بدون شک، ویژگی منحصربه‌فرد اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن این است که، علاوه‌بر استفاده در شبکه‌های آبرسانی، تنها اتصالات پلی اتیلنی هستند که امکان استفاده در خطوط انتقال گاز را، به واسطه دریافت تأییدیه IGS از شرکت ملی گاز ایران، به دست آورده‌اند.

اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

در تولید اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن، مانند اتصالات تزریقی و پیچی، از گرانول‌های ماده اولیه پلی اتیلن HDPE100، قالب‌های فولادی و دستگاه Injection استفاده می‌شود. لازم است بدانید که تا همین اواخر، اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن فقط تا سایز 400 میلیمتر و فشارهای کاری متفاوت، تولید و به بازار عرضه می‌شد؛ اما به تازگی بعضی از تولیدکننده‌ها، توانایی تولید این اتصالات را تا سایز 630 میلیمتر، کسب کرده‌اند.

همان‌طور که می‌دانیم، تمامی اتصالات پلی اتیلن جوشی از جمله: اتصالات پلی اتیلن دست ساز (مایتری)، اتصالات پلی اتیلن تزریقی و اتصالات پلی اتیلن برنچی، با استفاده از تکنیک جوشکاری از نوع جوش لب به لب، لوله های پلی اتیلن را به یکدیگر متصل می‌کنند؛ اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن هم، مانند اتصالات جوشی، از روش جوشکاری برای متصل‌کردن لوله های پلی اتیلن به یکدیگر بهره می‌برند، با این تفاوت که به جای جوش گرمایی، اساس کار بر جوش الکتریکی بنا نهاده شده است.

یکی از برتری‌های غیرقابل انکار اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن نسبت به اتصالات جوشی در این است که، اتصالات الکتروفیوژن قابلیت متصل‌کردن لوله های پلی اتیلن با فشارهای کاری متفاوت (مثلاً اتصال لوله 10 بار با لوله 16 بار) یا لوله های غیر‌هم‌جنس (PE80 به PE100) به یکدیگر را دارند.

شایان ذکر است که در روش جوش لب به لب، فقط بخش جزئی از لوله ها (قسمت سطح مقطع) در فرآیند جوشکاری درگیر می‌شوند؛ اما در روش جوش الکتروفیوژن که از اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن استفاده می‌شود، اولاً جوشکاری در سطح خارجی لوله ها انجام می‌شود نه در سطح مقطع لوله ها، ثانیاً مساحت بسیار بیشتری از هر دو لوله (که در داخل اتصالات الکتروفیوژن قرار می‌گیرند) در فرآیند جوشکاری استفاده می‌شود. همین دو موضوع سبب می‌شود که اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن، به عنوان ایمن‌ترین و عایق‌ترین اتصالات پلی اتیلن در صنعت شناخته شوند.

اجزاء اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

تمامی اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن، از اجزاء زیر تشکیل می‌شوند:

المنت (سیم پیچ) تعبیه شده در داخل اتصالات: برای جوش دادن لوله به اتصالات الکتروفیوژن

دو عدد سوکت: برای وصل کردن دستگاه جوش به اتصالات الکتروفیوژن

یک بارکد و دو عدد اندیکاتور: به ترتیب، ارائه‌دهنده اطلاعات لازم برای جوش و نشانگرهای پایان یافتن جوش

اجزاء اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

تجهیزات مورد استفاده برای جوش الکتروفیوژن با استفاده از اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

برای انجام جوش الکتروفیوژن، مانند هر تکنیک دیگری که برای متصل کردن لوله های پلی اتیلن استفاده می شود، فراهم کردن یک سری ابزار، دستگاه و تجهیزات مورد نیاز، ضروری است که عبارتند از:

ابزار برش: در روش جوش الکتروفیوژن، برای اینکه بتوان لوله های پلی اتیلن را با استفاده از اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن به یکدیگر متصل کرد باید انتهای هر دو لوله را با ابزار مناسب برش، بریده و آن را کاملاً صاف و بدون عیب ظاهری کرد.

