محمد کشاورز از جام جهانی 2016 کلمبیا و اتفاقات این مسابقات گفت. وی از فوتسال ملی خداحافظی کرده، اما می‌خواهد پس از رفع مصدومیتش به بازی در تیم گیتی پسند ادامه دهد. گفت‌وگو با کاپیتان پیشین تیم ملی را در زیر می‌خوانید.

ابتدا در این باره صحبت کن که تیم ملی فوتسال ایران به بزرگ‌ترین افتخار خود در ورزش‌های تیمی رسید.

مسابقات جام جهانی در بالاترین سطح بود و خیلی خوشحالم در این سطح از مسابقات، توانستیم به این افتخار برسیم. این اولین بار در تاریخ ورزش کشورمان بود که یک تیم در یک رشته گروهی روی سکو می‌رود. خوشحالی مضاعف ما به خاطر شادی مردم بود و به همین علت، ما هم دوچندان خوشحال بودیم.

فکر می‌کردی پس از شکست سنگین در مسابقه نخست مقابل اسپانیا، تیم ایران اینقدر در ادامه مسابقات پیشرفت کند؟

خودمان حس خوبی نداشتیم، ولی امیدمان زیاد بود و می‌دانستیم که می‌توانیم نتیجه خوبی بگیریم. می‌دانستیم توانایی زیادی داریم و همین‌طور آگاه بودیم که این شکست کاملاً اتفاقی بوده است. این بازی به خاطر مشکلاتی از قبیل کمبود بازی‌های تدارکاتی به این شکل رقم خورد. باخت به اسپانیا شوک بزرگی به تیم ایران وارد کرد، اما بازی به بازی بهتر شدیم و اوج درخشش ما در جام جهانی، بازی با برزیل بود.

جو تیم پس از بازی با آذربایجان و مسجل شدن بازی برابر برزیل در مرحله یک هشتم نهایی چطور شد؟

خودمان هم ناراحت بودیم، چون می‌توانستیم با دوم شدن در گروه‌مان با تایلند روبه‌رو شویم و مسیر ساده‌تری را پیش روی خود ببینیم، اما امیدمان را از دست ندادیم، چون می‌دانستیم ما هم تیم ملی ایران هستیم و توانایی‌های زیادی داریم.

تیم ما ذهنیت بدی نسبت به تایلند دارد و این تیم به نوعی گربه سیاه فوتسال ایران به حساب می‌آید. در حالت عادی راحت تایلند را شکست می‌دهیم، اما در برخی بزنگاه‌ها مقابل این تیم غافلگیر می‌شدیم.

برخی اوقات بی‌دلیل از این تیم شکست می‌خوریم. ایرانی‌ها هم در کل کار سخت‌تر را بهتر انجام می‌دهند.

و بازی با برزیل در مرحله یک هشتم نهایی نهایی؟

شکست برزیل که بهترین تیم دنیاست و افتخارات زیادی دارد کار هر تیمی نیست. این تیم در مرحله گروهی هم عالی کار کرد و گل‌های زیادی به حریفان خود زد. شکست برزیل تمرکز بالایی می‌خواهد که خوشبختانه تیم ایران این تمرکز را داشت و در این بازی، مزد شجاعت‌مان را گرفتیم. تیم ما تا آخرین لحظات، بازی را رها نکرد و تا آخرین ثانیه نترس بود. درباره گل خودم هم بگویم که در آن صحنه دروازه‌بان تیم برزیل یعنی تیاگو همه زاویه‌ها را بسته بود و خدا کمک کرد که این توپ گل شد.

روحیه دادن تو به سایر بازیکنان پیش از ضربات پنالتی مقابل برزیل توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد ...

