فارماتون، در سطح جهانی به عنوان یک مکمل پرمصرف در بین مولتی ویتامین‌ها شناخته می‌شود. از سال ۱۳۹۷ شرکت سانوفی با خرید حق تولید فارماتون به صورت جهانی، به وارد کننده اصلی ژریاتریک فارماتون در ایران تبدیل شد. مولتی ویتامین فارماتون با نام تجاری ژریاتریک فارماتون محصول شرکت سانوفی بوده که یک مکمل تقویتی برای جبران کمبود برخی از املاح و ویتامین‌های بدن محسوب می‌شود.

در اواسط سال ۲۰۱۸ میلادی، تولید Geriatric Pharmaton در سرتاسر جهان متوقف شده و سیلی عظیم از مکمل‌های تقلبی فارماتون وارد کشور شد. البته توزیع فارماتون‌های تقلبی در ایران مسبوق به سابقه است چرا که در سال ۲۰۱۷ نمونه‌هایی تقلبی از این محصول در کشور کشف شد ( طبق گزارشات، منشا فارماتون‌های تقلبی مربوط به سال ۲۰۱۷ یک کارگاه جعل محصولات دارویی بوده است ). طبیعی است که توقف تولید کپسول فارماتون در سال ۲۰۱۸، افزایش نوع تقلبی این مکمل در کشور را به حداکثر رساند.

به جرات می‌توان گفت که در حال حاضر تمامی ژریاتریک فارماتون‌های موجود در بازار تقلبی هستند چرا که از سال ۱۳۹۷ واردات رسمی برای مکمل فارماتون صورت نگرفته و تولید آن نیز در سراسر جهان متوقف شده است. بنابراین می‌توان با اطمینان ادعا کرد که تمام محصولات موجود در بازار ایران در حال حاضر تقلبی هستند.

فارماتون تقلبی همچون دیگر داروها و مکمل‌های تقلبی در برخی داروخانه‌ها، عطاری‌ها و مراکز عرضه مکمل‌های ورزشی مشاهده شده است. همچنین گروه‌های تلگرامی و صفحه‌هایی در اینستاگرام این محصول تقلبی را در فضای مجازی به فروش می‌رسانند.

دکتر مهدی ضیایی مدیر بخش داروهای بدون نسخه شرکت سانوفی در گفتگو با خبرنگار ما اضافه می‌کند " با توجه به عدم تولید؛ آگاهی پایین مصرف کننده ها و تقاضای بالا برای این مکمل فرصتی مناسب برای تولیدکنندگان داروهای تقلبی به وجود آمده است به طوری که یک بار دیگه شاهد این هستیم که نمونه‌های تقلبی مکمل ژریاتریک فارماتون با تبلیغاتی مثل فارماتون اصل سوئیسی یا فارماتون بروشوردار با قیمت‌های گزاف فروخته می‌شود.  البته برخی مدعی هستند این محصول به صورت مسافری یا قاچاق به دستشان رسیده است که با توجه به عدم وجود ژریاتریک فارماتون در خارج از کشور این امر غیرممکن بوده و با قطعیت تمام می‌توان گفت فارماتون عرضه شده تقلبی است.

خطر فارماتون تقلبی بسیار زیاد است زیرا هیچ گونه اطلاعاتی در مورد محتویات و نحوه تهیه فارماتون‌های تقلبی در اختیار نیست. به طور کلی داروهای تقلبی می‌توانند حاوی مواد فعال کاملاً متفاوت یا مقدار متفاوتی از ماده اصلی فعال باشند که موجب به خطر افتادن سلامت مصرف کننده و بروز عوارض جانبی خطرناک و جبران ناپذیر در فرد شوند. همچنین عدم آگاهی در مورد شیوه‌ی بسته بندی، حمل و نقل و تولید محصول، ریسک استفاده از این محصولات را افزایش می‌دهد.

داروهای تقلبی

بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی، سالانه حدود ۲۰۰ هزار نفر در دنیا قربانی مصرف داروهای تقلبی و قاچاق می‌شوند. همچنین، بر اساس اعلام این سازمان حدود ۲۵ درصد از داروهای عرضه شده در بازار مصرف جهان تقلبی بوده که این موضوع منجر به نگرانی جدی در جامعه جهانی شده است. کشور ما نیز از این قاعده مستثنا نیست.

وجود تقاضا برای بسیاری از داروهای وارداتی که ورود آن‌ها به کشور منع شده است، فرصتی برای دامن زدن به این تقاضا با واردات غیر قانونی و قاچاق دارو به وجود می‌آورد. بدیهی است که با عدم نظارت بر واردات این نوع داروها احتمال تقلبی بودن آن‌ها نیز بالا می‌رود. در مورد مکمل فارماتون باید گفت چون همچنان پس از توقف تولید این مکمل، تقاضا برای آن وجود داشته و اطلاع‌رسانی در مورد توقف تولید این محصول به درستی انجام نشده است، عده‌ای از سودجویان از این فرصت بهره برده و به فروش نوع تقلبی این مکمل پرداخته‌اند.

توزیع داروهای تقلبی و غیرقانونی علاوه بر مشکلات اقتصادی، آثار و نتایج سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ناگواری نیز به دنبال خواهد داشت. همچنین مصرف چنین فرآورده‌هایی سلامت مردم را به خطر می‌اندازد.

اطمینان از اصالت کالا

خودداری از خرید داروهای بدون هولوگرام و مجوز وزارت بهداشت توسط مسئولین به شدت توصیه شده است. در این راستا سازمان غذا و دارو برای کلیه محصولات سلامت محور اعم از خوراکی، آرایشی، بهداشتی، دارویی و تجهیزات پزشکی وجود برچسب اصالت یا برچسب ردیابی، رهگیری و کنترل اصالت را الزامی نموده است .برچسب اصالت دارای ویژگی‌هایی است که کلیه عرضه کنندگان و مصرف کنندگان اقلام سلامت محور را قادر می‌سازد اصالت کالا را مورد بررسی قرار داده و پس از حصول اطمینان از اصالت کالا اقدام به خریداری و مصرف کالای مورد نظر نمایند. بررسی این برچسب از طرق مختلفی همچون استعلام از طریق سایت، پیام کوتاه، تلفن گویا و بارکد مندرج بر روی برچسب قابل انجام است.