پالایش نفت بندرعباس (شبندر) امروز در اطلاعیه کدال خود صورتهای مالی 1402 را منتشر کرد. نکته ماجرا این بود که شبندر، بند س تبصره 6 را در گزارش 12ماهه خود لحاظ کرده بود. این اقدام به معنای آن است که شبندر برای عملکرد سال مالی ۱۴۰۲ بر اساس بند س تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۳ ذخیره مالیاتی گرفته است. این در حالی است که این تبصره در مجلس اصلاح شده و حتی اگر اجرایی هم می‌شد ارتباطی با عملکرد سال ۱۴۰۲ شرکت‌ها نداشت.
انتشار محاسبات اشتباه شبندر در صورتهای مالی، سبب ریزشی شدن کلیت بازار سهام شد و پس از آن ناظر معاملات تصمیم به ابطال معاملات گروه پالایشی گرفت که این انحصار با اعتراض سهامداران دیگر شرکت‌های متضرر مواجه شد. به دنبال این حاشیه‌ها و تهدید ناظر بازار مبنی برخورد با متخلفان، شبندر در گزارش جدیدی معافیت‌های مالیاتی را در صورتهای مالی خود اعمال و در کدال منتشر کرد.
بازار سهام به پای پالایشی‌ها سوخت
حالا این سوال مطرح است که آیا سهم‌های پالایشی از بازار سهام جدا هستند که تنها معاملات این گروه ابطال شده است؟ موضوعی که همیشه مطرح بوده و فعالان بازار سهام بر آن تاکید دارند، نقش رهبری پالایشی‌ها برای جهت‌دهی به بازار سهام بوده است؛ به این معنا که با یکسری اخبار غلط، پالایشی‌ها را به آتش می‌کشند و پس از سوختن کلیت بازار، تنها سطل آبی روی پالایشی‌ها می‌ریزند!
سیاست‌های انقباضی پولی در مقابل بورس
اما این تمام ماجرا نبود؛ نگاهی به سیاست‌های پولی فعلی خبر از انتشار اوراق با بهره بدون ریسک می‌دهد. از رسیدن نرخ بهره اوراق خزانه اسلامی به 38 درصد گرفته تا انتشار اوراق گواهی خاص با سود ۳۰ درصد همگی در جهت کوچ اجباری منابع مالی از بازار سهام به سمت بازار پول بوده است.
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد نیز پیشتر به این نکته اذعان و اعلام کرده بود: «با موضوع انتقاد به اوراق گواهی خاص موافقیم و با بانک مرکزی در این خصوص مذاکره خواهیم کرد که کمک‌کننده خواهد بود تا گلایه‌های فعالان بازار سرمایه حل‌وفصل شود.»
علاوه بر این، بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد سود سپرده برخی بانک‌ها به‌رغم مصوبه شورای پول اعتبار در سایه سکوت بانک مرکزی به 33 درصد رسیده است؛ به این معنا که دولت تمام سعی خود را در حفظ منابع مالی مردم نزد خود کرده که در نتیجه آن بازارهای سرمایه‌ای به‌شدت سرکوب می‌شوند. در حال حاضر بورس مهم‌ترین این بازارهاست. بر همین اساس، این گمانه در میان است که ریزش امروز بورس، بخشی از نقشه بزرگ‌تری است که منویات دولت را به منظور جذب تمامی منابع مالی برای هزینه‌کرد خود تامین خواهد کرد.
بورس امروز در یک نگاه
معاملات امروز بورس به نحوی رقم خورد که شاخص کل در خلاف جهت کندل روز معاملاتی گذشته خود رفتار کرد. به طوری که در پایان بورس امروز، شاخص کل با کاهش شدید 61 هزار و 824 واحدی که معادل 2.85 درصد این شاخص است روبه‌رو شد. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات امروز در سطح دو میلیون و 106 هزار واحدی ایستاد.
در طرف دیگر، قیمت معاملات سهم‌های کوچک بازار سهام نیز کاهش شدیدی پیدا کرده است؛ به طوری که شاخص هم‌وزن بازار در پایان بورس امروز 20 هزار و 449 واحد که معادل 2.86 درصد این شاخص است کاهش ارتفاع داد و به سطح 694 هزار واحد رسید.
گفتنی است تابلو بورس اوراق بهادار تهران در روز جاری، حجم معاملات را 8.2 میلیارد برگه سهم و ارزش معاملات خرد (سهام، حق تقدم) را سه هزار و 399 میلیارد تومان نشان می‌دهد.
ورود و خروج پول حقیقی
تراز پول حقیقی در سهام، برخلاف روز گذشته، امروز منفی بود. به طوری که در پایان بورس امروز حدود 376 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است. موضوع دیگری که باید گفت این است که تا لحظه تنظیم این گزارش حدود 189 میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است.