خانواده متشنج و آشفته احتمال ارتکاب فرزندان را به بزهکاری‌ها افزایش می‌دهد

 فاطمه مشیری با بیان اینکه اعتیاد یک بیماری زیست‌شناختی، روانشناختی و اجتماعی است، گفت: عوامل متعددی در اتیولوژی سوء مصرف و اعتیاد موثر هستند که در تعامل با یکدیگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتیاد می‌شوند.

وی با اشاره به عوامل زمینه‌ساز مستعدکننده اعتیاد گفت: شناسایی این عوامل به‌منظور شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد و اقدام‌های پیشگیرانه لازم برای آنان و انتخاب نوع درمان و اقدام‌های خدماتی، حمایتی و مشاوره‌ای لازم برای معتادان ضروری است.

مشیری در ادامه؛ عوامل مخاطره‌آمیز مصرف مواد مخدر را شامل عوامل «فردی»، «بین فردی و محیطی» و «اجتماعی» دانست و گفت: دوره نوجوانی،ژنتیک، پرخاشگری، اعتماد به نفس پایین، اختلال‌های روانی، افسردگی اساسی، نگرش مثبت به مواد و ترک تحصیل از عوامل مخاطره آمیز فردی می‌باشند.

وی ادامه داد: مخاطره‌آمیزترین دوران زندگی از نظر شروع به مصرف مواد، دوره نوجوانی است. نوجوانی دوره انتقال از کودکی به بزرگسالی و کسب هویت فردی و اجتماعی است. در این دوره، میل به استقلال و مخالفت با والدین به اوج می‌رسد و نوجوان برای اثبات بلوغ و فردیت خود ارزش‌های خانواده را زیر سوال می‌برد. مجموعه این عوامل، علاوه بر حس کنجکاوی و نیاز به تحرک، تنوع و هیجان، فرد را مستعد مصرف مواد می‌کند.

این روانشناس بالینی بیان داشت: افرادی که نگرش‌ها و باورهای مثبت و یا خنثی به مواد مخدر دارند، احتمال مصرف و اعتیادشان بیش از کسانی است که نگرش‌های منفی دارند. این نگرش‌های مثبت شامل کسب بزرگی و تشخص، رفع دردهای جسمی و خستگی، کسب آرامش روانی و توانایی مصرف مواد بدون ابتلا به اعتیاد است.

مشیری در ادامه؛ غفلت از فرزندان، وجود الگوی نامناسب در خانواده، خانواده آشفته، دوستان مصرف‌کننده مواد، فقدان حمایت و شیوع خشونت و اعمال خلاف را از عوامل مخاطره‌آمیز بین فردی و محیطی ذکر کرد و گفت: خانواده اولین مکان رشد شخصیت، باورها و الگوهای رفتاری فرد است. خانواده علاوه بر اینکه، محل حفظ و رشد افراد و کمک به حل استرس و پاتولوژی است، می‌تواند منبعی برای تنش، مشکل و اختلال نیز می‌باشد.

وی افزود: ناآگاهی والدین، ارتباط ضعیف والدین و کودک، فقدان انضباط در خانواده، خانواده متشنج یا آشفته و از هم گسیخته، احتمال ارتکاب به انواع بزهکاری‌ها مانند سوء مصرف مواد را افزایش می‌دهد. همچنین والدینی که مصرف‌کننده مواد هستند باعث می‌شوند فرزندان با الگوبرداری از رفتار آنان مصرف مواد را یک رفتار بهنجار تلقی و رفتار مشابهی پیشه کنند.

این روانشناس بالینی اظهار کرد:  تقریباً در 60 درصد موارد، اولین مصرف مواد به دنبال تعارف دوستان رخ می‌دهد. ارتباط و دوستی با همسالان مبتلا به سوء مصرف مواد، عامل مستعدکننده قوی برای ابتلای نوجوانان به اعتیاد است. مصرف‌کنندگان مواد، برای گرفتن تایید رفتار خود از دوستان، سعی می‌کنند آنان را وادار به همراهی با خود کنند، لذا گروه «همسالان» به خصوص، در شروع مصرف سیگار و حشیش بسیار موثر هستند.

مشیری در ادامه؛ فقدان قوانین و مقررات جدی ضد مواد مخدر، بازار مواد مصرف مواد به‌عنوان هنجار اجتماعی، کمبود فعالیت‌های جایگزین، کمبود امکانات فرهنگی، ورزشی، تفریحی، حمایتی، مشاوره ای و درمانی و توسعه صنعتی، محرومیت اجتماعی- اقتصادی را از عوامل مخاطره‌آمیز اجتماعی عنوان کرد و گفت: در زندگی افراد، موقعیت‌ها و مشکلاتی پیش می‌آید که آنان را از جهات مختلف در معرض خطر قرار می‌دهد. فقدان امکانات لازم یا عدم دسترسی به خدماتی که در چنین مواقعی بتواند فرد را از نظر روانی، مالی، شغلی، بهداشتی، اجتماعی حمایت کند، او را تنها و بی پناه و  بدون وجود سطح مقاومت اجتماعی رها می‌کند.

وی افزود: توسعه صنعتی، جوامع را به سمت شهری شدن و مهاجرت از روستاها به شهرها سوق می‌دهد. مهاجرت باعث می‌شود تا فرد، برای اولین بار، با موانع جدیدی برخورد کند، جدایی از خانواده، ارزش‌های سنتی و ساختار حمایتی قبلی به تنهایی، به انزوا و ناامیدی فرد می‌انجامد.

این روانشناس بالینی گفت: همچنین کم سوادی، فقدان مهارت‌های شغلی، عدم دسترسی به مشاغل مناسب و به دنبال آن محدودیت در تامین نیازهای حیاتی و اساسی زندگی و تلاش برای بقا، فرد را به مشاغل کاذب یا خرید و فروش مواد می‌کشاند و یا برای انطباق با زندگی سخت روزمره و شیوه جدید زندگی به استفاده از شیوه‌های مصنوعی مانند مصرف مواد سوق می‌دهد.

براساس گزارش روابط عمومی ستاد مبارزه با مواد مخدر،  مشیری در انتها با تاکید بر اینکه همه افراد جامعه باید این عوامل را که در بروز اعتیاد نقش مهمی دارند، بشناسند، گفت: رسانه ملی، حاکمیت، دستگاه‌های متولی و مردم، همه و همه در مقابله با مواد مخدر و پیشگیری از اعتیاد در جامعه نقش مهمی دارند، هر کسی می‌تواند به سهم خود در این مبارزه ایفای نقش کند.اگر این مهم اتفاق بیفتد مشارکت جمعی محقق شده است و بروز آسیب اعتیاد و پیامدهای آن در جامعه کاهش خواهد یافت.

انتهای پیام