از زمان شروع فعالیت‌های مدنی بشریت برای روایت داستان ها، برگزاری جلسات و نمایش صحنه هایی از زندگی روزمره در مقابل تماشاگران، نیاز به فضایی برای انجام این فعالیت‌های جمعی افزایش یافت. طراحی سالن همایش، کنفرانس و تئاتر از سالن های آمفی تئاتر یونانی و رومی در فضای باز تا شکل های خارق العاده ای که امروزه می بینیم توسعه یافته است. برخی از فرم‌ها برای نوع خاصی از نمایش بهتر کار می کنند و بنابراین نمی‌توان همیشه از یک سبک طراحی هنگام ساخت و تجهیز سالن با لوازم صوتی و تصویری استفاده کرد.

 انتخاب بهترین فرم و مقیاس به هدف عملکردی (همایش اداری و تجاری، فیلم و سینما، سخنرانی‌ها، نمایش های صحنه ای، نمایش های موسیقی و...)، اندازه صحنه مورد نیاز و تعداد مخاطبان بستگی دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا ببینیم کدام قسمت های اساسی یک آمفی تئاتر و متداول ترین انواع طراحی سالن همایش امروزی را تشکیل می دهد.

در ایران یکی از معتبرترین شرکت‌هایی که تمامی امور طراحی و تجهیز و سالن های کنفرانس، همایش و اجتماعات و آمفی تئاترها را انجام می‌دهد شرکت طنین سیما پاژ می‌باشد. این شرکت پروژه‌های زیادی را در سراسر ایران انجام داده است. [منبع]

1- طراحی سالن اجتماعات با توجه به نوع اجرا و تعداد مخاطبان حاضر سالن همایش

این قسمت، بخشی از تئاتر است که در هنگام اجرا مخاطب را در خود جای می دهد و حضار در آن می‌نشینند و گاهی اوقات به عنوان "خانه" نیز شناخته می شود. خانه همچنین می تواند به منطقه ای اشاره داشته باشد که فضای باز یا فضای پشت صحنه در نظر گرفته نشود. این فضا شامل لابی، قسمت تدارکات مهمانان ، پیشخوان بلیط و سرویس بهداشتی باشد که در واقع شامل همه فضاهایی اس که به مهمانان مربوط می‌شود. مقدار فضای مورد نیاز برای هر سالن به عوامل مختلفی بستگی دارد اما راهنماهای زیر، براساس طراحی مدرن صندلی ها می توانند ایده ای از منطقه مورد نیاز را به شما ارائه دهند:

به ازای 200 صندلی: 270 متر مربع

به ازای 150 صندلی: 190 متر مربع

به ازای 75 صندلی: 125 متر مربع

2- فاصله استاندارد را برای نشستن راحت مخاطبان حفظ کنید

راهرو فضای پیاده روی بین ردیف‌های صندلی در دو طرف یا با ردیف صندلی در یک طرف و دیواره در طرف دیگر است. به منظور بهبود ایمنی هنگام تاریک شدن سالن های نمایش در حین اجرا، لبه های راهروها با یک ردیف چراغ کوچک روشن و مشخص می شوند. چیدمان راهرو معمولاً دو نوع دارد:

طرح چند راهرو

این مدل راهرو شامل 14-16 صندلی در هر ردیف است که از دو طرف به مسیر پایانی و خروجی دسترسی دارد. اگر راهرو فقط از یک انتهای یک ردیف قابل دسترسی باشد، ممکن است تعداد صندلی ها به 7 یا 8 محدود شود.

طرح چیدمان قاره‌ای

اگر این روش با دقت بررسی و اجرا شود، آرایش راهرو قاره‌ای یا جزیره ای می تواند صندلی های بیشتری را در همان فضا جای دهد. معمولاً به ازای هر نفر به طور متوسط 7،5 فوت مربع (2،3 متر مربع) شامل محل نشستن و فضای راهروها در سالن نیاز است.

