تیم ملی کشورمان از شامگاه یک‌شنبه ۲۴ دی ماه تلاش برای شکستن طلسم ۴۸ ساله را آغاز می‌کند. ایران از ۱۹۷۶ به بعد هرگز به فینال جام ملت‌ها نرسیده و حالا چشم امید همه به ۲۶ پسر ایران است. مردان منتخب امیر قلعه‌نویی که به عنوان یک مربی ایرانی انگیزه‌های زیادی برای شکستن این طلسم دارد.
بعد از بیش از یک دهه دوباره یک مربی ایرانی در یک تورنومنت معتبر روی نیمکت تیم ملی است و او علاوه بر نمایندگی از همکارانش، یک انگیزه شخصی هم برای موفقیت دارد. قلعه‌نویی بعد از جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان هدایت تیم ملی برای جام ملت‌های ۲۰۰۷ را بر عهده گرفت. او بدون شکست و در ضربات پنالتی شانس صعود به نیمه نهایی و پس از آن هدایت تیم ملی را از دست داد که تا همیشه بدترین خاطره او باقی ماند.
حالا امیر فرصت دارد با پاک کردن آن خاطره تلخ، نام خود را در تاریخ کنار محمود بیاتی، محمد رنجبر و حشمت مهاجرانی برای همیشه ثبت کند. مردانی که سه عنوان قهرمانی برای ایران در این تورنمنت را به ارمغان آوردند.
اما امیر قلعه‌نویی با کدام ابزار قرار است این طلسم را بشکند؟ از لیست ۲۶ نفره بازیکنان تیم ملی چه می‌دانید؟ نسلی که همه به آن به‌شدت امیدوارند و از ایشان جام می‌خواهند، نسلی که در بالاترین سطح فوتبال اروپا بازی کرده در بالاترین سطح آمادگی و تجربه وارد این تورنمنت می‌شود. آیا می‌دانید که این بازیکنان قبلا در جام ملت‌های آسیا چه تجربه‌ای داشتند؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال همراه ما در این گزارش بمانید...
۱۱ بازیکنی که برای اولین‌بار در جام ملت‌ها حضور دارند
در فهرست ۲۶ نفره تیم ملی ۱۱ بازیکن تاکنون تجربه حضور در جام ملت‌های آسیا را نداشته‌اند! شاید خیلی‌ها با شنیدن این رقم تعجب کنند اما حقیقت است. در این جمع ۱۱ نفره یک نفر یعنی علی قلی‌زاده که سابقه بازی در جام جهانی را هم دارد، در دوره قبلی جام ملت‌ها ۲۰۱۹ امارات یکی از دو بازیکنی بود که همراه تیم به تورنمنت اعزام شد اما به دلیل مصدومیت نامش در فهرست ۲۲ نفره ما نبود. درست مثل اتفاقی که در همین تورنمنت برای مرتضی پورعلی‌گنجی افتاده؛ او کنار تیم است اما نامش در فهرست ۲۶ نفره نیست. این اتفاق در تاریخ ما سابقه داشته و حالا قلعه‌نویی هم به این سنت ادامه می‌دهد.
۱۱ بازیکنی که برای اولین بار تورنمنت جام ملت‌های آسیا را تجربه می‌کنند این نفرات هستند: سیدحسین حسینی، صادق محرمی، آریا یوسفی، شجاع خلیل‌زاده، سامان فلاح، سعید عزت‌اللهی، محمد محبی، مهدی قایدی، رضا اسدی، شهریار مغانلو و علی قلی‌زاده.
می‌بینید که در این جمع دو دفاع راست، دو دفاع میانی یکی با سن بالا و یکی در اوج جوانی، و ۵ لژیونر حضور دارند! در این جمع سعید عزت‌اللهی در دو جام جهانی فیکس بازی کرده، سه بازیکن از سپاهان و دو ستاره فصل قبل استقلال نیز در این فهرست هستند که حداقل یکی از آن‌ها یعنی محبی یکی از ۱۱ مرد اصلی ما در این تورنمنت خواهد بود.
بیش‌ترین حضور در جام ملت‌ها؛ ستاره تیم ملی در پله آخر!
اما در میان ۱۵ بازیکنی که تاکنون سابقه حضور در جام ملت‌ها را داشته‌اند چه کسانی با تجربه‌تر هستند؟
در این فهرست دو بازیکن با سابقه حضور در ۳ دوره جام ملت‌های آسیا حضور دارند که در این تورنمنت چهارمین تجربه خود را سپری خواهند کرد و به رکورد جاودانه دو اسطوره استقلال و پرسپولیس خواهند رسید. احسان حاج‌صفی و کریم انصاری‌فرد کاپیتان‌های اول و دوم تیم ملی دو بازیکنی هستند که در سه دوره اخیر جام ملت‌ها حضور و بازی کرده‌اند؛ یعنی ۲۰۱۱ قطر، ۲۰۱۵ استرالیا و ۲۰۱۹ امارات.
