آیا می‌‌توان ملک مسکونی را به اداری و تجاری تغییر داد؟

کاربری ساختمان، موضوع بسیار مهمی است که از همان ابتدای ساخت و ساز، مورد توجه و اهمیت قرار می‌گیرد. منظور از کاربری، نوع استفاده‌ای است که مالک در آینده می‌تواند از ملک خود داشته باشد و شامل سه دسته مسکونی، تجاری و اداری می‌شود.

طبیعی است که مالک یک ساختمان مسکونی نمی‌تواند از ملک خود استفاده تجاری داشته باشد و برعکس این موضوع هم صادق است؛ البته که هیچ کس حاضر نیست ساختمان اداری یا تجاری خود را تبدیل به خانه کند!

از طرفی دیگر، قیمت ملک تجاری نسبت به مسکونی، به شکل قابل توجه‌ای بالاتر است. بنابراین قابل پیش بینی است که برخی از مالکین به فکر تبدیل ملک مسکونی به تجاری و اداری بیفتند.

اگر شما هم از این دسته افراد هستید، حتما تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. در این مطلب قصد داریم به بررسی اهمیت تبدیل یک ملک مسکونی به اداری و تجاری، راه‌های قانونی انجام آن و ... بپردازیم.

منظور از کاربری ساختمان چیست؟

شاید بد نباشد که قبل از ورود به بحث اصلی، کمی درباره تعریف کاربری ساختمان و انواع آن صحبت کنیم. همان‌طور که قبلا هم اشاره کردیم منظور از کاربری ساختمان در واقع نوع بهره‌برداری از آن است که می‌تواند شامل منزل، مغازه، اداره، دفتر، سالن و باشگاه ورزشی و ... باشد.

کاربری ملک را شهرداری بر اساس نقشه جامع شهری و محلی که ساختمان در آن واقع شده است، تعیین و در پروانه ساخت درج می‌کند. اگر ملک شما در یک منطقه مسکونی قرار گرفته شده باشد، هیچ حقی برای استفاده تجاری و اداری از آن نخواهید داشت و برعکس.

کاربری مسکونی

ساختمان‌هایی که در پروانه ساخت آن‌ها کاربری مسکونی قید می‌شود، به منظور اسکان دائم یا موقت افراد ساخته می‌شوند. این ملک‌ها باید شامل نقشه منطقی یک خانه از قبیل سرویس بهداشتی، اتاق خواب، آشپزخانه و ... باشند.

کاربری تجاری و اداری

این دسته از ساختمان‌ها به منظور کسب و کار، تجارت، فعالیت‌های دفتری و اداری و ... ساخته می‌شوند. واحد تجاری تمام ساختمان‌هایی هستند که برابر تبصره ذیل بند ۲۴ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها با هدف استفاده در کسب و کار، تجارت یا پیشه‌ای ساخته شده باشند که در این صورت تحت پوشش قانون نظام صنفی یا واحدهای تابع قانون تجارت فعالیت می‌کنند.

چرا برخی افراد تصمیم به تغییر ملک مسکونی به اداری و تجاری می‌‌گیرند؟

اولین و شاید مهم‌ترین دلیلی که افراد بر اساس آن تصمیم به تبدیل ملک مسکونی به تجاری می‌گیرند، ارزش بیشتر یک واحد تجاری نسبت به ساختمان مسکونی است. قیمت یک متر زمین تجاری چند برابر بیشتر از همتای مسکونی خود است.

اما باید به این نکته توجه داشته باشید که شهرداری پس از تعیین نوع کاربری ساختمان و درج آن در پروانه ساخت، موظف است به صورت مداوم بر بهره‌برداری صحیح و اصولی از ملک ساخته شده نظارت کند. بنابراین استفاده از یک ساختمان مسکونی به قصد دایر کردن واحد تجاری، مغازه و ... تخلف محسوب شده و پیگرد قانونی دارد.

تذکر: در صورتی که تخلف مالک ساختمان مبنی بر استفاده تجاری از یک واحد مسکونی اثبات شود، او موظف است ظرف مدت کمتر از دو ماه، کسب و کار خود را تعطیل کند؛ در غیر این صورت، به جریمه نقدی و حبس تا 6 ماه محکوم خواهد شد.

