هر کسی که میگرن (Migraine) را فقط یک سردرد توصیف می‌کند؛ احتمالا هرگز این بیماری را تجربه نکرده است. این اختلال عصبی (neurologic disorder) منجر به بروز سردردهای شدید می‌شود؛ سردردهایی که اجازه نمی‌دهند شما به کارهای روزانه خود برسید. ممکن است در طی آن با علائم دیگری مانند حالت تهوع نیز مواجه شوید. مدت زمان حمله میگرنی در بیماران متفاوت است. ممکن است آن را برای ساعت‌ها یا حتی روزها تجربه کنید. پزشکان متخصص مغز و اعصاب تهران دارو درمانی و تغییر سبک زندگی را برای این مدیریت این بیماری به شما پیشنهاد می‌کنند. در این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد میگرن، علت، علائم و روش‌های درمان آن را مطالعه خواهید کرد.
علائم میگرن چیست؟
رایج‌ترین نشانه‌های میگرن شامل موارد زیر است:
سردرد
سردردهای میگرنی اغلب شدت متوسط یا شدید دارند. بیماران آن را به صورت ضربان‌دار و کوبشی توصیف می‌کنند. درد معمولا در یک طرف سر است اما گاهی‌اوقات می‌تواند هر ۲ طرف را درگیر کند. مدت زمان آن نیز از چند روز تا چند ساعت متغیر است.
هاله (Aura، آئورا یا تشعشع نورانی)
هاله یا اورای میگرنی مجموعه ای از علائم عصبی است که برخی بیماران قبل یا در طول سردردهای میگرنی با آن مواجه می‌شوند. البته باید بدانید همه افراد آن را تجربه نمی‌کنند، اورای میگرنی با مجموعه‌ای متمایز و موقتی از علائم همراه است که می‌تواند ماهیت دیداری، حسی و یا حرکتی داشته باشد. هاله معمولاً به تدریج ایجاد می‌شود و برای یک دوره نسبتاً کوتاه، معمولاً کمتر از یک ساعت، ادامه خواهد داشت. البته مدت زمان آن در بیماران متفاوت است. رایج‌ترین نوع آن هاله بینایی است که شامل اختلالات بینایی مختلفی می‌شود:
- نقاط کور : ممکن است به طور موقت با کاهش دید مواجه شوید؛ یعنی میدان دید شما مختل می‌شود.
- دید تونلی (Tunnel vision) : در این شرایط دید محیطی خود را از دست می‌دهید؛ یعنی این احساس را دارید که از داخل یک لوله یا تونل نگاه می‌کنید. پزشکان بر این باور هستند که این علائم ناشی از فعالیت الکتریکی غیرعادی در مغز، به ویژه در قشر بینایی است.علائم خاص هاله از فردی به فرد دیگر و از یک دوره میگرن به دوره دیگر متفاوت است. اگر حملات میگرنی همراه با اختلالات بینایی مانند بینایی تونلی را تجربه می‌کنید یا در مورد علائم میگرن خود نگران هستید، بهتر است برای تشخیص و مدیریت آن با پزشکان متخصص مغز و اعصاب تهران مشورت کنید.
تهوع و استفراغ
در طول حمله میگرنی برخی نوروپپتیدها (Neuropeptides) و پپتید (Peptide، ترکیبات شیمیایی کوتاه‌تر از پروتئین‌ها) به طور غیر طبیعی در بدن آزاد می‌شوند. نوروپپتیدها گروهی از ترکیبات شیمیایی مخصوص در سیستم عصبی مرکزی هستند. این ترکیبات توسط نورون‌ها تولید می‌شوند و در مکانیسم‌های مختلفی از عملکرد سیستم عصبی مشارکت دارند. آنها مرکز استفراغ در مغز را تحریک می‌کنند. این تحریک منجر به حالت تهوع و استفراغ می‌شود. از سویی دیگر حمله میگرنی می‌تواند منجر به بروز عارضه‌ای به نام استاز معده (Gastric Stasis) شود. در استاز معده، تخلیه معده به‌کُندی انجام می‌شود. این امر نیز زمینه را برای احساس پری، ناراحتی و حالت تهوع فراهم می‌کند.
