این خودروها و جاده‌ها کی ایمن می‌شوند؟

اطلاعات نوشت: وقوع تصادفات در کشورمان سالانه جان هزاران نفر از هموطنانمان را می گیرد و روند رو به رشدی هم دارد به نحوی که فقط طی ۳ سال گذشته حدود  ۵۵هزار نفر قربانی ناایمن بودن خودروهای داخلی، نقاط حادثه خیز جاده ها و همچنین قصور انسانی شده اند اما سئوال اینجاست که آیا به طور مثال می توان با افزایش جریمه های رانندگی، این آمار را کاهش داد یا این که هدف از اینگونه اقدامات غیرکارشناسی، انتفاع مالی است ؟

طی یک سال گذشته و با افزایش شمار قربانیان حوادث رانندگی، مسئولان ذیربط به زعم خود با اتخاذ یکسری تدابیر غیرکارشناسی ،سعی کرده اند برای توقف این شرایط بغرنج اقدام کنند،اقداماتی را انجام دهند که هیچ نتیجه ای به همراه نداشته یا بسیار اندک بوده است.

افزایش نجومی جریمه های رانندگی از جمله تدابیری است که مسئولان اعلام کرده اند با هدف کاهش تصادفات اعمال می شود اما چه کسی است که نداد تا وقتی خودروهای ناایمن و مرگ آفرین داخلی روانه جاده های مملو از نقاط حادثه ساز می شوند، این شرایط ادامه خواهد داشت و باید روزانه شاهد مرگ انسان های بیگناه در تصادفات باشیم.

بر اساس گزارش پزشک قانونی، تلفات حوادث رانندگی در سال ۱۴۰۱، حدود ۱۹هزار و ۴۹۰نفر و در سال ۱۴۰۲حدود ۲۰هزار و ۴۵نفر بوده است. همچنین در ۹ماهه امسال، شمار نفرات جانباخته بر اثر تصادفات ۱۴هزار و ۹۴۵نفر بوده که این آمار ۹ماهه ، تقریبا همسان با آمار تلفات حوادث رانندگی   سال ۱۳۹۵( ۱۵هزار و ۹۳۲نفر) بوده است.

آمار تصادفات در حالی با قربانیان زلزله‌های مرگبار در کشور برابری می‌کند که زلزله به عنوان بلای طبیعی قابل پیشگیری نیست. هر چند می‌توان خسارت آن را کاهش داد؛ اما تصادفات و سوانح جاده‌ای با آموزش و اقدامات کنترلی و حتی قضایی قابل پیشگیری است. به عبارتی نمی‌توان جلوی حوادث طبیعی را گرفت، اما برای حوادث رانندگی می‌شود تدابیر پیشگیرانه و موثر را در نظر گرفت تا این آمار وحشتناک را کاهش داد. مطابق با آمار سال ۱۴۰۲، ایران هر سال به اندازه تلفات جانی زلزله طبس و هر ۱.۵سال به اندازه زلزله‌های بم یا رودبار و منجیل در تصادفات رانندگی کشته می‌دهد. هر کس که به جان‌های از دست رفته و خانواده‌های داغدار آنان بیاندیشد حتما تایید می‌کند که این عدد به خودیِ خود بسیار زیاد است و باید برای جلوگیری از مرگ تک‌تکِ آنان تلاش کرد.

مرگ سالانه حدود ۲۰ هزار نفر  

سردار تیمور حسینی رئیس پلیس راهور فراجا،   آبان امسال به مناسبت روز جهانی یادواره قربانیان حوادث رانندگی گفت: سالانه حدود ۲۰هزار نفر در سوانح رانندگی در ایران جان خود را از دست می‌دهند. بالغ بر ۳۹۱هزار نفر دیگر هم دچار مصدومیت‌های شدید می‌شوند. این آمار نه فقط از نظر انسانی فاجعه‌بار است، بلکه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی هم آثار جبران‌ناپذیری به همراه دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که عوامل متعددی از جمله تخلفات رانندگی، وضع نامناسب جاده‌ها، نقص فنی خودروها و حتی شرایط اجتماعی و اقتصادی می‌توانند در وقوع این حوادث نقش داشته باشند.

وی اظهار داشت : در کنار اقدامات پلیس که بخش عمده‌ای از مسئولیت نظارت و اجرای قوانین رانندگی را بر عهده دارد، وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف هم باید در این باره گام‌های اساسی بردارند. وزارت کشور و شهرداری‌ها می‌توانند با اصلاح و بهبود زیرساخت‌های شهری و جاده‌ای، به ویژه در نقاط پرحادثه، به کاهش تصادفات کمک کنند.

رئیس پلیس راهور با تأکید بر اهمیت ایمنی خودروها در کاهش تلفات جاده‌ای، گفت: یکی از انتظارات ما، استحکام بدنه خودروهاست. استحکام بدنه خودروها باید افزایش یابد. نبود استحکام کافی در بدنه خودروهای داخلی، نه فقط ایمنی سرنشینان را به خطر می‌اندازد، بلکه هنگام وقوع تصادف، پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه دارد. بسیاری از تصادفاتی که می‌توانستند با خسارات کمتر خاتمه یابند، به دلیل ضعف در ایمنی خودروها، به حوادث تلخ و جان‌ باختن سرنشینان منجر می شود. بارها از خودروسازان خواسته‌ایم تا با بهبود استانداردهای ایمنی و استحکام خودروها، در جهت حفظ جان مردم گام بردارند؛ اما متأسفانه شاهد اقدام مؤثری در این باره نبوده‌ایم.  

