یونولیت‌ها از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مواد و مصالح در صنایع مختلف مانند صنعت ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، خودروسازی و ... هستند. در اصل یونولیت به دلیل داشتن ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون وزن کم، قابلیت بازیافت، عایق رطوبت و حرارت، عایق صوت، مقاومت در برابر ضربه و فشار، مقاومت در برابر خوردگی و ... توانسته به بهترین جایگزین برای مصالح مختلف ساختمانی مانند سفالی و سیمانی باشد.
می‌توان گفت کشف و اختراع انواع یونولیت‌ها باعث شده که در صنعت ساختمان‌سازی انقلاب بزرگی ایجاد شود و سرعت و امنیت آن به شدت افزایش یابد. آشنایی با یونولیت و انواع آن می‌تواند فواید بسیار زیادی داشته باشد. در ادامه مطلب به بررسی کامل یونولیت‌ها، انواع و کاربردهای آنها پرداخته می‌رود.
یونولیت چیست؟
یونولیت به نوعی ماده متخلخل و سبک‌وزن گفته می‌رود که کاملاً خنثی بوده و هیچ واکنشی انجام نمی‌دهد. یونولیت‌ها از نوعی پلاستیک تهیه می‌شوند که خود از ماده‌ای به نام استایرن مونومر تولید می‌شوند. در حقیقت یونولیت اولین بار به صورت کاملاً تصادفی و توسط دانشمندی به نام ادوارد سیمون و در سال 1839 کشف شد.
این ماده در سال 1959 توسط شرکت آلمانی کوپر به تولید انبوه رسید و بلافاصله جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلفی خصوصاً ساختمان‌سازی پیدا کرد. این ماده امروزه با نام‌های دیگری همچون پلی استایرن انبساطی یا EPS، آکاسیف، پلاستوفوم و استایروفوم نیز شناخته می‌رود.
روش تولید یونولیت
یونولیت‌ها می‌توانند در 3 مرحله اصلی تولید شوند که شامل مراحل پیش انبساط، تثبیت و شکل‌دهی می‌باشند. در مرحله اول دانه‌های استایرن که شباهت بالایی به دانه‌های شکر دارد و چگالی منحصربه‌فردی دارد توسط تزریق بخار حجیم می‌رود و وارد دستگاه اکسپندر می‌رود. در دستگاه اکسپندر حجم دانه‌های استایرن مونومر می‌تواند به 20 تا 50 برابر اندازه اولیه می‌رسد. انبساط مواد اولیه یونولیت باعث می‌رود که وزن آن بسیار کم شود.
چرا که بیشتر از 90 درصد آن از هوا ساخته خواهد شد. دانه‌های حجیم شده استایرن برای خنک شدن وارد سیلوهای ذخیره‌سازی شده و به مدت 6 تا 12 ساعت استراحت داده می‌رود.
بعداز آنکه دانه‌های گرانول به‌خوبی استراحت داده شد در مرحله نهایی برای قالب‌گیری وارد قالب‌های مخصوص می‌شوند. مواد خنک شده وارد قالب شده و به‌وسیله نیروی بخار گرم و فشرده می‌رود. قدرت فشار بخار به مواد کمک می‌کند که یونولیت‌ها به شکل قالب مورد نظر در بیایند. بعدازآنکه دانه‌های گرانول به شکل بلوک مادر در آمد به انبار منتقل شده و بعد از خشک شدن کامل توسط المنت‌های برقی و دستگاه‌های CNC برش داده می‌شوند و به انواع یونولیت‌ها تبدیل می‌گردند. یونولیت‌های بسته‌بندی می‌توانند از قالب‌های منحصربه‌فرد استفاده کنند.
مهم‌ترین ویژگی‌های یونولیت
همان‌طور که گفته شد امروزه یونولیت‌ها توانسته‌اند به‌عنوان جایگزین مناسبی برای انواع مصالح ساختمانی کاربردهای متعددی داشته باشند. یونولیت‌ها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آنها استفاده‌های مختلفی دارند. برای آشنایی با یونولیت لازم است که از ویژگی‌های آن مطلع شد. ازجمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین ویژگی‌های یونولیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این مواد دارای وزن بسیار کمی هستند و حمل‌ونقل آنها بسیار راحت است.
- از مقاومت بسیار خوبی در برابر رطوبت، حرارت و صوت برخوردار هستند
- دارای ماندگاری و طول عمر بالایی بوده و قابلیت بازیافت دارند.
- در مقایسه با مصالح سنتی ساختمان مانند بلوک سفالی و ... مقرون‌به‌صرفه ترند.
- هیچ‌گونه آسیب و خسارتی برای محیط‌زیست ایجاد نمی‌کنند.
- ابعاد و اندازه آنها به‌راحتی قابل تغییر است و هیچ‌گونه پرتی و ضایعاتی ندارند.
