هر ساله خودروسازان تعدادی خودرو جدید به بازار عرضه می‌کنند که امسال نیز خودروهایی معرفی شد، از جمله خودروهای جدید از محصولات ایران خودروست که شامل رانا پلاس اتوماتیک، دنا توربوشارژ اتوماتیک ۷۰۷، دنا توربو شارژ دستی ۷۰۴ و سورن پلاس است. قیمت این خودروها با توجه به اینکه پیش فروش نشده اند، اما مشخص نیست.

چندی پیش رئیس شورای رقابت خبر از قیمت گذاری خودروهای جدید داد که بر این اساس برای استعلام از قیمت نهایی این خودروها به سراغ این مقام مسئول رفتیم.

* در خصوص آخرین جزئیات از قیمت گذاری خودروهای تجاری در کلینیک تجاری بفرمایید؟

خودروهایی را که در جلسه ۴۳۰ شورای رقابت برای قیمت گذاری آن ها تصمیم گیری شد، خودروهایی مثل رانا پلاس اتوماتیک، دنا توربوشارژ اتوماتیک ۷۰۷، دنا توربو شارژ دستی ۷۰۴ و سورن پلاس و پژو ۲۰۷ دستی هستند که هیچ قیمت رسمی تاکنون نداشته اند، چون تولیدات جدید ایران خودرو هستند.

 اگر اطلاع داشته باشید دستورالعمل قیمتی که در گذشته داده شد برای خودروهایی بود که یک قیمت پایه برای آن ها داشته‌ایم؛ قیمت پایه را به عناوین مختلف به دست آورده ایم. یکی از روش‌های به دست آوردن قیمت پایه این است که اگر بازار تعادلی باشد، خود بازار آن قیمت پایه را می‌دهد؛ مانند سال ۹۰ و ۹۱ که قیمت پایه برخی از خودروها را از آن روش به دست آورده‌ایم.

 اما اکنون با توجه به وضعیت حاکم بر کشور که واردات خودرو هم به هیچ وجه نداریم، این خودروها در انحصار هستند بنابر این باید به دنبال روش دیگری برای قیمت گذاری باشیم. یکی از جدیدترین روش‌ها برای قیمت گذاری خودرو هزینه تمام شده یا همان کاست پلاس است که شورای رقابت آن روش را استفاده نمی‌کند چرا که ممکن است شک و شبهه‌ای به همراه داشته باشد.

روش دیگری که برای قیمت گذاری خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد و کارشناسان آن را تایید می‌کنند، اعمال کلینیک تجاری است که این کلینیک همان روش قیمت گذاری دلشی معروف را به کار می گیرد.

* روش جدید برای قیمت گذاری خودرو چگونه است؟

برای اینکه قیمت کالای جدیدی را به دست بیاوریم، با توجه به کالاهای مشابه آن چه در داخل و چه در خارج کشور اقدام می کنیم. به طور مثال یک تیم گروهی تخصصی برای قیمت گذاری تشکیل می دهیم که در گروه ما ۸ نفر متخصص از قسمت‌های مختلف درگیر خودرو بودند؛ مشخصات خودرو به این کارشناسان داده می شود و آن‌ها بدون اینکه با هم در تماس باشند، مشخصات را بررسی می‌کنند و در نهایت قیمت خودرو را اعلام می‌کنند.

بعد از آن، از خود خودروساز هم قیمت اظهاری را می‌گیریم که به طور مثال این خودرو برای شما چه میزان تمام شده است و خودروساز معمولاً به قیمت کاست پلاس قیمت گذاری می‌کند و برای ما قیمت نهایی را می‌فرستد.

در نهایت اینگونه می‌شود که قیمت اظهاری شرکت ایران خودرو پس از تایید بازرس و حسابرس قانونی شرکت محاسبه می شود، یعنی تمام آن اقلامی که در خودرو مورد استفاده قرار گرفته است، باید حسابرس و بازرس قانونی تایید کند و بعد هزینه‌های مالی غیر مرتبط با تولید باید حذف شود و هزینه‌های مالی مرتبط حداکثر ۵ درصد و همچنین سود حداکثر ۷ درصد را باید از بهره وری دو و نیم درصد کسر کرد.

جالب است زمانی که این فرمول مترادف و مصادف با قیمت‌هایی که از طریق کارشناسان اعلام کردند بعد همان روش سقف قیمتی خواهد بود. پس از آن، از سال های آینده این روش سقف قیمتی ما خواهد بود چون دوره های بعد یا همان سه ماه یکبار می‌توانند با توجه به تورم بخشی هر خودرو که از بانک مرکزی می‌گیرند، می‌توانند تغییر قیمت دهند البته اگر تورمی در طی هر سه ماه بوده باشد.