در بازی‌های بزرگ، بحث روحی و روانی خیلی مهم است که بتوانی به بازیکنان القا کنی چیزی از تیم حریف کم ندارند و شرایط تیم حریف با تیم شما برابر است. حرف‌های من هم در جهت بالا نگه داشتن بازیکنان از لحاظ روحی و روانی بود، چون اگر مقابل برزیل از لحاظ روانی افت می‌کردیم، شکست سنگینی می‌خوردیم. صحبت‌های من و مربیان، شجاعت را به تیم ملی القا کرد. در این بازی تلاش می‌کردیم استرس و فشار را از بازیکنان برداریم که در این زمینه موفق شدیم. همان‌طور که دیدید همه بازیکنان با اعتمادبه‌نفس بالایی پشت ضربات ایستادند و توپ‌های خود را به گل تبدیل کردند. من به عنوان بزرگ‌تر تیم هرجا که احساس کنم لازم است با هم‌تیمی‌هایم درباره مسائل روانی حرف بزنم، این کار را می‌کنم. جاهایی که احساس کنم صحبت کردن با بازیکنان مناسب و به‌جاست، حتماً با بازیکنان حرف می‌زنم.

پس از شکست برزیل در یک کار زیبا، به سمت فالکائو رفتید.

این کار لحظه‌ای بود و برنامه‌ریزی نشده بود. ما پس از هر بازی دور هم جمع می‌شدیم و ذکر می‌گفتیم. زمانی که دیدیم فالکائو تنهاست و گریه می‌کند، سمت او رفتیم. چون برزیل شکست خورده بود، نمی‌دانستیم واکنش او چگونه است و ما را قبول می‌کند یا خیر. پس از اینکه سمت فالکائو رفتیم، او ما پذیرفت و ما هم این بازیکن را به هوا انداختیم. می‌خواستیم خوشحالی‌مان را با این بازیکن بزرگ تقسیم کنیم و بچه‌ها نشان دادند چیزهایی مهم‌تر از برد و باخت در فوتسال وجود دارد و با منش پهلوانی خود، فالکائو را بدرقه کردیم.

به نظر می‌رسید پس از بازی مقابل برزیل، تیم ایران شخصیت خود را نشان داد و ثابت کرد دنبال کسب مقام است.

شخصیت تیم ما پس از شکست برزیل بالا رفت. حتی رفتار افراد حاضر در هتل هم پس از این دیدار نسبت به ما تغییر کرد و همه به ما صد برابر بیشتر احترام می‌گذاشتند. همه تیم‌ها هم بیشتر روی ما حساب می‌کردند و اعتمادبه‌نفس اعضای تیم خیلی بالا رفت.

لحظات پنالتی مقابل برزیل نشان داد شمّ مربیگری بالایی داری. چه زمانی به این حرفه روی می‌آوری؟

من تا زمانی که بتوانم بازی کنم و از بازی کردن لذت ببرم، بازی خواهم کرد و پس از خداحافظی کامل از فوتسال، مربیگری خواهم کرد.

وضعیت تیم ملی برزیل پس از فالکائو چگونه خواهد بود؟

برزیل اینقدر قوی است که می‌تواند سه تیم ملی داشته باشد. در گرندپریکس برای اینکه لژیونرهای تیم ملی برزیل اذیت نشوند، آنها را به تیم ملی دعوت نمی‌کنند و فقط با بازیکنانی که در برزیل بازی می‌کنند، به این مسابقات می‌روند. من فکر می‌کنم برزیل با توجه به توانایی و بازیکنانی که دارد، دست به جوانگرایی خواهد زد.

درباره بازی با پاراگوئه چه نظری داری؟

می‌دانستیم بازی سختی مقابل تیمی داریم که چغر و خیلی خوب است و خیلی خوب دفاع می‌کنند. بازی خیلی سخت و نزدیکی بود. هرچند نیمه دوم و هر دو وقت اضافه بر بازی مسلط بودیم، اما هر لحظه احتمال داشت در ضدحمله گل بخوریم. خداراشکر آقای اسماعیل‌پور آن گل زیبا را زدند و به حقمان که پیروزی بود، رسیدیم. خیلی حیف می‌شد ما که برزیل قدرتمند را حذف کردیم، از پاراگوئه که سطحی پایین‌تر از برزیل دارد شکست بخوریم.