بعد از این دو بازیکن باتجربه، ۵ بازیکن با سابقه ۲ حضور در جام ملت‌های آسیا حضور دارند: علیرضا بیرانوند، رامین رضاییان، امید ابراهیمی، سردار آزمون و علیرضا جهانبخش پنج بازیکنی هستند که در جام ملت‌های ۲۰۱۵ استرالیا و ۲۰۱۹ امارات عضو تیم ملی بودند. جالب این‌که بیرانوند در استرالیا اصلا بازی نکرد!
و سایر بازیکنان که تجربه حضور در یک دوره جام ملت‌ها را دارند و جالب است که نام ستاره تیم ملی یعنی مهدی طارمی نیز در این قسمت قرار دارد. پیام نیازمند، میلاد محمدی، سیدمجید حسینی، محمد حسین کنعانی زادگان، روزبه چشمی، سامان قدوس، مهدی ترابی و مهدی طارمی.
تعداد بازی؛ سردار پشت سر کاپیتان!
بعد از حضور، تعداد بازی بازیکنان در یک تورنمنت معتبر مهم‌ترین قسمت از کارنامه هر فوتبالیست است. در این قسمت و علاوه بر ۱۱ بازیکنی که تاکنون سابقه حضور در جام ملت‌ها را نداشته و هرگز در این تورنمنت بازی نکرده‌اند، یک نام دیگر نیز به چشم می‌خورد: پیام نیازمند کاپیتان سپاهان که در دوره قبلی جام ملت‌ها ۲۰۱۹ یکی از سه دروازه‌بان ما بود اما فرصت حضور روی چمن را پیدا نکرد.
علاوه بر پیام، همان‌طور که گفتیم حسین حسینی، محرمی، یوسفی، خلیل‌زاده، فلاح، عزت‌اللهی، محبی، قایدی، اسدی، مغانلو و قلی‌زاده هم تجربه بازی در جام ملت‌های آسیا را ندارند. اما می‌دانید باتجربه‌ترین بازیکن ما در فهرست فعلی تیم ملی از نظر بازی در جام ملت‌های آسیا کیست؟ به طور طبیعی کاپیتان ما که در سه دوره قبلی جام حضور داشته باید در راس این گروه قرار گیرد؛ احسان حاج‌صفی که در سه دوره قبلی جام ملت‌ها ۱۱ بار برای تیم ملی کشورمان به زمین رفته و از این نظر رکورددار است.
اما شگفتی در نام رتبه دوم اتفاق می‌افتد! همه انتظار دارند کریم انصاری‌فرد با سابقه سه دوره حضور در این جایگاه باشد اما به جز حاج‌صفی تنها کسی که تعداد بازی‌هایش در جام ملت‌ها دورقمی شده سردار آزمون است. سردار با ۱۰ بازی برای تیم ملی در دو جام ملت‌ها نفر دوم در جدول رکوردداران است. نفرات بعدی فاصله زیادی با این دو صدرنشین دارند؛ علیرضا جهانبخش کاپیتان سوم تیم ملی و کریم انصاری‌فرد کاپیتان دوم تیم ملی هر کدام با ۷ بازی در جام ملت‌های آسیا در رتبه سوم نشستند. علیرضا بیرانوند، امید ابراهیمی و سامان قدوس سه بازیکنی هستند که هر کدام ۶ بازی در جام ملت‌ها برای تیم ملی انجام داده‌اند. مهدی طارمی تنها بازیکنی است که ۵ بازی کرده و بعد از او رامین رضاییان، میلاد محمدی، حسین کنعانی و مهدی ترابی با ۴ بازی قرار می‌گیرند. سیدمجید حسینی و روزبه چشمی هر کدام سه بار پیراهن تیم ملی را در جام ملت‌ها پوشیده‌اند و نفرات آخر این فهرست هستند. ما بازیکنی با سابقه ۱ یا ۲ بازی در جام ملت‌ها نداریم!
