سه هفته پایانی هر فصل با بازی‌های همزمان امکان اطلاع تیم‌ها از نتیجه رقیب را پایین‌ترین حد می‌رساند تا در شرایط عادلانه تیم‌ها در بالا و پایین جدول برای قهرمانی و بقا مبارزه کنند.

همه می‌دانیم که وقتی دو تیم در کورس برای یک عنوان باشند، اینکه کدام تیم اول بازی کند یک سری محاسن و معایب دارد و اینکه تیم دوم با اطلاع از نتیجه رقیب به میدان می‌آید، محاسن و معایب دیگری و بازی همزمان تمام این احتمالات را از بین می‌برد.

استقلال ماند و پرسپولیس آمد و رد شد

در هفته بیست و هشتم و در حالی که استقلال تمام هفته‌های اخیر با فاصله یک امتیازی نسبت به پرسپولیس در صدر جدول بود، تیم قرمز پوش پایتخت ریتم خود را حفظ و مثل فصل قبل به پیروزی‌های پیاپی ادامه داد. پرسپولیس قبلا امتحان خود را پس داده که در فشار سنگین رقابت برای قهرمانی می‌تواند ذهنیت برنده خود را حفظ کند.

فصل قبل پرسپولیس با اتکا به همین توانایی منتظر لغزش سپاهان ماند و دیدیم که بعد از مساوی در اصفهان این پرسپولیس بود که قهرمان شد. اتفاقی که این هفته در قائمشهر تکرار و استقلال متوقف شد تا پرسپولیس در یک بازی پرحادثه در ورزشگاه آزادی ۳ امتیاز را کسب و به صدر جدول برود.

استقلال که روزگاری ۳ امتیاز با پرسپولیس در صدر جدول فاصله داشت و پیش از آن نیز همواره بالاتر از رقیب بود، در تمام هفته‌های اخیر پیروز می‌شد تا در این رقابت شانه به شانه کم نیاورد اما آبی‌ها بد جایی متوقف شدند و پرسپولیس آمد و از آنها رد شد.

امان از این جمله تکراری!

بعد از این مسابقه جواد نکونام شخص مهدی تاج را مقصر ناکامی تیمش معرفی کرد و البته که از همان جملات همیشگی نیز غافل نماند، اینکه «نمی‌خواهند ما جام بگیریم» و ... نکونام از سوت‌های عادی داور هم انتقاد کرد.

اما حقیقت چه بود؟ آیا واقعاً مسائل حاشیه‌ای و جانبی در توقف استقلال و برد پرسپولیس تاثیر داشت؟ یا اینکه این دو نتیجه به دلایل دیگری به دست آمد؟

داور حق سوت زدن هم ندارد!

اگر از معیار اول یعنی داوری آغاز کنیم، همه قبول دارند که اخراج هافبک خارجی استقلال خوزستان در تهران کاملا درست بود. حرکت خطرناک اگر با عمد باشد کارت قرمز مستقیم دارد و اگر سهوی - که در مورد ساویو او سر خورد - کارت زرد و دیدیم که او به خاطر کارت زرد دوم اخراج شد.

در قائمشهر نیز سوت های بیژن حیدری کاملا مطابق با قانون بود و هیچکس نمی‌تواند ایرادی از آن بگیرد. خود نکونام هم فقط توانست بگوید او زیاد سوت زد در حالیکه وظیفه داور همین است! اصلا تیم نکونام چه ریتمی داشت که داور آن را با سوت بگیرد؟ دو بازی همزمان مکان دخالت مسئولان فدراسیون در نتیجه را هم از بین می‌برد چون دیدیم که حتی نیمه دوم هم به شکل کاملا همزمان آغاز شد.

ابزارهایی که جواد اعتقادی به آنها ندارد

اما نگاه کنید به بحث فنی و عملکرد دو سرمربی در مسابقه، سرمربی در طول برگزاری یک مسابقه ابزارهایی برای تاثیرگذاری در نتیجه دارد که شامل انتخاب ترکیب اصلی، امکان تعویض و از همه مهمتر بازیخوانی و تغییر تاکتیک و سیستم است.

جواد نکونام در هفته‌های گذشته نیز بیشتر تمرکز خود در طول بازی‌ها را روی کنترل حواشی و ایجاد فشار بر جو ورزشگاه داور و حریف گذاشته بود و دیده بودیم که خیلی کاری به نتیجه و نمایش شاگردانش ندارد. در این مسابقه هم او از هیچ کدام از ابزارهای فنی خود استفاده نکرد و شکل بازی استقلال از دقیقه اول تا آخر ثابت و متکی بر ارسال‌های بلند برای ایجاد اتفاق در محوطه جریمه حریف و رسیدن به گل بود.

تعویض برای حفظ تساوی

حالا به تعویض‌های نکونام در این بازی نگاه کنید. وقتی دو تیم به رختکن رفتند خبر شکست سه بر صفر پرسپولیس در آزادی به جواد نکونام داده شد. او در آن لحظات در آسمان‌ها سیر می‌کرد و بابت شانس بزرگی که آورده خوشحال‌ترین فرد کره زمین بود! نکونام در شروع نیمه دوم تیمش را با تدبیر حفظ نتیجه و شرایط به زمین فرستاد.