البته استفاده از ملک مسکونی برای برخی از فعالیت‌ها از قبیل مشاغل خانگی، مطب، دفتر وکالت، دفتر مطبوعات، دفتر اسناد رسمی و دفتر مهندسی از نظر قانونی مشکلی ندارد. اما برای دیگر موارد، حتما باید اقدامات حقوقی برای تغییر کاربری انجام شوند.

اگر تبدیل ملک مسکونی به تجاری و اداری غیر قانونی انجام شود چه عواقبی خواهد داشت؟

در تبصره یک ماده 100 قوانین شهرداری‌ها به این نکته تاکید شده است که: تمرد از سوی مالکین و مستاجرین از قانون کاربری، باید توسط کمیسیون کارشناسی بررسی شود و در صورتی که این کمیسیون رای به بروز تخلف دهد، ساکنین و یا مالکین موظف هستند که ظرف حداکثر دو ماه نسبت به تغییر کاربری و برگرداندن کاربری اولیه ملک اقدام کنند. در غیر این صورت مجازات‌های تکلیف شده در قانون اعمال می‌گردد.

بنابراین بهترین راه برای تبدیل ملک مسکونی به تجاری و اداری، کمک گرفتن از مشاوره ملکی حقوقی است. همچنین برای دریافت راهنمایی‌های تخصصی، می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین حقوقی املاک بهره‌مند شوید.

با مشورت دقیق و به موقع با یک مرکز مشاوره ملکی به صورت آنلاین یا تلفنی، خیال خود را از طی شدن روال قانونی تغییر کاربری ساختمان خود راحت خواهید کرد. البته ما در ادامه، به روند کلی این پروسه اشاره خواهیم کرد.

برای تبدیل ملک مسکونی به اداری و تجاری چه مراحلی باید طی شود؟

اولین قدم برای تغییر کاربری ساختمان، مراجعه به دفتر خدمات نوسازی شهرداری ناحیه‌ای است که ملک شما در آن قرار دارد. پس از ثبت درخواست، 2 راه پیش روی شما قرار خواهد داشت:

1. تغییر کاربری از طریق تخریب و نوسازی
2. تغییر کاربری به روش اخذ مجوزهای لازم

نکته: برای این‌که اطمینان حاصل کنید که کدام روش برای شما بهتر است، توصیه می‌کنیم حتما به صورت آنلاین یا تلفنی با یک مرکز مشاوره حقوقی املاک مشورت نمایید.

به طور کلی، مراحل انجام هر دو روش مشترک و به شرح زیر هستند:

1. مرحله اول: مراجعه به شهرداری و پرداخت عوارض مربوط به ملک
2. مرحله دوم: تحویل مدارک و ثبت درخواست تغییر کاربری به یک دفتر خدمات نوسازی
3. مرحله سوم: ارسال کارشناس به ملک از سمت شهرداری جهت تایید صحت اطلاعات شما
4. مرحله چهارم: ترسیم نقشه تجاری جدید برای ملک شما از سمت دفتر خدمات نوسازی
5. مرحله پنجم: رسم نقشه ملک جدید بر اساس نقشه ترسیم شده توسط دفتر خدمات نوسازی
6. مرحله ششم: دریافت مجوزهای لازم و پروانه ساخت از دفتر خدمات نوسازی
7. مرحله آخر: تخریب و نوسازی ملک بر اساس نقشه طراحی شده

با انجام این هفت مرحله شما می‌تواند کاربری ملک خود را از مسکونی به تجاری و اداری تغییر دهید. مدارکی که باید در مرحله دوم تحویل دفتر خدمات نوسازی دهید شامل موارد زیر هستند:

• مدارک شناسایی مالک اصلی
• سند ملک
• رسید و برگه تسویه حساب عوارض ملک
• نقشه ملک تجاری جدید
• مجوزهای لازم که در زمان ثبت درخواست به شما اعلام می‌شوند

البته در پایان باید باز هم تاکید کنیم که کمک گرفتن از یک مرکز مشاوره حقوقی ملکی می‌تواند روند تبدیل ملک مسکونی به اداری و تجاری را تسریع ببخشد. پس کمک گرفتن از این مراکز را به عنوان یک راه حل مطمئن برای انجام اصولی تغییر کاربری فراموش نکنید.