ابزار خراشنده (scraper): در مرحله بعد، لوله هایی که انتهای آن ها با ابزار برش، صاف و مرتب شده‌اند، باید به وسیله اسکراپر، سطح خارجی آن‌ها تا جایی که قرار است در تماس با اتصال الکتروفیوژن و المنت‌ها باشد، خراشیده شده و پس از آن با حلّال فرّار مناسب پاک شود.

اسکراپر مورد نیاز جهت خراشیدن سطح لوله برای متصل‌شدن به اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

کوپلر یا هر اتصال الکتروفیوژن دیگر: در این روش اتصال، لوله ها داخل کوپلر یا اتصالات الکتروفیوژن دیگر قرار گرفته و پس از آن با هدایت جریان الکتریکی به داخل کوپلر و رسیدن به المنت، حرارت لازم برای ذوب و نرم شدن لوله ها فراهم می شود.

گیره‌های نگهدارنده: لوله هایی که قرار است با جوش الکتروفیوژن به یکدیگر متصل شوند، داخل گیره های نگهدارنده قرار گرفته تا ثابت نگه داشته شده و جابجا نشوند.

دستگاه جوش الکتروفیوژن: با استفاده از دستگاه جوش، می توان مقدار جریان و دمای لازم برای فرآیند جوشکاری را تنظیم کرد.

مراحل جوش الکتروفیوژن با استفاده از اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

1. آماده‌سازی لوله (تمیزکاری و تراشکاری)
2. علامتگذاری لوله
3. هم‌راستا کردن و مهار لوله و قطعه اتصالی
4. اعمال جریان برق
5. خنک‌کاری جوش و برداشتن گیره‌ها
6. فرآیند مستندسازی جوشکاری

بازرسی فنی و ارزیابی کیفیت اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن مانند تمامی اتصالات پلی اتیلن دیگر، مطابق با استاندارد، باید تحت آزمون‌های مختلف قرار گرفته تا مشخص شود که از لحاظ فنی و کیفی مورد تأیید هستند یا خیر. انواع این آزمون‌ها، در دو دسته مخرب و غیرمخرب قرار می گیرند.

آزمون‌های غیرمخرب، شامل آزمون‌هایی مانند درصد دوده، پراکنش دوده، MFR، OIT، چگالی و ... است که در تمامی اتصالات پلی اتیلن مشترک است.

آزمون‌های مخرب عبارتند از: آزمون لهیدگی، آزمون هیدرواستاتیک و آزمون نشتی که برخی از آن‌ها مختص به اتصالات الکتروفیوژن بوده و بعضی دیگر، برای سایر اتصالات نیز انجام می‌شود.

در میان این آزمون‌ها، قطعاً آزمون‌های مخرب از اهمیت بسیار زیادی برخوردارند.

انواع اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

• تبدیل
• زانو 45 و 90 درجه
• کوپلر
• کمربند
• سه راه (مساوی و تبدیلی)
• انشعاب گیر
• درپوش

ویژگی‌های اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن

• هدر‌نرفتن گاز و آب در شبکه‌های گازرسانی و آبرسانی
• مقاوم در برابر فشار و ضربه
• عدم نفوذ آلودگی به منطقه جوشکاری
• مقاومت در برابر خوردگی و ترک
• مقاومت شیمیایی بالا
• سطح جوش صاف
• مقاوم در برابر زمین‌لرزه
• تمیز‌بودن اتصال
• نبودن فضای خالی در ناحیه جوش
• خطای انسانی کمتر

کلام آخر

ما در این مقاله تلاش کردیم تا شما عزیزان را با اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن ، که تنها اتصالات مجاز برای استفاده در شبکه‌های گازرسانی هستند، آشنا کنیم. لطفاً در صورت تمایل به کسب اطلاعات بیشتر در مورد قیمت یا نحوه خرید اتصالات پلی اتیلن الکتروفیوژن برای پروژه‌های پلی اتیلنی خود، اینجا کلیک کنید.