تحصیلی و شغلی اقدام موثر و جدی را انجام دهیم بحث دیگری است که تا کنون محقق نشده است.
شکوهی در واکنش به کامنت یک مخاطب دانش آموز مبنی بر اینکه " تا سال نهم هیچ کاری در زمینه هدایت تحصیلی برای ما انجام نشده است" گفت: این موضوع را تایید نمی کنم. از اردیبهشت سال ۱۳۸۵ آیین نامه جدید هدایت تحصیلی در شورای عالی آموزش و پرورش مصوب و ابلاغ شد و ما کارهدایت تحصیلی را بر اساس آن انجام می‌دهیم. در مقطع ابتدایی طرح شهاب با همکاری معاونت علمی ریاست جهوری توسط مرکز سمپاد انجام میشود.
وی با بیان اینکه برای دانش آموزان با ورود به پایه هفتم دو نوع غربالگری انجام میشود، اظهار کرد: یک آزمون، آزمون سلامت روان است و در پایه هشتم و نهم نیز آزمون رغبت را داریم. البته این آزمون در پایه هفتم الزام ندارد و داوطلبانه است.
به گفته وی، آزمون سلامت روان را سال گذشته برای هر سه پایه هفتم، هشتم و نهم انجام دادیم اما آزمون توانایی و رغبت را در پایه های هشتم و نهم در شش مقیاس و ۳۲ خرده مقیاس اجرا می‌کنیم.
شکوهی ادامه داد: توانایی، استعداد، ویژگی های شخصیتی و رغبت سنجش می شود و بر اساس آن مشاوره تحصیلی برای انتخاب رشته به دانش آموزان می‌دهیم.
مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه سندتحول بنیادین به عنوان نقشه راه آموزش و پرورش انتخاب شده اما تمهیدات و استلزامات آن را فراهم نکرده ایم گفت: تقریبا بیش از دوسال است که اساتید برجسته دانشگاه و کارشناسان زبده را دعوت و پیش نویس نظام جامع راهنمایی و مشاوره را طراحی کرده‌ایم که بخش زیادی از مشکلات پیش روی هدایت تحصیلی با تصویب این سند می‌تواند حل شود. اکنون این طرح در کمیسیون های تخصصی شورای عالی تصویب شده و منتظر جلسه صحن علنی هستیم.
وی ادامه داد: در حوزه راهنمایی و مشاوره یک تشتتی وجود دارد. بخش های مختلف فعالیت های مختلفی را انجام میدهند مثلا طرح شهاب به صورت پایلوت در بخشی از مدارس توسط مرکز سمپاد اجرا میشود؛ یک بخشی را سازمان آموزش و پرورش استثنایی انجام می‌دهد و سنجش بدو ورود می کند و بخش های دیگر هم اقداماتی از این دست انجام میدهند.
شکوهی در پاسخ به اینکه چه زمانی شاهد آن خواهیم بود که بعد از دبستان یک سند و یا شناسنامه دست بچه ها بدهیم که در آن استعدادهای وی قید شده باشد؟ گفت: نقطه مطلوب ما با مقدوراتمان فاصله دارد. ما وظیفه داریم اگر این سند را آماده کردیم همه این موارد را ببینیم. باید زمینه‌های شناسایی استعدادها را از دوره ابتدایی ببینیم و اینها در سند جامع راهنمایی و مشاوره پیش بینی شده است.
به ازای هر ۱۵ دانش آموز یک ساعت مشاوره در هفته داریم
مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه در حال حاضر به ازای هر ۱۵ دانش آموز یک ساعت مشاوره در هفته داریم گفت: به عبارتی به ازای هر ۳۶۰ دانش آموز یک نیروی مشاور داریم. برای اجرای همین نظام جامع راهنمایی و مشاوره به ۴۰ هزار مشاور نیاز داریم که این رقم اکنون ۱۳۰۰۰ مشاور است.
وی افزود: امسال برای اولین بار ردیف استخدامی مشاوره قابل توجهی اختصاص یافت و نزدیک به ۲۴۳۰ مجوز دریافت کرده ایم. باید حداقل سالانه ۲، ۳ هزار نیرو می گرفتیم. اما حدود ۱۰ سال است که چنین استخدامی نداشتیم. تقریبا رشته مشاوره در دانشگاه فرهنگیان تعطیل شده بود و استخدام نیروی مشاور هم نداشتیم. جالب آنکه وزارت علوم هم رشته مشاوره را در دانشگاه ها تعطیل کرده بود که با پیگیری های متعدد، رشته مشاوره مجدد ادامه پیدا کرد. پیگیری همکاران و نامه طولانی و مفصل آنها به شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم و پیگیری های سازمان روانشناسی و مجمع تشخیص مصلحت نظام کمک کرد تا رشته کارشناسی مشاوره برگردد.
وی با بیان اینکه شمار کسانی که بعد از اجرای هدایت تحصیلی تغییر رشته داده اند نسبت به گذشته کمتر شده است گفت: ما اکنون تلاش می کنیم هدایت تحصیلی نقطه ای انجام نگیرد و فرایندی باشد و حداقل در متوسطه اول به طور جدی آن را ببینیم. نمرات دانش آموزان و عملکرد تحصیلی را بررسی می کنیم و نمرات هفتم، هشتم و نهم ملاک عمل قرار می گیرد.
شکوهی افزود: تکلیف قانونی که در برنامه پنج ساله توسعه نیزبرعهده ما گذاشته این است که ۴۸ درصد دانش آموزان ما به رشته فنی و حرفه ای و کاردانش و ۵۲ درصد به رشته های نظری بروند.
مدیرکل مشاوره، امور تربیتی و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: اکنون جمعیت دانش آموزان در دوره فنی ۳۱ درصد است.
وی با بیان اینکه درراستای هدایت تحصیلی برای همه مدیران متوسطه اول دوره آموزشی گذاشتیم و برای مشاوران هم دوره های مختلف برگزار و مشاوران را ملزم کردیم در طول سال تحصیلی حداقل دو جلسه گروهی برای اولیا ترتیب دهند و حداقل یک مشاوره ۴۵ دقیقه ای برای دانش آموز و ولی دانش آموز داشته باشند گفت: مشاورما ملزم است با همه محدودیت های ساعتی خدمات ارائه دهد.
شکوهی افزود: واقع قضیه این است که امکانات ما به ویژه در هنرستان های فنی بسیار کم است. تعداد متقاضیان تحصیل در هنرستان های فنی بیش از ظرفیت است. با تبلیغات و اطلاع رسانی ها علاقه مندی بیشتر شده ولی ظرفیت کم است. اکنون ۳۱ درصد دانش آموزان را در فنی و حرفه ای و کاردانش داریم و فاصله تا نُرم ۴۸ درصد زیاد است.
وی در برنامه تلویزیونی پرسشگر با بیان اینکه انتخاب رشته تابع چندین مولفه است گفت: از یک سو برخی خانواده ها می‌خواهند آرزوها و ناکامی های خود را ازطریق فرزندشان جبران کنند. تاثیر همسالان، ویژگی های شخصیتی، علاقه خود فرد هم دخیل است. علاوه براین اگر فرض کنیم در آموزش و پرورش همه این کارها را دقیق انجام دادیم و دانش آموز رشته اش را مطابق علایقش انتخاب کرد، در مرحله بعدی وی به فرصت های شغلی نگاه می کند. ثبت نام در کنکور هم اصلا الزامی به رشته تحصیلی دوره دبیرستان ندارد و فرد می‌تواند در گروههای آموزشی دیگر هم شرکت کند.