خجالت‌آور همچون فوتبال ایران

تیم فوتبال پرسپولیس در هفته بیستم رقابت‌های لیگ بر‌تر در حالی به مصاف گسترش فولاد تبریز رفت که بسیاری انتظار یک بازی زیبا و تماشایی را داشتند اما برخلاف انتظار، نتیجه این دیدار سرد و کسل کننده با تساوی یک بر یک دو تیم به پایان رسید. تیم برانکو که به بازی‌های هجومی و تاکتیکی شهرت دارد در سالهای اخیر توانست با نمایش‌های دلپذیر و تماشاگرپسند بار دیگر هواداران فوتبال را با ورزشگاه آشتی دهد و به قول معروف تنور لیگ فوتبال ایران را داغ کند. اما این روز‌ها از فوتبال زیبا و هجومی تیم برانکو خبری نیست و به نظر می‌رسد فوتبال دوستان باید به بازی‌های سرد و بی‌روح این تیم کم کم عادت کنند. بسیاری از کار‌شناسان فوتبال معتقدند که حضور برانکو در پرسپولیس سطح فنی لیگ ما را بالا برده و فوتبال ایران را تاکتیک‌پذیر‌تر کرده است. اما با نگاهی به بازی‌های این فصل پرسپولیس باید اعتراف کرد که بازی‌های تاکتیکی تیم برانکو به بلای جان فوتبال ایران بدل شده و به نوعی فوتبال ما را بیمار کرده است؛ چراکه بسیاری از مربیان ایرانی برای کسب نتیجه آنچه که در زمین به نمایش می‌گذارند فوتبال نیست بلکه نمایش شرم آوری از محافظه‌کاری است.

در بازی پرسپولیس و گسترش فوتبال شاهد بازی عجیب و غریبی از تیم تبریزی بودیم که اگر به حافظه فوتبالی خود مراجعه کنیم کمتر نمونه‌ای می‌شود مشابه آن یافت. تیم گسترش بدون هیچ برنامه‌ای با یازده بازیکن به زمین رفت تا فقط و فقط به دفاع کردن بپردازد و بازیکنان تیم حریف را عصبی کند. در اغلب زمان بازی شاهد بودیم که گسترش حتی یک بازیکن هم در زمین حریف نداشت و بد‌تر از این، حضور تمام بازیکنان در یک سوم دفاعی خود بود که کمترین فضا را برای عبور توپ از حریف سلب کرده بود. تنها تاکتیک گسترش در این بازی جمع شدن در محوطه جریمه و دور کردن توپ بود که آدم را به یاد بازی‌های سطح محلات می‌انداخت.
البته گسترش تنها تیمی نبود که در این فصل مقابل پرسپولیس به این شیوه به میدان رفت بلکه دو هفته پیش در بازی نفت تهران مقابل پرسپولیس هم شاهد همین شیوه بازی بودیم. دفاع صد در صدی و تجمع در یک سوم دفاعی و همچنین کشتن وقت‌های مفید مسابقه به شیوه‌های مختلف. باید گفت این نوع بازی نه تنها برازنده فوتبال پر استعداد ایران نیست، بلکه به نوعی توهین به شعور طرفداران فوتبال است. حال باید از خود پرسید حضور چنین مربیانی با این تفکرات تاریخ انقضا گذشته بر روی نیمکت تیم‌های لیگ برتری قرار است چه چیزی را به فوتبال ما اضافه کند؟

این شیوه بازی و نتیجه گیری به هر قیمتی را کمتر جایی از دنیا می‌شود دید. شاید در سالهای دور تیم‌های عربی حاشیه خلیج فارس به این نوع بازی شهرت داشتند اما آن‌ها هم شعور فوتبالی خود را ارتقاء داده و با جذب مربیان خارجی به دانش فوتبالی خود افزوده‌اند و به همین دلیل است که طی سالهای اخیر پیشرفت محسوسی داشته‌اند. اما به نظر می‌رسد ما نه تنها پیشرفتی نداشته‌ایم بلکه فقط درجا زده و حتی در حال پسرفت هستیم. و اگر حضور مربی با تجربه‌ای مثل کیروش در تیم ملی ما نبود شاید فوتبال ملی ما بد‌ترین روزهای خود را در حال تجربه بود. بیخود نیست که او لیگ داخلی ما را قبول ندارد یا ستارگان فوتبال ما اصرار دارند که به هر قیمتی شده عطای این لیگ را به لقایش ببخشند و بروند.

به جرئت می‌شود گفت که این شیوه بازی نه تنها فوتبال نیست بلکه باید گفت ضد فوتبال است و بعید است هیچ یک از هواداران فوتبال نتیجه بازی را به هر قیمتی ترجیح دهند. به طور مثال همین تیم برانکو که در سه فصل پیش در انتهای جدول حضور داشت به دلیل بازی زیبا مورد حمایت هواداران تیمش قرار گرفت و به نتیجه رسید. یا تیم فوتبال استقلال وقتی در داربی نیم فصل اول بازی را به پرسپولیس واگذار کرد به شدت از سوی طرفداران خود تشویق شد. همانطور که در فوتبال اروپا کمتر شاهد چنین اتفاقاتی هستیم مگر به صورت موردی. امکان ندارد تیم پایین جدولی فقط به نیت دفاع و دلبستن به اتفاقات به زمین بیاید و تمام بازیکنانش را در محوطه جریمه خود خالی کند. به طور مثال تیم رئال سوسیداد که در رتبه پانزدهم جدول قرار دارد دو هفته پیش به مصاف بارسلونا رفت و نتیجه را با نتیجه چهار بر دو واگذار کرد اما یک مغلوب سربلند بود که همه به تحسین آن‌ها پرداختند. درحالیکه همه انتظار یک بازی راحت برای بارسلون داشتند اما این تیم تا دقیقه چهل با دو گل از حریف ته جدولی خود عقب افتاد و بار‌ها دروازه‌اش تهدید شد.

سبک فوتبال دفاع_ ضد حمله در سالهای اخیر به نوعی ملهم از تیم اتلتیکو مادرید و سیمونه است اما چه کسی می‌تواند بگوید تیم سیمونه بی‌برنامه و تنها به قصد دفاع وارد زمین می‌شود؟ هرچند تیم سیمونه با تراکم زیادی در یک سوم دفاعی خود ظاهر می‌شود اما آن‌ها برنامه زیادی برای انتقال توپ از دفاع به حمله یا بازیسازی‌های با سرعت بالا دارند و با همین شیوه خطرات زیادی را در هربازی بر روی دروازه حریفان ایجاد می‌کنند. اما متاسفانه این امر بر مربیان لیگ ما مشتبه شده است که هر گردی گردو است و می‌توانند نود دقیقه دفاع کنند و دل به عصبی کردن بازیکنان حریف و تماشاچی و اتفاقات فوتبال ببندند. گسترش فوتبال از این بازی یک امتیاز گرفت اما اگر حتی می‌باخت هم در میانه جدول چندان متضرر نمی‌شد. و حتی اگر می‌برد قطعن پیروزی سربلند نبود. هرچند این مسئله فارغ از نمایش ضعیف بازیکنان پرسپولیس و شاید به بن بست رسیدن تاکتیکی برانکو در بازی‌های این چنینی است و جای توجیه ندارد. اما باید ترسید از مسیری که فوتبال ما در پیش گرفته است و روز به روز از صلابت، زیبایی آن کم و از فلسفه و ذاتش کم دور می‌شود.