زمانی که میگرن با علائمی مانند حالت تهوع و استفراغ همراه می‌شود، زمینه را برای بروز تنش و استرس‌های عضلانی فراهم می‌کند. این تنش‌ها نیز منجر به بروز مشکلات ارتوپدی می‌شوند، مثلا ممکن است دچار درد و سفتی عضلات گردن و شانه بشوید. در چنین حالتی به کمک دکتر ارتوپد خوب در تهران نیز نیاز خواهید داشت.
حساسیت به صدا (فونوفوبیا، Phonophobia)
اگر به میگرن مبتلا باشید به صداهای مختلف روزمره مانند صحبت کردن، قدم زدن و… حساس‌تر می‌شوید. قرار گرفتن در معرض صدا منجر به ناراحتی یا تشدید سردردها در طول حمله میگرنی خواهد شد. در این شرایط شما به‌طور غریزی به دنبال محیط های آرام هستید و تمایل دارید به اتاقی ساکت بروید، درها و پنجره ها را ببندید و یا از گوش‌گیر یا هدفون برای جلوگیری از صدا استفاده کنید.
حساسیت به نور (فوتوفوبیا، Photophobia)
نورهای روشن یا حتی نور معمولی داخل خانه می‌تواند علائم میگرن را تشدید کند و باعث ناراحتی و درد شود. در واقع بیمار یک حساسیت غیرطبیعی به نور پیدا می‌کند. قرار گرفتن در معرض نور منجر به ناراحتی‌های چشمی در بیماران نیز می‌شود.
علت میگرن چیست؟
پزشکان علت دقیق این اختلال عصبی را نمی‌دانند، اما فاکتورهای زیر را در بروز این بیماری مهم می‌دانند:
- ژنتیک : اگر یکی از افراد خانواده به این بیماری مبتلا باشد، ریسک بروز آن در سایر اعضا بیشتر می‌شود.
- تغییرات عصبی: میگرن با تغییرات غیر طبیعی در فعالیت مغز ارتباط دارد. در طول حمله میگرن، ممکن است فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز وجود داشته باشد که منجر به آزاد شدن برخی مواد شیمیایی و انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌شود. این عامل روی رگ‌های خونی و ایجاد سردرد تاثیرگذار است.
- عوامل محرک: حملات میگرن توسط عوامل مختلفی ایجاد می‌شود، البته این محرک‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند. از رایج‌ترین محرک‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرس
- غذاهای خاص مانند پنیر، شکلات و گوشت‌های فرآوری‌شده
- نوشیدنی‌های الکلی
- نوسانات هورمونی مانند قاعدگی و یائسگی
- کمبود خواب
- تغییرات آب و هوا
- بوهای تند
- تغییرات هورمونی : علت میگرن در خانم‌ها به نوسانات هورمونی مرتبط است. برای مثال بسیاری از زنان در چرخه قاعدگی این سردردها را تجربه می‌کنند. همچنین قرص‌های ضدبارداری نیز ریسک بروز این اختلال عصبی را در زنان افزایش می‌دهد.
درمان قطعی میگرن چیست؟
درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد، اما پزشکان راه‌کارهایی را به شما معرفی می‌کنند که می‌توانید به‌طور موثر این بیماری را کنترل کنید:
- اصلاح سبک زندگی: شامل شناسایی و اجتناب از محرک‌ها (مانند برخی غذاها، استرس یا کمبود خواب)، حفظ برنامه خواب منظم، مدیریت استرس از طریق تکنیک‌های آرام‌سازی یا تمرکز حواس و هیدراته ماندن می‌شود.
- دارو درمانی: داروهای متعددی در این زمینه وجود دارند. برای مثال می‌توان به مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و داروهایی ضد میگرن مانند زولمیتریپتان (Zolmitriptan) در پیشگیری از میگرن اشاره کرد.
در این زمینه بهتر است با نورولوژیست (neurologist) مشورت داشته باشید. شما می‌توانید از طریق خدمات آنلاین سلامت مشاوره اینترنتی دریافت کنید یا نوبت آنلاین بگیرید.
