آرزوی علی نصیریان چیست و ما می‌توانیم آن را برآورده کنیم؟

هفتمین روز فروردین ماه روز جهانی تئاتر است و هر سال یکی از هنرمندان شناخته‌شده جهان پیامی را به مناسبت این روز منتشر می‌کند و از موهبت‌های تئاتر برای زندگی آدمیان می‌گوید.

ما امسال در این روز خاص بهتر دیدیم در کنار تمام پیام‌هایی که منتشر می‌شود، یکی از آرزوهای علی نصیریان را به عنوان یکی از بزرگان هنر کشورمان یادآوری کنیم. آرزویی که هم با روز جهانی تئاتر تناسب دارد و هم با نوروز باستانی ما.

سال ۱۴۰۰ علی نصیریان برای رونمایی از پوستر بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی سنتی دعوت شد. او در این برنامه از یکی از رویاهای دیرینه خود سخن گفت؛ جهانی شدن شخصیت سیاه.

شخصیت نمایشی «سیاه» برای هنرمندان تئاتر ما کاراکتری است قابل احترام. بازیگرانی که نقش این شخصیت را بازی کرده‌اند، آن را مایه مباهات خود می‌دانند و بعضی دیگر در آرزوی روزی هستند که به عنوان «سیاه» مقابل تماشاگران قرار بگیرند.

نصیریان نیز که به این شخصیت نمایشی باوری عمیق دارد، آرزو کرد که شخصیت سیاه از مرزهای ایران فراتر برود و در سطح جهان شناخته شود.

او از مسئولان درخواست کرد که از افراد بااستعداد در زمینه درام‌نویسی و نمایشنامه‌نویسی دعوت کنند تا به شخصیت و کاراکتر مبارک فکر کنند و نمایشنامه‌هایی را درباره او بنویسند.

نصیریان از مبارک به عنوان شخصیتی جالب یاد کرد که با زبان طنز، نقد خود را به اطرافیان منتقل می‌کند که این زبان لطیف و دوست‌داشتنی است و تاثیرگذاری بیشتری دارد.

او توضیح داد که «مبارک»، شخصیت و ستون اصلی نمایش‌های کشور ماست و اگر بشود یک درام امروزی و اجتماعی که زندگی امروز ما را به تصویر می‌کشد را با محوریت شخصیت مبارک روی صحنه ببریم، باید مطمئن باشیم که این شخصیت به راحتی جای خود را در میان مردم باز می‌کند.

زنده‌یاد سعدی افشار

نصیریان گفت که آرزو داشته تا «مبارک» را به نمایشنامه‌نویسی و تئاتر امروز گره بزند اما دیگر توانش را ندارد ولی دلش می‌خواهد کاراکتر مبارک را با تکیه بر درام و مسائل روز اجتماعی دوباره در دنیا زنده کنیم و این شخصیت در مضمون و ساختار تئاتر امروز ما جلوه کند؛ چراکه دست و بال نویسنده برای نوشتن با محوریت شخصیت «مبارک» بسیار باز است و بعد از پژوهش درباره این شخصیت می‌توان آن را به تئاتر امروز گره زد.

نصیریان تاکید داشت که مبارک را نباید رها کرد، مبارک می‌تواند به کاراکتر کارآمدی و امروزی تبدیل شود و می‌توان در طرح مسائل اجتماعی از این شخصیت بسیار بهره برد.

او پیشنهاد برگزاری یک مسابقه نمایشنامه‌نویسی با محوریت شخصیت «مبارک» را داد و عنوان کرد که نمایش مدرن و دراماتیک ما آنطور که باید از داشته‌های خود استفاده نکرده؛ در حالی که باید این سنت‌ها را با ساختارهای تئاتر امروز و مضامین اجتماعی امروز گره زد تا نمایش‌های آئینی و سنتی در جایگاه خود درجا نزند.

«سیاه» نزد اهالی تئاتر، یک منتقد اجتماعی است. او نماینده مردمی است که نسبت به شرایط خود نقد دارند اما سیاه این نقدها را به شیرین‌ترین زبان ممکن بیان می‌کند. زبانی که هم نزد مردم شیرین و دوست‌داشتنی است و هم برای حاکمان، قابل تحمل و این گونه بود که وقتی دو سال پیش در آستانه نوروز، یکی از مدیران شهرداری که عنوان استاد دانشگاه هم داشت، درباره سیاه اظهار نظری کرد و او را نژادپرست خواند، اهالی تئاتر حتی آنها که نمایش ایرانی اجرا نکرده‌اند، به شدت به او تاختند و از جایگاه مهم سیاه در فضای اجتماعی و فرهنگی سخن گفتند و هنرمندان سیاه‌باز را ستودند.

هرچند تا به حال از هیچ هنرمند ایرانی خواسته نشده تا پیام روز جهانی تئاتر را به نگارش دربیاورد اما اگر خودمان عملکرد درست‌تری داشته باشیم، می‌توانیم در جهت تحقق آرزوی علی نصیریان تلاش کنیم.