شادی گل برای ۶ نفر
امید تمام فوتبال‌دوستان ما به حمله‌وران تیم ملی است و اتفاقا بزرگترین ستاره‌های ما نیز در این بخش هستند. همه امید ما به زوج طارمی و سردار در نوک حمله تیم ملی است که در بالاترین سطح فوتبال جهان دروازه بزرگترین تیم‌ها را گشوده‌اند. اما بد نیست بدانید از فهرست ۲۶ نفره حال حاضر تیم ملی تنها ۶ بازیکن سابقه گل‌زنی در جام ملت‌ها را دارند. این شش نفر روی هم ۱۴ بار دروازه رقبا را در این تورنمنت باز کرده‌اند که رکورد خوبی است. این‌جا همه چیز مطابق پیش‌بینی‌هاست؛ سردار آزمون با ۶ گل در دو جام ملت‌ها بهترین گل‌زن تیم ملی است و طارمی با سه گلی که در دوره قبلی به ثمر رساند در جایگاه دوم ایستاده است. کریم انصاری‌فرد دو گل قبلا در این تورنمنت زده و در نهایت احسان حاج‌صفی، سامان قدوس و علیرضا جهانبخش دیگر بازیکنان تیم ملی فعلی هستند که تجربه گل‌زنی در جام ملت‌های آسیا را دارند.
کاپیتان ایران در جام ملت‌ها
ویژگی بعدی که در بررسی کارنامه‌ها در تورنمنت‌های معتبر مورد سنجش قرار می‌گیرد تعداد بستن بازوبند کاپیتانی تیم ملی است. در لیست ۲۶ نفره حال حاضر تیم ملی ما احسان حاج‌صفی کاپیتان اول است، کریم انصاری‌فرد کاپیتان دوم و علیرضا جهانبخش کاپیتان سوم اما اگر این سه نفر در زمین نباشند، بازوبند به چه کسی می‌رسد؟
در جمع فعلی سردار آزمون، علیرضا بیرانوند، رامین رضاییان و امید ابراهیمی نیز از جام ملت‌های ۲۰۱۵ در تیم ملی بودند. همین چند وقت پیش در بازی برابر ازبکستان وقتی سه نفر اصلی در زمین نبودند، سردار بازوبند را بست اما در جام ملت‌ها چنین اتفاقی نخواهد افتاد. در جمع بازیکنان ۲۶ نفره فعلی علیرضا بیرانوند، شجاع خلیل‌زاده و مهدی طارمی هم سابقه بستن بازوبند کاپیتانی تیم ملی بر بازو را دارند اما هیچ‌کدام آن‌ها کاپیتان چهارم تیم ملی نخواهند بود. این نکته را کمتر کسی می‌توانست پیش‌بینی کند. در فهرست ۲۶ نفره حال حاضر تیم ملی تنها دو بازیکن سابقه بستن بازوبند کاپیتانی در این تورنمنت معتبر را دارند و جالب این‌که هر کدام دو بار در دو بازی کاپیتان بودند!
احسان حاج‌صفی که قابل حدس است اما نفر دوم کسی نیست جز امید ابراهیمی؛ هافبکی که قلعه‌نویی با انتخاب او و خط زدن نام احمد نوراللهی زیر شدیدترین فشارها قرار گرفت. امید ابراهیمی پیش از این دو بار در جام ملت‌های آسیا کاپیتان تیم ملی بوده و این بار هم اگر در ترکیب باشد شانس افزایش رکورد خود را دارد.
خطر در کمین ستاره‌های خط حمله
گرفتن کارت‌های زرد و قرمز یک ویژگی منفی است و به همین دلیل معیار سنجش بازیکنان قرار می‌گیرد. بازیکنی که اخراج می‌شود، تیمش را ۱۰ نفره می‌کند و بازیکنانی که در تورنمنت‌ها دو اخطار بگیرند، یک بازی بعدی محروم می‌شوند که آن هم لطمه بزرگی به هر تیم است. خوشبختانه در فهرست ۲۶ نفره حال حاضر تیم ملی بازیکنی که قبلا در جام ملت‌های آسیا اخراج شده باشد نداریم و هیچ‌کس این تجربه منفی را با خود حمل نمی‌کند اما حکایت کارت زرد متفاوت است.
۸ بازیکن لیست ما پیش از این در جام ملت‌های آسیا با کارت زرد داور روبرو و جمعا ۱۱ اخطار دریافت کرده‌اند. احسان حاج‌صفی، مهدی طارمی و سردار آزمون سه بازیکنی هستند که پیش از این دو بار کارت زرد از داوران این تورنمنت گرفته‌اند. رامین رضاییان، امید ابراهیمی، سامان قدوس و کریم انصاری‌فرد دیگر بازیکنان ما هستند که تجربه روبه‌رو شدن با کارت زرد داور در جام ملت‌های آسیا را دارند.
آن‌چه در این فهرست باعث نگرانی است تعداد مهاجمان است. معمولا مدافعان یا هافبک‌های میانی به دلیل پست و ذات منطقه بازی خود بیشتر در معرض خطر اخطار هستند. پس این‌که دو ستاره اصلی ما در خط حمله و جانشین اول آن‌ها -که کاپیتان دوم تیم ملی هم هست- نامشان در این لیست قرار بگیرد، انصافا جای نگرانی دارد.