رئیس پلیس راهور فراجا همچنین در حاشیه مراسم تودیع و معارفه روسای پلیس راه  در دی ماه   گفت: به دلیل محدودیت‌هایی که برای واردات خودرو قائل شدند امروز شاهدیم که خودروهای با کیفیت و مناسب وارد نمی‌شوند. این قید و بندهای اضافی را برای واردات برداریم تا خودروهای خوب و با کیفیت وارد شوند. اینطو خودروهایی که استانداردهای پایینی دارند،نباید فقط وارد ایران شود.همچنین پیگیری برای رفع نقاط حادثه خیز   ،لازم است. موضوع نقاط حادثه خیز در جاده‌ها جزو مطالبات جدی ماست و اگر کارشناسان تصادف تشخیص دهند ایراد در راه، در آن سانحه اثر گذاشته، سهم تقصیر برای آن دستگاه مورد نظردر نظر گرفته می‌شود.

اصلاح قوانین ؛ مهم‌تر از افزایش نرخ جریمه‌ها

حسینی که چند ماه قبل افزایش جریمه ها را در کاهش تصادفات موثر می دانست، این بار درباره تغییرات در نرخ جریمه‌ها و تأثیر آن بر کاهش تصادفات اظهار داشت: با وجود افزایش نرخ جریمه‌ها، هیچ تغییر محسوس و قابل توجهی در کاهش تصادفات مشاهده نکرده‌ایم. این امر نشان می‌دهد که صرفاً تغییرات در نرخ جریمه‌ها به تنهایی نمی‌تواند سبب کاهش حوادث ترافیکی شود و برای این منظور باید مجموعه‌ای از اقدامات فرهنگی، آموزشی، نظارتی و زیرساختی به طور همزمان به کار گرفته شود.

از سویی دیگر  ایام عید نوروز، پر تردد ترین ایام در طول سال در جاده‌های کشور است. آمارهایی که از تعداد تصادفات و شمار قربانیان حوادث رانندگی طی این مدت منتشر می‌شود نگران کننده است. در این ایام چندین دستگاه از جمله پلیس، راهداری، هلال احمر، اورژانس و ... از نظارت پلیس راهور تا آمادگی عوامل امدادی، همگی بسیج می‌شوند تا با اجرای طرح نوروزی تمامی اقدامات و امکانات خود را برای کاهش حوادث انجام بدهند. اما همچنان هر ساله شاهد آمار قابل توجهی از جانباختگان تصادفات هستیم. این آمار بسیار نگران کننده است. تصادفات علاوه بر گرفتن جان افراد،  بسیاری از شهروندان را برای همیشه با آسیب‌های جسمی جبران ناپذیر زمینگیر می‌کند و همچنین خسارات مالی بسیاری را برای شهروندان و کشور به همراه دارد.

بر اساس آماری که سازمان پزشکی قانونی در اختیار ایسنا قرار داده است، طی ۱۰سال گذشته، (۱۳۹۳تا ۱۴۰۲)، شمار کشته شدگان تصادف در تعطیلات نوروزی، به ترتیب ۱۰۸۴، ۹۶۸، ۹۶۴، ۸۷۴، ۱۰۳۴، ۹۱۴، ۵۳۴، ۱۰۸۰، ۱۱۴۶و ۱۲۱۷نفر بوده است. در مجموع در این ۱۰سال، ۹هزار و ۸۱۵نفر در ایام نوروز بر اثر تصادفات جان خود را از دست داده‌اند. نوروز سال ۱۴۰۱را هم می‌توان پس از سال ۱۴۰۲دومین نوروز دارای بیشترین شمار جانباخته حوادث رانندگی طی ۱۰سال اخیر دانست. در سال ۱۴۰۱ ، ۱۱۴۶نفر در تصادفات جان خود را از دست دادند. این سال افزایش ۱۱درصدی نسبت به نوروز ۱۴۰۰داشته است. سال ۱۴۰۲هم با ۱۲۱۷کشته از ۲ سال قبل، پیشی گرفته بود.

در عید نوروز ۱۴۰۳، آمار اولیه تصادفات از سوی رئیس مرکز اطلاعات و کنترل ترافیک پلیس راهور فراجا در طرح نوروزی پلیس در جاده‌های کشور از ۲۴اسفندماه تا ۱۴فروردین ۱۴۰۳، ۸۱۳کشته و ۲۱هزار و ۴۴۱نفر مصدوم اعلام شد. در طول اجرای این طرح حدود ۱۰۰هزار تصادف رانندگی رخ داده بود که از بین این ۱۰۰هزار تصادف، ۶۶۷مورد تصادفاتی بود که منجر به مرگ شد.

نتایج بررسی‌های انجام‌ شده درباره حوادث رانندگی طی سال‌های گذشته نشان‌دهنده روند نگران‌کننده‌ای از افزایش تصادفات و تلفات جانی و مالی در جاده‌ها است. این وضع  نیازمند توجه جدی و اتخاذ تدابیر مؤثر در زمینه‌های مختلف از جمله بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای، آموزش رانندگان و اجرای قوانین و مقررات ترافیکی است که ضرورت دارد برنامه‌های پیشگیرانه همچون ارتقاء فرهنگ رانندگی، استفاده از فناوری‌های جدید در خودروها و تقویت ابزارهای نظارتی پلیسی به‌طور مستمر در دستورکار قرار گیرد.

در صورت تحقق موارد فوق می‌توان امیدوار بود که در آینده شاهد کاهش حوادث رانندگی و ارتقاء ایمنی جاده‌ها باشیم در غیر این صورت همچنان باید شاهد مرگ شمار زیادی از هموطنانمان در تصادفات باشیم و دستگیری و احضار متخلفان،جان رفته را بازنمی گرداند.