3- سن و استیج (stage)

صحنه، "سن" یا "استیج" فضای تعیین شده ای است که سخنران و رییس جلسه در آن صحبت می‌کند، جلسه برگزار می‌شود، بازیگران و سایر هنرمندان در آن بازی می کنند و نقطه کانونی توجه مخاطب است. به عنوان یک ویژگی معماری، صحنه ممکن است از یک سکو (اغلب برجسته) یا یک سری سکوها تشکیل شده باشد. در بعضی موارد، این سکوها ممکن است موقتی یا قابل تنظیم باشند اما در تئاترها و ساختمان های دیگر که به چنین تولیداتی اختصاص یافته اند، صحنه اغلب یک سازه دائمی است. مراحل مختلفی وجود دارد که از نظر میزان استفاده و ارتباط مخاطب با آن‌ها متفاوت هستند:

تئاتر رانش (Thrust)

صحنه ای که از سه طرف با مخاطب احاطه شده است و حضار در سه طرف سالن همایش قرار دارند.. سمت چهارم به عنوان پس زمینه عمل می کند.

در یک چیدمان مدرن و معمول، صحنه اغلب یک زمین بازی مربع یا مستطیل مرتفع است و توسط صندلی های مخصوص سالن همایش احاطه شده است. اشکال دیگر طراحی نیز امکان پذیر است. Shakespeare’s Globe Theatre یک صحنه رانش پنج وجهی ساخته شده است.

استیج پایان (End):

یک استیج رانش (Thrust) دیوار به دیوار گسترش یافته است و مانند یک مرحله رانش با مخاطب فقط در یک طرف  یعنی جلو ارتباط دارد.

"پشت صحنه" پشت دیوار پس زمینه است. هیچ فضای بال واقعی برای طرفین وجود ندارد، اگرچه ممکن است ورودی هایی وجود داشته باشد که در آنجا قرار دارند. یک نمونه از طراحی‌های سبک End Stage مدرن، یک سالن موسیقی است، جایی که دیوارهای پس زمینه فضای بازی را از سه طرف احاطه کرده اند. مانند یک صحنه رانش ، مناظر بیشتر از اینکه فضای بازیگری را احاطه کنند، به عنوان پس زمینه عمل می کنند.

تئاتر آرنا (Arena):

یک صحنه مرکزی که از هر طرف با مخاطب احاطه شده است. منطقه صحنه  و استیج اغلب برای بهبود چشم اندازها بلند می شود.

استیج پروسنیوم (proscenium) یا استیج پایانی (End)

رایج ترین نوع سن صحنه نمایش است و به آن استیج قاب عکس نیز می گویند. ویژگی اصلی آن یک دهانه بزرگ و طاق نمایی است که مخاطبان از طریق آن همایش را مشاهده می کنند. مخاطب مستقیماً روی صحنه قرار می گیرد و فقط یک طرف صحنه را مشاهده می کند. غالباً، صحنه ای ممکن است در جلوی طاق نمایی گسترش یابد که فضای بازی اضافی را به بازیگران ارائه می دهد. از این ناحیه به عنوان پیش بند یاد می شود. در زیر و جلوی پیش بند گاهی گودالی از ارکستر قرار دارد که توسط موسیقی دانان هنگام اجرای موزیک و اپرا مورد استفاده قرار می گیرد.

4- برای دید بهتر، حواشی منظره سالن را به حداقل برسانید

در طراحی مدل Theatre in the round یا Arena Stage Theatre، صحنه در مرکز مخاطب قرار دارد و اعضای تماشاگر از هر طرف رو به آن هستند. مخاطب نزدیک به عمل قرار می گیرد، که احساس صمیمیت و درگیری با مجریان را فراهم می کند. با این حال، این نوع محدودیت های عمده ای در میزان و نوع تماشای بصری قابل ارائه برای اجرا ایجاد می کند زیرا مناظر با قد بیش از چند فوت مانع از تماشای مخاطب نسبت به اتفاقات جاری در صحنه سالن کنفرانس می شود.