سرمربی پاراگوئه با لباس خود پس از شکست مقابل ایران چه کرد؟

فکر می‌کنم چیلاورت لباسش را آتش زد! او مربی عجیبی است و هر لباسی را که با آن شکست می‌خورد، نابود می‌کند.

تیم ملی ایران بیشتر ترجیح می‌داد در نیمه‌نهایی با روسیه مصاف دهد یا اسپانیا؟

معقول‌تر بود که دوست داشته باشیم با روسیه‌ای بازی کنیم که روی کاغذ از اسپانیا ضعیف‌تر است، اما با توجه به اینکه برزیل را هم شکست داده بودیم و روحیه زیادی داشتیم، بازیکنان تیم ملی دوست داشتند با اسپانیا بازی کنیم تا انتقام بازی اول را بگیریم. می‌خواستیم نشان دهیم که ایران، آن تیمی نیست که اسپانیا آن‌طور ما را شکست داد. خودم هم دوست داشتم با اسپانیا مسابقه دهیم.

چه شد که مقابل روسیه شکست خوردیم؟

ما می‌دانستیم که مقابل یکی از تیم‌های خوب جهان بازی خواهیم کرد، تیمی که توانسته بود اسپانیا را شکست دهد. تیم ملی ایران در این دیدار فرهاد توکلی را هم همراه نداشت، بازیکنی که در پست عقب‌گیر بازی می‌کرد. متأسفانه در آن مسابقه من هم مصدوم شدم و فقط حمید احمدی در پست عقب‌گیر مانده بود. به همین دلیل بازیکنانی چون سنگ‌سفیدی مجبور شدند در پست غیرتخصصی خود بازی کنند. در آن دیدار ارنج و چینش تیم به هم ریخت و هماهنگی تیم از بین رفت و دست سرمربی در چیدمان بازیکنان بسته بود، اما با این وجود باز هم تیم ما خیلی خوب بازی کرد. اگر فرهاد توکلی در زمین بود، شاید نتیجه تغییر می‌کرد.

پس از مصدومیتت مقابل روسیه چه اتفاقی رخ داد؟

من پس از مصدومیتم به علت ضربه خیلی بد بازیکن روس، همه چیز درباره بازی از ذهنم رفت. به علت شدت ضربه‌ای که وارد شد، مستقیم به بیمارستان رفتم و اوضاعم با مصرف آرام‌بخش کمی بهتر شد.

ما همیشه وقتی پنج‌نفره بازی می‌کردیم، فقط تو در دروازه جای می‌گرفتی و در یک مسابقه که حضور نداشتی تا دروازه‌بان شوی، تیم ایران از همین ناحیه ضربه خورد. آیا در تمرینات فقط تو در بازی پنج نفره در دروازه قرار می‌گرفتی؟

قرار شد تا زمانی که من در زمین باشم، خودم در دروازه قرار بگیرم، اما در تمرینات، هم من در دروازه جای می‌گرفتم و هم علی‌اصغر حسن‌زاده که در بازی نیمه نهایی، حسن‌زاده ایستاد. سیستم پنج نفره سیستم ویژه‌ای است که ریسک بالایی دارد. گاهی شرایط بازی طوری رقم می‌خورد که تیم موفق به زدن گل می‌شود و از این شیوه نتیجه می‌گیرد، اما برخی مواقع هم تیم موفق نمی‌شود و ضربه می‌خورد.