* این فرمول باعث نمی شود که قیمت مواد اولیه نیز افزایش یابد؟

مواد اولیه مانند فولاد در کشور با رقم بسیار بالایی تولید می‌شود و این یعنی این مقدار که تولید می‌شود زیاد و در دسترس است؛ به طور مثال فولاد تحت چهارچوبی تولیدی می شود. اتفاقا در جلسه قبل ورق‌های زیر پنج میل را که انحصاری بودند را دستورالعمل قیمتی داده ایم، یعنی آنها نیز آزادی عمل ندارند، مگر در بازارهایی که کالاهای رقابتی دارند.

در برخی از بازارها کالاهایی هستند که در آنها با مشکل عرضه کم مواجه هستیم و عرضه کمتر از  تقاضا داریم اما به هیچ وجه هیچ تاثیری در افزایش قیمت مواد اولیه ندارد. ما در حال حاضر از روش کاست پلاس استفاده نکرده‌ایم یعنی روشی که هر قطعه چه ارزشی دارد را نرفتیم.  

ما هم اکنون برای قیمت گذاری خودرو بر اساس فرمول کلینک تجاری پیش رفته ایم. یکی از دلایل این است که کلینیک تجاری نگاه نمی کند فولاد را چند خریده، نگاه می کند خودرو مشابه آن چقدر است بدین معنا که خودرو تولیدی جدید را نسبت به خودرویی که کلاس پایین تری دارد بررسی می کنیم و به هیچ وجه قیمت تمام شده نمی رویم.

* فرمولی داده بودید که قیمت خودرو در بازار ۱۰ درصد بیشتر از قیمت کارخانه باشد اما این اتفاق رخ ندارد، هم اکنون برای کاهش قیمت خودرو در بازار و کارخانه چه راهکاری دارید؟

زمانی فرمول ۱۰ درصد را سازمان حمایت اعلام کرد، اما پس از آن این فرمول را پس گرفتند چراکه وزارت صمت گفت همچنین چیزی مصوب نشده و این فرمول را پس گرفتند.

همیشه همه جا و در هر زمان، میزان عرضه اگر کمتر از تقاضا باشد این اتفاق می افتد. با توجه به اینکه اکنون اختلاف قیمت بازار و کارخانه زیاد است هر زمانی که میزان عرضه کمتر از تقاضا باشد، همچین اتفاقی می‌افتد و جزو بحث اقتصادی است. تلاشمان بر این است که میزان عرضه را افزایش دهیم، اکنون عرضه خودروسازان  نسبت به سال گذشته به مراتب بیشتر شده و شاید برخی از خودروها ۲۰ درصد افزایش داشته است.

باید تقاضای کاذب را حذف کنیم یعنی تقاضا باید منطقی باشد که به همین دلیل تلاش می‌کنیم این اتفاق رخ دهد که نیازمند همکاری خودروسازان است. باید مواد اولیه این خودروها آماده باشد، به هرحال بازار را کسانی که به هم می‌زنند و بازار کاذب درست می کنند باید مقامات نظارتی حواسشان جمع باشد و کنترل کند.

* به نظرتان مدل قرعه کشی کنونی باعث می شود خودرو به افراد نیازمند برسد؟

اکنون مدل قرعه کشی کنونی، جانشین بهتری از روش گذشته است. در قرعه کشی کنونی، شکایت‌هایی که در دوره‌های قبل داشتیم را ندارد به طور مثال در دوره های قبل قرعه کشی، برخی می‌گفتند در ۲ دقیقه اول سایت بسته شده یا پیشنهاد می‌دهند ۵ میلیون بدهید و اسمتان را وارد سایت می‌کنیم که تمامی موارد در این دوره از قرعه کشی حذف شده است.

در قرعه‌کشی محدودیت را زیاد می کنیم که افراد نیازمند بتوانند ثبت نام کنند، که به مرور این تقاضای کاذب کاهش یافت.

* سازمان حمایت گفت با قیمت گذاری خودرو کاری نداریم، و شما هم می گویید کاری نداریم، اما در نهایت تایید نهایی قیمت خودرو دست کیست؟

هم اکنون قیمت اظهاری نهایی خودرو که خودروساز می فرستد باید به تایید بازرس و حسابرس قانونی شرکت برسد. دقت کنید که تایید قیمت خودروساز باید به تایید بازرس برسد.

اگر مقداری اضافه یا مسائل دیگری باشد، بازرس و حسابرس مسئول است، در حال حاضر قیمتی را آنها تعیین کرده اند و به بازرسان می دهند، اگر بازرسی قیمت را تایید کرد این اقلام را کم و اضافه می‌کند و قیمت به همان قیمتی می‌رسد که بازرس داده است. هم اکنون به این دلیل  نمی توانیم قیمت کلینیکی را اعلام کنیم چون قانون گذار گفته است که شورای رقابت باید دستورالعمل بدهد.

معیار دستورالعمل بر اساس قیمتی است که کلینیک تجاری به دست آورده و اگر این اقلام را از قیمت خود اظهاری خودروساز کسر و اضافه می کنیم به قیمت کلینیک تجاری می‌رسیم.