5- کیفیت صدا به اندازه سن سالن مهم است

اگرچه اجرای تئاتر یک رسانه تصویری است، کیفیت پایین صدا حتی نمایش های عالی را نیز خراب می کند. صدا بخشی از طراحی است که غالباً نادیده گرفته می شود، اما همانطور که به چشم اندازهای بصری خوب نیاز دارید، به خطوط صوتی خوبی نیز در طراحی سالن کردن سالن کنفرانس و همایش نیاز دارید.

عایق صدای خارجی و آکوستیک سالن همایش (چند بار صدای ترافیک ، قطارها یا کارهای ساختمانی را از موسیقی فیلم فیلمی که تماشا می کنید شنیده اید؟)

عایق صوتی داخلی - این امر به ویژه در سالن‌هایی مهم است که موسیقی متن صدای بلند می تواند به سالن مجاور آن نشت کند

تجهیزات کنترل نویز - صداهایی مانند تهویه مطبوع ، بالابر ، توالت و تجهیزات نورپردازی باید کنترل شوند

آکوستیک - طراحی صوتی در سینما باید از مرحله امکان سنجی - محل ، برنامه ریزی سالن نمایش و غیره تا راه اندازی نهایی در نظر گرفته شود

6- تجهیزات نورپردازی

نور مناسب برای هر مکان به خود آن مکان بستگی دارد و از لوازم و لامپ‌ها و پروژکتورهای گوناگونی در نورپردازی سالن استفاه می شود. از آنجا که هر مکان ملاحظات منحصر به فرد خود را دارد، راه حل های روشنایی یکسان برای همه مناسب نیستند. به عنوان مثال، هنگام انتخاب نور مناسب سالن همایش، فضا تفاوت ایجاد می کند. نور افکن‌ها، آنتی شید ها (anti-shade)، پروژکتور نیمه موضعی، پروژکتور دو لنز موضعی، پروژکتور ژوپیتر و دیمر نور از اصلی ترین تجهیزات مورد استفاده هستند.

7- تجهیزات تصویری

تجهیزات تصویری را می توان به: تجهیزات اتاق فرمان سالن، تجهیزات پخش تصویر در استیج و تجهیزات فیلم برداری تقسیم کرد.

اتاق فرمان بخشی از سالن است که برای مدیریت هر آنچه از صوت، تصویر و نور قرار است در صحنه اتفاق بیفتد را می توان از آنجا مدیریت کرد.

تجهیزات تصویری را می توان یکی از مهم ترین تجهیزات لازم سالن همایش و آمفی تئاتر دانست که به درک محیطی شرکت کنندگان در سالن اجتماعات کمک زیادی می‌کند. شرکت‌های SONY، PANASONIC، EPSON، LG، SMASUNG از بهترین تولید کنندگان تجهیزات حرفه ای تصویری هستند.

برای پخش تصویر در سالن همایش و کنفرانس معمولا از پرده‌های بزرگ نمایش و پروژکتورهای سینمایی بزرگ استفاده می‌کنند. گاهی اوقات ممکن است از سایر تجهیزات تصویری مانند نمایشگرهای بزرگ یا ویدئو وال ها نیز استفاده شود.

دوربین های فیلم برداری نیز از تجهیزات تصویری مهمی است که معمولا چند تا به صورت ثابت در سالن نصب می شود و چند دوربین نیز توسط فیلم برداران در سالن استفاده می شود.

جمع بندی

ساخت و طراحی سالن کنفرانس (همایش، آفی تئاتر، سینما، اجتماعات و...) از مراحل اصلی طراحی و ایجاد نقشه و پلان، طراحی و ساخت دکوراسیون و تجهیزات سن و صندلی، در نظر گرفتن و نصب تجهیزات صوتی و تصویری حرفه ای می باشد. نورپردازی نیز یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید هنگام طراحی سالن آن را در نظر گرفت و به دقت آن را بررسی کرد.