علت این بیانیه که در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردید چه بود؟

اعضای تیم ملی تا پیش از رسیدن به جمع چهار تیم برتر جهان، درباره کمبودها و لباس‌ها هیچ صحبتی نکردند، اما در خبرگزاری‌ها و فضای مجازی، صحبت‌هایی می‌شد مبنی بر اینکه ما پنج تا 10 هزار دلار پاداش گرفته‌ایم. به همین خاطر تصمیم گرفتیم دلنوشته‌ای منتشر کنیم تا این ارقام و اعداد را تکذیب کنیم. البته ما پس از این دلنوشته هم خیلی خوب به کار خود ادامه دادیم و پرتغال را شکست دادیم و مقابل روسیه هم بسیار خوب بازی کردیم. ما تا پیش از رسیدن به ایران در کل 2000 دلار گرفتیم. من اصلاً رویم نمی‌شود که بیایم بگویم چقدر پول گرفتیم.

بازیکنان تیم ملی واقعاً فقط دو دست لباس داشتند؟

مشکل اصلی اینجا بود که فیفا به لباس تیم ملی ایراد گرفت و گفت مارک برند این لباس، بزرگ‌تر از اندازه استاندارد است. یا باید روی برند چسب می‌زدیم یا با همان لباس‌ها سر می‌کردیم.

آیا کمبود امکانات انگیزه بازیکنان جوان تیم ملی را کاهش نداد؟

ما با بچه‌ها هرروز درباره اهمیت کار خود و هدف خود در جام جهانی صحبت می‌کردیم که این کم‌توجهی‌ها روحیه بازیکنان را خراب نکند و تیم ما به خوبی به مسیرش ادامه دهد. اگر کمبود امکانات قرار بود ذهن بازیکنان تیم را تغییر دهد، از اول مسابقات شرایط دیگری داشتیم.

یک خصوصیت خیلی خوب که در تیم دیده شد، این بود که تیم پس از شکست مقابل روسیه از هم نپاشید و راحت جمع شد.

تیم ما در مرحله گروهی نتایج خیلی خوبی نگرفت و جمع و جور کردن تیم کار بسیار سختی بود. تیمی که در مرحله گروهی خیلی شاداب نبود و رساندن آن به تیمی که توانست تیم‌هایی مانند برزیل را شکست دهد، بسیار مشکل بود، اما تیم ما واقعاً همدل بود.

شرایط بازی با پرتغال چطور بود؟

ما بازی را در نیمه دوم خیلی بد آغاز کردیم و در یک دقیقه، دو گل خوردیم. بازیکنان روی نیمکت فشار زیادی تحمل می‌کردند. افشین کاظمی به من گفت محمد چه اتفاقی میفتد؟ من هم گفتم مطمئن باش که گل می‌زنیم و اگر بتوانیم در ادامه بازی دروازه خود را بسته نگه داریم، بازی را می‌بریم.

نظرت درباره اخراج سنگ‌سفیدی مقابل پرتغال چیست؟ آیا این اخراج یک استراتژی تیمی بود برای اینکه زمین خلوت‌تر شود و به ما کمک کند؟

من طوری روی نیمکت نشسته بودم که اگر اتفاقی رخ می‌داد و بازیکنان جمع می‌شدند، من چیزی را نمی‌دیدم. ولی در کل این اخراج خوب بود چون بازیکنان ما نفر به نفر بهتر بازی می‌کنند. احتمال 99 درصد این اتفاقات تحت تأثیر جو بازی بود ولی این اخراج به نفع ما شد.

همه بازیکنان در این موفقیت نقش داشتند، از سپهر محمدی که مقابل پرتغال پنالتی گرفت، تا عالیقدر و افشین کاظمی. این موضوع را قبول داری؟

کاملاً صحیح است. این یکی از نشانه‌های تیم بودن است که همه در موفقیت تیم، نقش ایفا می‌کنند. هرکس به زمین آمد، تلاش کرد و به تیم ما بسیار کمک کرد و مثمرثمر بازی کرد.

چه کسی در این تورنمنت در تیم ایران واقعاً چهره شد و برنده اصلی بود؟

همه برنده بودند. نمی‌توانم فقط از یک نفر اسم ببرم چون همه خوب بودند. تیم ایران برنده واقعی بود و من نمی‌توانم تنها یک نفر را به عنوان چهره اصلی و برنده این بازی‌ها نام ببرم.