- در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی دارند.
آشنایی با یونولیت‌های مختلف
هرچند که تمامی یونولیت‌ها می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند اما انواع مختلفی دارند و هر کدام از آنها می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. ازجمله مهم‌ترین انواع یونولیت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
یونولیت سقفی
یونولیت سقفی را می‌توان رایج‌ترین، پرمصرف‌ترین و کاربردی‌ترین نوع یونولیت دانست. این یونولیت‌ها از بلوک‌های یونولیت مادر به دست می‌آیند و معمولاً چگالی آنها در حالت استاندارد 12 است. هر بلوک یونولیت سقفی می‌تواند وزنی از 7 تا 8 کیلوگرم داشته باشد و این یکی از شاخص‌ترین ویژگی‌های آنها به شمار می‌رود. یونولیت‌های سقفی در اندازه و ابعاد استاندارد تولید می‌شوند اما شرکت‌های سازنده می‌توانند آنها را در اندازه‌های سفارشی نیز برای مشتریان تولید کنند.
یونولیت فشرده
یونولیت فشرده ازجمله انواع یونولیت‌هایی است که تحت فشارهای بسیار زیادی تولید می‌رود. فشار زیادی که به یونولیت وارد می‌رود باعث می‌رود که هوای داخل آن کاهش پیدا کرده و چگالی آن به شدت افزایش پیدا کند. چگالی یونولیت‌های فشرده می‌تواند از 40 با بالا باشد و این باعث می‌رود که کاربردهای ویژه‌ای داشته باشند. از آنجایی که این یونولیت‌ها چگالی بالایی دارند وزن بسیار بیشتری نیز در مقایسه با سایر یونولیت‌ها دارند.
مهم‌ترین کاربردهای یونولیت فشرده می‌توان به استفاده در صنعت خودروسازی، صنعت درب و پنجره، مجسمه‌سازی و ... اشاره کرد. این یونولیت‌ها همچنین در صورت ترکیب با مواد مختلفی همچون فوم آکوستیک به یک عایق بی‌نظیر تبدیل می‌شوند.
یونولیت‌های دیواری
از دیگر انواع یونولیت‌ها می‌توان به یونولیت‌های دیواری اشاره کرد که می‌تواند در اشکال مختلفی همچون یونولیت‌های دیوار پوش، فوم دیواری تزیینی و یونولیت دیواری 3d panel وجود دارند. هر کدام از این یونولیت‌های دیواری می‌توانند در بخش‌های مختلفی از ساختمان مورد استفاده قرار بگیرند. این یونولیت‌ها همچنین کاربردهای مختلفی دیگری همچون درزگیری، دکوراسیون داخلی، عایق‌بندی و ... دارند.
- یونولیت بسته‌بندی هم می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد و در صنایع مختلف استفاده شود. این یونولیت‌ها به دلیل تحمل فشار و ضربه، مقاومت در برابر رطوبت، وزن پایین و ... بهترین گزینه برای بسته‌بندی محصولات مختلف هستند.
مهم‌ترین دلایلی که باعث شده‌اند یونولیت بهترین جایگزین مصالح ساختمانی باشد
همان‌طور که گفته شد یونولیت‌ها ویژگی‌ها و کاربردهای مختلفی دارند و به‌عنوان یکی از مدرن‌ترین مصالح ساختمانی شناخته شده و جایگزین بسیاری از مصالح سنتی می‌رود. ازجمله مهم‌ترین دلایلی که نشان می‌دهد این ماده جایگزین مناسبی برای مصالح سنتی است می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- در مقایسه با انواع مصالح ساختمان قیمت مناسبی داشته و مقرون‌به‌صرفه تر است.
- وزن بسیار کمی دارند و باعث کاهش وزن سازه می‌شوند
- به دلیل ابعاد و اندازه‌های بزرگ سرعت ساخت‌وساز را افزایش می‌دهند
- استفاده از مصالحی همچون گچ، سیمان و ... را به حداقل می‌رساند.
- انجام کارهای تأسیساتی را راحت‌تر می‌کنند
- در صرفه‌جویی در انرژی‌های مختلف مؤثر هستند و باعث کاهش انواع هزینه‌ها می‌شوند.
- باعث افزایش مقاومت سازه در برابر زلزله می‌گردند.
- امکان دسترسی به فضای بیشتری در ساختمان را فراهم می‌کنند
جمع‌بندی نهایی
آشنایی با یونولیت، مزایا و کاربردهای آن باعث می‌رود که به‌راحتی هزینه‌های ساخت‌وساز را کاهش داد و از مصالح سنتی و منسوخ شده استفاده نکرد. این مواد انواع مختلفی همچون یونولیت سقفی، دیواری و ... دارند و هر کدام می‌توانند استفاده‌های مختلفی به‌عنوان جایگزین مصالح سنتی داشته باشند.
