آریتمی قلبی نوعی بیماری است که به تغییر در تعداد و نحوه ضربان قلب اطلاق می‌شود. این بیماری ممکن است باعث تپش قلب، سرگیجه، خستگی و احساسی درد در قفسه سینه شود و با علائم دیگری مانند تنگی نفس، سرفه، حالت تهوع و استفراغ، احساس گرفتگی و سردرد همراه باشد.
به بیان ساده، زمانیکه ضربان قلب فردی زیاد و یا بیش از حد خاصی کم شود، او دچار عارضه آریتمی شده است. ضربان قلب در فردی سالم به طور معمول بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.
در این مطلب، جزئیات بیشتری را در مورد آریتمی قلبی با شما به اشتراک می‌گذاریم.
تعاریف و انواع آریتمی قلبی
آریتمی قلبی یکی از بیماری‌های قلبی شایع است که به تغییر در نوع و نحوه ضربان قلب اشاره دارد. ضربان قلب در برخی مواقع مثل زمان انجام فعالیت‌های جسمانی تغییر می‌کند. اما آریتمی قلبی به تغییر نامنظم و غیرطبیعی در نحوه ضربان قلب گفته می‌شود. به طور کلی، آریتمی‌های قلبی براساس سرعت ضربان قلب گروه‌بندی می‌شوند:
ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) به معنای ضربان قلبی بیش از حد طبیعی، یعنی 100 ضربان در دقیقه است که می‌تواند باعث علائمی مانند خستگی، نفس‌تنگی، سرگیجه و درد قفسه سینه شود.
ضربان قلب آهسته (برادی کاردی) به معنای ضربان قلبی کمتر از حد طبیعی، یعنی 60 ضربان در دقیقه است که ممکن باعث ظهور علائمی مانند ضعف، سرگیجه و احساس تپش قلب شود. در برخی موارد، ضربان قلب آهسته نشانه‌ای از بیماری‌های قلبی و عروقی است و نیاز به درمان دارد. اما ضربان قلب پایین در حالت استراحت در بیشتر اوقات نشان‌دهنده مشکل جدی نیست.
ضربان قلب زودرس حالتی است که قبل از زمان موردانتظار و بدون هیچگونه محرک خاصی اتفاق می‌افتد. ضربان قلب زودرس ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های قلبی و عروقی، اختلالات الکترولیتی، استفاده از داروهای خاص و یا مشکلاتی در سیستم عصبی باشد.
این ضربات اضافی معمولاً نگران‌کننده نیستند و به ندرت نشان می‌دهد که شما بیماری جدی‌تری دارید. با این حال، ضربان زودرس می تواند باعث ایجاد آریتمی طولانی‌مدت، به ویژه در افراد مبتلا به بیماری قلبی شود.
ضربان قلب زودرس ممکن است هنگام استراحت رخ دهد. گاهی اوقات ضربان قلب زودرس ناشی از استرس، ورزش شدید یا محرک‌هایی مانند کافئین یا نیکوتین است.
علائم و علت‌های آریتمی قلبی
علائم آریتمی قلبی شامل تپش قلب، ضربان قلب خیلی آهسته، مکث بین ضربان‌های قلب، سرگیجه، خستگی و درد قفسه سینه، غش، اضطراب و تعریق فراوان می‌شود. این عارضه ممکن است با علائم دیگری مانند تنگی نفس، سرفه، حالت تهوع و استفراغ، احساس گرفتگی و سردرد همراه باشد.
از عوامل احتمالی آریتمی قلبی می‌توان بیماری‌های قلبی، مصرف داروها، مشکلات تنفسی و مصرف الکل و سیگار اشاره کرد. بیماری‌های قلبی مانند بیماری‌های عروق کرونر، بیماری‌های صمام قلب و بیماری‌های عضلات قلب ممکن است باعث بروز آریتمی قلبی شوند. مصرف داروهای ضد افسردگی، ضد آرتریت، ضد التهاب غیراستروئیدی و ضد آلرژی نیز احتمال بروز آریتمی قلبی را افزایش می‌دهند. مشکلات تنفسی مانند برونشیت و آسم نیز در مواردی باعث بروز آریتمی قلبی می‌شوند.
تشخیص و درمان آریتمی قلبی
برای تشخیص آریتمی قلبی از تست‌های مختلفی مانند ECG، مانیتورینگ هولتر و EPS استفاده می‌شود. از تست ECG برای اندازه‌گیری فعالیت برقی قلب استفاده می‌شود. مانیتورینگ هولتر نیز روشی است که برای رصد ضربان قلب در طول 24 تا 48 ساعت استفاده می‌شود. در آخر، EPS روشی است برای تشخیص آریتمی قلبی و تعیین درمان مناسب بکار می‌رود.
درمان آریتمی قلبی شامل داروهای ضد آریتمی، پاسخگویی به تحریک برقی قلب و جراحی است. داروهای ضدآریتمی به منظور کنترل ضربان قلب و جلوگیری از بروز آریتمی قلبی استفاده می‌شوند. در جراحی آریتمی قلبی، بخشی از بافت قلب که باعث بروز آریتمی قلبی است، حذف می‌شود.
پیشگیری از بروز آریتمی قلبی
برای پیشگیری از بروز آریتمی قلبی، رعایت رژیم غذایی سالم ورزش منظم، قطع سیگار و مصرف الکل و نظارت بر سلامت قلب توصیه می‌شود. ورزش منظم به عنوان یک روش پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی مطرح است. رعایت رژیم غذایی سالم و قطع سیگار و مصرف الکل نیز به عنوان روش‌های پیشگیری از بروز آریتمی قلبی توصیه می‌شود. در آخر، پایش سلامت قلب به منظور شناسایی زودهنگام بیماری‌های قلبی و پیشگیری از بروز آریتمی قلبی مهم است.