پس از انتخاب آقای ناظم‌الشریعه به عنوان سرمربی تیم ملی، فکر می‌کردی او بتواند تیم ملی را تا اینجا برساند؟

آقای ناظم‌الشریعه انسان خیلی خوش‌قلب و بی‌ادعایی است. من در زمان انتخاب او هم گفتم حالا که مربی جوانی آمده است، همه باید به او فرصت دهیم و نباید با یک تساوی یا شکست از او انتقاد کنیم. فدراسیون فوتبال به یک مربی جوان داخلی اعتماد کرد و نتایج خوبی از جمله قهرمانی آسیا و سومی جهان هم گرفت. من خیلی خوشحال شدم که توانستیم با یک سرمربی داخلی به سومی جهان برسیم.

مهدی تاج عنوان کرده بود که پس از شکست تیم ملی ایران مقابل اسپانیا، یک نفر به او گفته بود که به جای آقای ناظم‌الشریعه سرمربی دیگری را بیاورید. آیا چنین چیزی را احساس کردید؟

خیر. ما پس از بازگشت به ایران، در خبرگزاری‌ها چنین صحبت‌هایی را دیدیم و در کلمبیا چیزی شنیده نشد. نمی‌دانم این صحبت چقدر صحت دارد اما هیچ حرفی در کلمبیا زده نشد.

چرا تیم ملی ایران اینقدر از ضربات ایستگاهی تیم‌های حریف آسیب دید؟

این ضعف را قبول دارم ولی انصافاً کادر فنی پس از هر بازی درباره این اشکال توضیح می‌داد. ما در برخی صحنه‌ها سهل‌انگاری می‌کردیم، اما در بعضی صحنه‌ها بدشانس بودیم، مثلاً توپ پس از دور شدن از دروازه، به چند نفر برخورد می‌کرد و بعد وارد دروازه ما می‌شد.

تیم ملی ایران در جام جهانی 2008 در دفاع عالی کار می‌کرد و اگر تیم سال 2016، دفاع تیم سال 2008 را داشت خیلی خوب می‌شد.

فلسفه تیم ایران در جام جهانی 2008 با تیم امسال کاملاً متفاوت بود. تفکرات آقای شمس نسبت به تیمی که به جام جهانی برده بود و نفراتی که داشت، با این تیم فرق می‌کرد. تیم ما در جام جهانی کلمبیا در حمله بسیار خوب بود. اگر تیمی بخواهد در جام جهانی رو به جلو بازی کند، کارش بسیار سخت می‌شود. الآن همه تیم‌ها با دفاع مطلق و با یک حمله به گل می‌رسند و به مراحل بعد می‌روند.

این چهارمین جام جهانی تو بود؛ تیم ملی سال 2016 ایران چه ویژگی نسبت به تیم‌های ملی ایران در سه دوره گذشته جام جهانی داشت که امسال روی سکو رفت؟

در سه دوره گذشته هم ما تیم‌های خیلی خوبی داشتیم، از تیم فوق‌العاده سال 2008 آقای شمس تا تیم بسیار خوب 2012 آقای صانعی. تیم این دوره همدل بودند و اعضایش تلاش بسیاری کردند و در نهایت مزد شجاعت و جسور بازی کردن‌شان را گرفتند، اما این چیزی از ارزش‌های تیم‌های دوره‌های گذشته ما کم نمی‌کند.

ولی تیم این دوره تدارکات خوبی نداشت.

تیم ما کِی تدارک خوبی داشته است؟ لیگ برتر ایران امسال حدود 9،8 ماه تعطیل بود و از لحاظ مالی هم ضرر کردیم ولی صدای‌مان به جایی نرسید.

حضور هم‌زمان هفت بازیکن گیتی‌پسند در تیم ملی قطعاً به هماهنگی بیشتر تیم کمک می‌کرد.

