تجربه عرضه «شاهین» در بورس را فراموش نکنید

تجربه نشان داده، افزایش نرخ خودرو کافی نیست و در میان‌مدت و بلندمدت دردی از خودروسازان دوا نمی‌کند. خودروسازان در حالی با افزایش نرخ متوسط ۳۰ درصدی در محصولات خود مواجه شده‌اند که از سوی دیگر شاهد افزایش بهای تمام شده این شرکت‌ها هم هستیم. در واقع هم راستای رشد قیمت ارز نیمایی شاهد رشد قیمت تامین مواد اولیه مورد نیاز شرکت‌های خودروساز نیز هستیم. برای مثال؛ شرکت ایران خودرو در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۳ حدود ۹۲ همت مصرف مواد اولیه داشته است، در حالی که این رشد در نیمه دوم سال با رشد قیمت دلار نیمایی و رشد قیمت مواد اولیه مورد نیاز شرکت بالاتر خواهد رفت. به عبارتی بخشی از افزایش نرخ اخیر، صرف رشد هزینه مواد اولیه می‌شود.

دلالان ماشین ۲۵۰ همت سود می کنند تا ایران خودرو و سایپا ۱۸۰ همت زیان کنند

ایران‌خودرو و سایپا در مجموع سالانه بالای ۲۰ همت هزینه مالی دارند که با رشد نرخ بهره این هزینه‌ها بیشتر هم شده است. هزینه‌های اداری و عمومی شرکت‌های خودروساز و هزینه‌های مالی با نرخ‌های بهره ۳۰ درصدی بسیار گزاف رقم می‌خورد.

همچنان فاصله زیادی بین نرخ‌های جدید شرکت‌های خودروساز و بازار آزاد وجود دارد و سود اصلی به جیب دلال‌ها سرازیر می‌شود که ۲۵۰ همت تخمین زده می‌شود. حال آن که خودروسازان بخش زیادی از این افزایش نرخ را باید صرف رشد بهای تمام شده و رشد هزینه‌های مالی و بهره بالا کنند.

از سوی دیگر روند رو به رشد قیمت دلار آزاد به سطوح نزدیک ۷۰ هزار تومان، در کنار رشد قیمت دلار نیمایی باعث رشد سایر هزینه‌ها در این شرکت به خصوص واردات برخی نیازهای اساسی آن شرکت می‌شود. پس در نهایت می‌توان انتظار داشت این افزایش نرخ صرفا بتواند شرکت‌های خودرویی را از زیان ناخالص رهایی و در نهایت رشد هزینه‌ها ادامه زیان خالص را به همراه داشته باشد.

برآوردها نشان می‌دهد؛ افزایش ۳۰ درصدی نرخ خودرو کمتر از ۱۰ همت در هر یک از شرکت‌های سایپا و ایران خودرو اثر می‌گذارد که متانسب با زیان ۱۸۰ همتی این دو شرکت نیست، زیانی که هر روز به دست کم ۱۰۰ میلیارد تومان به آن افزوده می‌شود.

این روزها این پرسش مطرح می‌شود که چه راهکاری برای فاصله گرفتن خودروسازان از زیان بهتر است، ورود به بورس یا آزاد شدن قیمت کارخانه؟

به طور قطع عرضه خودرو در بورس کالا تجربه بسیار موفقی بود که هم سبب قطع شدن دست دلال‌ها از بازار خودرو شد و هم ارتباط مستقیم خودروساز با مصرف‌کننده واقعی را ایجاد کرد.

عرضه خودرو در بورس به سود بیشتر خودروساز و کاهش نرخ خرید خودرو برای مصرف‌کننده منجر شد. در این خصوص عرضه خودروی شاهین سایپا مثال بسیار خوبی بود که به کاهش شدید قیمت این خودرو در بازار تا مقطعی منجر شد که این خودرو در بورس کالا عرضه می‌شد و پس از قطع عرضه شاهین در بورس کالا این خودرو یکی از بالاترین نرخ‌های رشد در بازار آزاد را به واسطه دلال‌بازی‌های گسترده تجربه کرد.