حمید جبلی؛ همهکاره هیچکاره/ جسارت در فضای فانتزی و واقعی نمایشنامه جبلی مشهود است
نشست پژوهشی «گذری بر درامنویسی ایرانی از میرزاآقا تبریزی تا درامنویسان معاصر» با نگاهی به نمایشنامه «سوسمار» روز جمعه سوم شهریور ۱۴۰۲ با همکاری موسسه فرهنگی اوسان در مجموعه فرهنگان قریب برگزار شد.
حمید جبلی (بازیگر، کارگردان، نویسنده، صداپیشه)، محمد رحمانیان (نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر)، رحمت امینی (نمایشنامهنویس، کارگردان و پژوهشگر) و میترا علویطلب (پژوهشگر تئاتر و مدرس دانشگاه) در این نشست که با مدیریت علی کریمی (پژوهشگر ادبیات) برگزار شد، حضور داشتند.
در ابتدای این نشست، حمید جبلی ضمن خوشآمد گویی به حاضران در نشست گفت: «همهکاره هیچکاره به من میگویند. ما بچههای قدیم کانون که از دهه ۵۰ در کلاسهای این مجموعه شرکت میکردیم در همه زمینههای هنری تجربه کسب کردیم. شاید به خواسته خودم بوده که دو دهه از تئاتر دور بودهام ولی خیلی زیاد دلتنگ تئاتر شدهام و دوباره میخواهم کارهایی در حد توانم انجام دهم.»
او ادامه داد: «من از دهه ۶۰ عکاسی تئاتر میکردم و بهواسطه آتیلا پسیانی در گروه «تئاتر بازی» بودم و اصلا روابطم با تئاتر قطع نشده بود.»
جبلی گفت: «تئاتر و ادبیات نمایشی همیشه بر هنرها تأثیرگذار بوده است. سینما نیز قصهگویی را از نمایش الهام میگیرد و به شکل امروزی نمایان میشود. بهنظرم هیچ هنری نیست که بر دیگری تأثیر نداشته باشد.»
محمد رحمانیان، دیگر سخنران این نشست درباره جبلی گفت: «حمید جبلی همیشه برایم عجیب بود. وقتی نخستین کارهایش را دیدم برایم سؤال شد که آدمی که آثار طنز زیادی در کارنامه هنری خود دارد چرا اینقدر تلخاندیش است.»
او افزود: «جبلی در عکاسی، کارگردانی و نویسندگی بسیار درخشان است و بهنظرم هرجایی که بوده اثری از خود باقی گذاشته است و این رسالت هنرمند است.»
رحمانیان ادامه داد: «در نمایشنامه جدید حمید جبلی یعنی «سوسمار» ردپای تئاتر ابزورد و جهان واقعی کاملاً مشهود است. بهنظرم این نمایش برای مخاطب بسیار جذاب خواهد بود و جسارت را در فضای فانتزی و واقعی جبلی میتوان دید.»
میترا علویطلب، در ادامه این نشست گفت: «قدمت نمایشنامهنویسی در ایران بهاندازه یونان نیست و حدود ۱۷۰ سال از عمر آن میگذرد. از سال ۱۲۲۹ هجری شمسی که آخوندزاده اولین نمایشنامهاش را مینویسد تا سال ۱۳۲۱ که دوران پهلوی اول است ما شاهد دوران تکوین نمایشنامهنویسی در ایران هستیم. در این دوران امر قدیمی و سنتی دیگر قابلپذیرش نیست و از طرفی رویارویی با امر جدید کمی هراسناک بوده است. درنتیجه نویسندگان شروع به نوشتن کرده و نمایشنامههایی خلق میکنند که از یکطرف نقد به سنت و از طرفی دیگر نقد به مدرنیته است. برای مثال اوج این مواجه با هر دو سوی سکه را در نمایشنامههایی مانند «جعفرخان از فرنگ برگشته» نوشته حسن مقدم و یا آثار صادق هدایت و میرزاده عشقی میبینیم.»
او ادامه داد: «نمایشنامه «سوسمار» هم بهنظر من به فرهنگعامه میپردازد. همچنین وجود جهانی تمثیلی در این نمایشنامه میبینیم. جهانی که گاهی هم ممکن است هراسآور باشد.»
رحمت امینی، نمایشنامه «سوسمار» را امتداد درام ایرانی دانست و گفت: «در این اثر نمایشی شاید تماشاگر در صحنههایی قهقهه بزند اما تلاش ما براین بوده که اثر به سمت کمدی شدن پیش نرود.»
او ادامه داد: «من امیدوارم که آقای جبلی بعد از اجرای نمایش «سوسمار» به چاپ این نمایشنامه نیز فکر کند تا همگان بتوانند از این متن استفاده کنند.»
این کارگردان تئاتر ادامه داد: «حمید جبلی علاوه بر اینکه نمایشنامهنویس «سوسمار» است، از آغاز همراه ما بودند و بسیار در روند تمرینها کمک و ایده به گروه داده است.»
نمایش «سوسمار» از روز دوشنبه ۶ شهریور ساعت ۲۰:۱۵ با مدتزمان ۶۰ دقیقه اجرای خود را در تالار چهارسو تئاتر شهر آغاز خواهد کرد.