درست است. وقتی یک تیم ملی چندین بازیکن از یک باشگاه دارد، قطعاً بازیکنان این تیم هماهنگی زیادی با هم دارند. در تیم ملی ایران هم هفت بازیکن از باشگاه گیتی‌پسند حضور داشتند که بسیار شایسته بودند، همان‌طور که سایر بازیکنان بسیار خوب بودند.

چرا تیم ملی اسپانیا نتوانست به جمع چهار تیم برتر جهان برسد؟

تیم اسپانیا یک تغییر نسل در تیم خود داشته است و بازیکنانی مانند کیکه از تیم ملی کنار رفتند. البته نسل جدید هم بازیکنان خیلی خوبی هستند و بسیار با هم هماهنگ هستند و چشم‌بسته یکدیگر را پیدا می‌کنند. نمی‌توانیم بگوییم این تیم اسپانیا ضعیف است، اما آن تیم اسپانیا تیمی رؤیایی بود. اسپانیا در نیمه نهایی مقابل روسیه بد بازی نکرد، ولی گل‌های بدی خورد. بعد از اینکه با دو گل عقب افتادند، پنج نفره بازی کردند که در این تاکتیک هم موفق نبودند. اسپانیا بدشانس بود و در بازی با روسیه غافلگیر شد. آنها به همین روسیه هفت گل در جام ملت‌های اروپا زده بودند.

تیم ملی ایران با 13 کارت زرد و 55 خطا، سومین تیم خشن جام بود.

زمانی کار یک تیم به مشکل می‌خورد که تیم پنجمین خطا را مرتکب می‌شود. ایران در یک بازی هم دچار این مشکل شد ولی در غیر این‌صورت، این خطاها مشکلی ندارد. جام جهانی درگیری زیادی دارد و این امر کاملاً طبیعی است.

آیا مصدومیت تو و قدرت بهادری ناشی از فشار تمرینات نبود؟

خیر. مصدومیت‌هایی که از ضربه ناشی می‌شود، ربطی به تمرین ندارد. مثلاً زانوی من بر اثر ضربه شدید برگشت که هرچقدر هم فشار تمرینات کم باشد، با این ضربه شدید، چنین مصدومیتی پیش می‌آید. تیم ما از لحاظ بدنی یکی از بهترین تیم‌های جام جهانی بود و در همه بازی‌ها با گذشت زمان، اوضاع تیم ما بهتر می‌شد و سرحال‌تر می‌شدیم.

بازی فینال را تماشا کردی؟ چه نظری درباره این دیدار داری؟

تیم ملی آرژانتین تیم بسیار خوبی بود و خیلی حساب‌شده بازی می‌کرد. این تیم خیلی خوب روسیه را تحت فشار قرارداد و به نظرم این تیم یک قدرت جدید در کنار برزیل و اسپانیا خواهد بود. آرژانتین ستاره‌ای نداشت و همه بازیکنانش خوب بودند و می‌توان گفت از این جهت، همانند ما بودند که همه اعضای تیم خوب کار می‌کردند.

به نظر شما حق ما حضور فقط یک بازیکن در ترکیب تیم منتخب جام بود؟

فکر می‌کنم می‌توانستیم بازیکنان بیشتری در این تیم داشته باشیم، اما انصافاً سایر تیم‌ها هم بازیکنان خیلی خوبی داشتند. روسیه بازیکنان خیلی خوبی مثل ادر لیما و پرتغال هم بازیکنانی چون ریکاردینیو داشت.

چرا آقای ناظم در قبال کمبود امکانات قبل از جام جهانی سکوت کرد و هیچ اعتراضی نکرد؟

آقای ناظم‌الشریعه در سکوت و آرامش کار خود را انجام می‌دهد و دنبال رسانه‌ای کردن موضوعات نیست. او شاید به فدراسیون فوتبال می‌رفت و کمبودهای تیم خود را در میان می‌گذاشت اما مشکلات را رسانه‌ای نمی‌کرد.

