بحث داغ فوتبال ایران در جام ملت‌های آسیا و بعد از آن، بالا بودن معدل سنی تیم ملی و پایان یک نسل بود. اتفاقی که مسئولیت سرمربی تیم ملی را پس از این تورنمت دوچندان می‌کرد. آیا امیر قلعه‌نویی توانایی و تجربه کافی برای پوست‌اندازی و ساخت یک نسل جدید را دارد؟ پیش از مربی تیم ملی، این انتظار را باید از مربیان شاغل در لیگ برتر داشت. جایی که فضا برای میدان دادن و کسب تجربه برای جوان‌ها بازتر است و تیم ملی باید نفرات را از دل آن پیدا کند.
تیم ملی در نقطه‌ای قرار دارد که کارلوس کی‌روش در ورودش به فوتبال ایران با آن معضل مواجه بود. در نهایت کی‌روش توانست تیمی بسازد که در روز رفتنش از ایران، معدل سنی 27.0 سال داشت. با جدایی او اما، بازیکنان محدودی به اسکواد تیم اضافه شدند. اتفاقی که باعث شد تیم ملی در دو تورنمنت اخیر، بالاترین معدل سنی 10 سال اخیرش را تجربه کند. ایران در جام جهانی 2022 مسن‌ترین تیم تورنمنت بود و در این جام ملت‌ها هم فقط یک تیم معدل سنی بالاتری از تیم ملی داشت.
بعد از حضور بازیکنان جوان در لیگ، تازه کار مربی تیم ملی آغاز می‌شود. شاید بازیکنانی در لیگ حضور داشته باشند که مربیان باشگاهی، وجوه مختلف استعاداد آن‌ها را کشف نکرده باشند. برای نمونه مهدی ترابی که تا مدت‌ها به طور طعنه‌آمیزی تعداد گل ملی‌اش از گل‌های باشگاهی‌اش بیشتر بود. یا بازیکنانی مانند مرتضی پورعلی‌گنجی که با یک تغییر پست، توانستند به پوست‌اندازی در تیم ملی کمک کنند و نسل جدیدی را بسازند.
با قانون جدید و سخت‌گیری فدراسیون فوتبال، 42درصد بازیکنانی که در فصل جاری لیگ برتر بازی کردند، معدل سنی زیر 25 سال دارند.
معدل سنی بازیکنان لیگ برتر نشان می‌دهد مربیان در درون دروازه و خط حمله کمتر ریسک می‌کنند. بازیکنان جوانی که در پست هافبک بازی می‌کنند نسبت به سایر پست‌ها شانس بیشتری برای قرار گرفتن در ترکیب دارند. شاید با این توجیه که اگر اشتباه کردند، عقب و جلوی آن‌ها نفرات سایر پست‌ها قرار دارند تا آن را جبران کنند.
در فصل جاری هیچ تیمی به اندازه نساجی و پیکان به بازیکنان زیر 23 سال، بازی نداده است. البته از نظر مجموع دقایق حضور آن‌ها، شمس‌آذرِ شگفتی‌ساز، پیش‌رو است. چهار بازیکن فیکس سعید دقیقی، از بین نفراتی است که هنوز سن‌شان از 23 سال عبور نکرده است. استقلال و پرسپولیس هم بین تیم‌های لیگ، کمترین دقایق بازی را به بازیکنان زیر 23 سال دادند. دو تیمی که همیشه به واسطه اهمیت کسب نتیجه، مصرف‌گرا بوده‌اند.
تیم‌ها اما به بازیکنانی با چه سن و سالی بیشتر اعتماد می‌کنند؟ توزیع سن بازیکن‌های لیگ نشان می‌دهد که مربیان به بازیکنان 27 ساله که در اوج آمادگی بدنی قرار دارند، بیشتر از سایر سنین بازی می‌دهند. نکته منفی لیگ هم حضور 120 بازیکن با حداقل سن 30 سال در فصل جاری است.
همانطور که از نمودار زیر پیداست، بازیکنان 30 ساله، دقایق بیشتری نسبت به بقیه هم در زمین حضورداشتند و بازی کردند. حدودا 10هزار دقیقه به بازیکنان 35 سال به بالای لیگ فرصت داده شده، عددی که فاصله چشمگیری با مجموع دقایق بازیکنان زیر 20 سال لیگ دارد و این دقایق می‌توانست به کسب تجربه آن‌ها کمک شایانی کند.