او در نیمه دوم تنها دو تعویض انجام داد. در دقیقه ۷۵ پیمان بابایی را به جای مهرداد محمدی آورد که یک مهاجم جنگنده و درگیر شونده است. مهرداد محمدی با توانایی تکنیکی امکان خلق موقعیت ناگهانی و گلزنی دارد اما نکونام او را بیرون کشید و یک مهاجم دونده و جنگجو به زمین فرستاد تا فقط مانع اضافه شدن مدافعان نساجی به حمله شود، یعنی تلاش آشکار برای حفظ نتیجه مساوی بدون گل!

در دقیقه ۸۸ نیز زمانی که پرسپولیس ۳-۲ از میهمان خود عقب بود، نکونام آرمان رمضانی را به جای آرش رضاوند به زمین فرستاد. مهاجم بلند قدی که در هفته‌های اخیر در دقایق پایانی برای کمک به مدافعان به میدان آمده تا از برتری خود در سرزنی به نفع خط دفاعی استقلال استفاده کند.

حسرت جانشین شادمانی

همه می‌دانند که در فوتبال ایران در دقایق آخر مربیان و بازیکنان رو به بازی احساسی می‌آورند. نساجی برای بقا تلاش می‌کرد و به سه امتیاز خانگی نیاز داشت. پس طبیعی بود که در دقایق آخر به ارسال‌های بلند از کناره‌ها رو آورد و رمضانی به زمین رفت تا همین ضربه‌ها را برگرداند. تاکتیکی که در بازی‌های قبلی هم نتیجه داد و استقلال توانست پیروزی خود را تا سوت پایان داور حفظ کند.

وقتی سوت پایان بازی به صدا درآمد و خبر برد لحظه آخری پرسپولیس به نکونام رسید، او دیگر امکان جبران نداشت. چهره او در عکس ها مشخص است که شاید افسوس می خورد که چرا تیمش را تهاجمی نچیده و ترغیب به گلزنی نکرده است. اما دیگر بازی تمام شده و او ترجیح داد دوباره تقصیر را گردن کسی بیندازد!

مرد برزیلی برای تیمش چه کرد؟

حال نگاه کنید به رفتارهای اوسمار ویرا مربی برزیلی پرسپولیس که در شرایط مشابه بارها دیده بودیم تیمش بعد از زدن هر گل به دنبال زدن گل‌های بعدی است و هرگز به دنبال حفظ نتیجه نمی‌رود.

در بازی خانگی مقابل تیم انتهای جدول و پیش چشم هزاران هوادار نیمه اول پرسپولیس برای اولین بار در تاریخش سه گل خورد. هواداران عصبانی شده، سنگ زدند و شعار دادند و همه چیز برای از هم پاشیدن یک تیم کافی بود اما ببینید که مرد برزیلی چه کرد.

وقتی پرسپولیس در شروع نیمه دوم به زمین آمد سه تعویض داشت؛ علی نعمتی به جای فرجی در قلب دفاع، محمد خدابنده لو به جای مسعود ریگی در هافبک دفاعی و وحید امیری به جای سروش رفیعی در پستی یک خط جلوتر به میدان آمدند. در مورد دو تعویض اول بازیکنان ذخیره جانشین نفرات اصلی شدند، یعنی بازیکن ضعیف‌تر آمد اما پیامی داشت که آن تغییر تاکتیک بود، برای اینکه مربی از نتیجه و نمایش راضی نیست...

وحید امیری که همیشه به عنوان مهاجم سایه جای عالیشاه می‌آمد، این بار جانشین هافبک طراح شده بود تا به وضوح پرسپولیس ۴-۳-۳ حمله کند. البته برای تیمی که سه گل عقب است همه این تعویض‌ها کاملاً منطقی قابل قبول محسوب می‌شد.

هنر اوسمار پرسپولیس را به صدر رساند

پرسپولیس در ادامه با هنر مرد برزیلی یک تغییر تاکتیک درون زمین هم داشت. خدابنده لو به قلب دفاع رفت تا کنعانی زادگان به خط حمله برود و همین بازیکن یک تنه سرنوشت بازی را عوض کرد. بعد از زدن گل چهارم نیز مربی برزیلی دو تعویض انجام داد، سینا اسد بیگی به جای اورونوف و وحدت حنانوف به جای عالیشاه در دقیقه هفتم وقت‌های تلف شده به زمین آمدند تا پیروزی ۳-۴ را حفظ کنند.

یعنی ویرا فقط در ثانیه‌های آخر به دنبال حفظ نتیجه رفت اما جواد نکونام از ابتدای بازی برای حفظ نتیجه مساوی بدون گل آمده بود و البته که در فوتبال گاهی وقت‌ها توپ‌ها گل نمی‌شود. چیزی که از دست مربی خارج است و دیدیم که پرسپولیس در این بازی چقدر فرصت از دست داد اما مهم این بود که مربی برزیلی تسلیم نشد و تا لحظه آخر برای پیروزی تلاش کرد. کاری که جواد نکونام انجام نداد و استقلال صدر جدول را از دست داد...