با توجه به اینکه ما به مقام سومی جهان رسیدیم، حالا دیگر انتظارات از ما بسیار بالاست و همه توقع دارند در آسیا قهرمان شویم و در جام جهانی آینده هم جزوه چهار تیم برتر قرار بگیریم. چه تدارکاتی برای این مهم لازم است؟

به نظر من ابتدا استقلال فوتسال در همه جهات باید بیشتر شود و هم‌چنین بتواند برای خودش اسپانسر جذب کند. حالا که ما به مقامی جهانی دست یافتیم، مسئولان فدراسیون فوتبال باید کمک کنند تا فوتسال به استقلال مالی برسد. اگر در همین مسیر حرکت کنیم، بقیه مشکلات هم خود به خود حل خواهد شد و کمک زیادی به فوتسال باشگاهی و ملی ایران خواهد کرد.

مدیران فدراسیون فوتبال در صحبت‌های خود گفته‌اند تلاش می‌کنیم میزبانی جام جهانی فوتسال 2020 را کسب کنیم. اگر این اتفاق رخ دهد، به پیشرفت فوتسال ما کمکی خواهد کرد؟

اگر ایران میزبان جام جهانی شود، گام خیلی بلندی برای توسعه و پیشرفت فوتسال کشورمان خواهد بود، اما این میزبانی نیازمند زیرساخت‌های مناسب است. اگر این اتفاق رخ دهد، خیلی عالی می‌شود.

چه شد که به فکر خداحافظی افتادی؟

در تهران با مشورت با دوستان تصمیم خود را گفته بودم که پس از جام جهانی فارغ از هر نتیجه‌ای، از تیم ملی خداحافظی کنم. همیشه دعا می‌کردم با نتیجه‌ای خوب و با خاطره‌ای خوش از تیم ملی بروم که خداراشکر این اتفاق رخ داد. در کلمبیا این تصمیم را با کادرفنی در میان گذاشتم که ابتدا مخالفت کردند، اما زمانی که دیدند من مصمم هستم، اصرار نکردند و راضی شدند. واقعاً خوشحالم که از تیم ملی در بهترین شرایط خداحافظی کردم، چون ما قهرمان آسیا شدیم و سپس به مقام سومی جام جهانی رسیدیم. هم خودم و هم تیم ملی در اوج بودیم و خدا را شکر می‌کنم که توانستم در اوج خداحافظی کنم. من هم گل قهرمانی ایران در جام ملت‌های آسیا 2016 را زدم و هم گل حساس مقابل برزیل را.

فکر می‌کنی چه کسی می‌تواند جایگزین مناسبی برای تو در تیم ملی باشد؟

حمید احمدی بازیکن خیلی قابلی است و پسر خیلی خوبی هم هست. فرهاد توکلی هم عالی کار می‌کند. ما الآن بازیکنان جوان زیادی در پست عقب‌گیرداریم که باید میدان ببینند و تجربه کسب کنند.

چه آرزویی در لباس تیم ملی داشتی؟

من از همان جام جهانی 2004 که اولین جام جهانی من بود، آرزو داشتم ایران در آوردگاهی جهانی روی سکو برود که خوشبختانه در زمان خداحافظی‌ام به این هدف رسیدم.

تلخ‌ترین و شیرین‌ترین خاطره از مسابقات ملی؟

تلخ‌ترین خاطره‌ام، باخت به تایلند در سال 2012 در امارات بود که خیلی بد باختیم، در مسابقه‌ای که با دو گل جلو بودیم و همه چیز دست ما بود، اما در پایان شکست خوردیم. سه لحظه بسیار شیرین هم تجربه کرده‌ام: یکی گلی بود که در بازی فینال جام جهانی 2016 به ازبکستان زدم و با این گل، تیم ملی قهرمان آسیا شد. یکی گلم به برزیل در جام جهانی 2016 که خیلی خاطره‌انگیز بود. یکی هم روی سکو رفتن تیم ملی ایران در جام جهانی بود.