تحلیل بازار سرمایه: پیش‌بینی‌ها و چالش‌های موجود

طی ۶ ماه اول سال، شاخص کل بورس کاهش بیش از 6 درصدی را ثبت کرد و شاخص هم‌وزن نیز افت داشت. تنها برخی صنایع معدنی، فلزی یا پتروشیمی توانستند بازدهی مثبت مناسبی را کسب کنند، در حالی که بخش‌های وارداتی و حساس به هزینه تامین ارز با زیان مواجه شدند. ارزش معاملات در بازارهای فرابورس و اوراق بهادار به مراتب بیشتر از سال گذشته بود و ابزارهای مالی نوین رشد چشمگیری داشتند؛ از جمله ارزش معاملات ابزارهای مالی در فرابورس که بیش از دو برابر شد.

طی این مدت، نوسانات ارزی اثر بالایی در مسیر بازار سهام و عملکرد شرکت‌های بورسی داشته است. با این حال اما نکته جالب توجه این است که همزمان با آغاز فرآیند مکانیسم ماشه، بازار سهام در مسیر رشد تازه‌ای قرار گرفته و طی دو روز گذشته بخش بزرگی از ریزش‌ هفته‌های اخیر را جبران کرده است. در این بین، برخی از کارشناسان یک روند اصلاحی را در مسیر پیش روی بازار پیش‌بینی می‌کنند و برخی معتقدند بازار در نقطه جذابی قرار گرفته و اصلاح سنگین دور از انتظار است.

شاخص کل به اندازه کافی اصلاح کرده است

فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی گفت: «بعد از فراز و نشیب‌های 6 ماه ابتدای سال، دو ماه اول بازار با خوش‌بینی نسبت به توافقات رشد کرد، اما چهار ماه بعد شاخص کل حدود 20 درصد و شاخص هم‌وزن 25 درصد افت داشت.» او بیان کرد: «برآیند پیش‌بینی‌های مثبت و منفی به نقطه‌ای رسیده که می‌توان گفت شاخص به اندازه کافی اصلاح کرده است.»

تحریم‌ها برخی صنایع ریالی را بی‌رقیب می‌کند

این کارشناس بازارهای مالی توضیح داد: «با قطعی شدن مکانیسم ماشه و افزایش تحریم‌ها، شرکت‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند. یک گروه شرکت‌هایی هستند که از تحریم‌ها آسیب بیشتری می‌بینند. گروه دیگر شرکت‌هایی‌ هستند که به دلیل شرایط تحریم، عرصه فعالیت برایشان تنگ‌تر نشده و حتی رقبای خارجی آنها از میدان به در می‌شوند.»

آقابزرگی بیان کرد: «برخی صنایع مثل دارویی‌ها و غذایی‌ها به دلیل اتکا به مواد اولیه داخلی، بدون رقیب خارجی فعالیت می‌کنند و می‌توانند یکه‌تاز بازار باشند.» او افزود: «سایه ابهام در اقتصاد و سیاست همچنان وجود دارد و پیش‌بینی‌ها ممکن است دچار انحراف شود.» آقابزرگی گفت: «قیمت سهام به اندازه کافی اصلاح شده و دیگر نباید انتظار روند کاهشی با شیب تند داشت.»

روند صعودی بورس بستگی به واکنش‌های متقابل ایران در برابر مکانیسم ماشه دارد

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «البته روند صعودی بورس بستگی به واکنش‌های متقابل ایران در برابر مکانیسم ماشه و تصمیمات اقتصادی داخل کشور دارد؛ مثل انتشار اوراق، تغییر نرخ بهره یا سیاست‌های مالی دولت.» به گفته او: «هر وقفه‌ای در رشد شاخص، کوتاه و موقتی خواهد بود و برآیند حرکت، صعودی اما ملایم است.»

اثرگذاری سیاست در بازار ارز کمتر از اقتصاد کلان است

آقابزرگی گفت: «علی‌رغم اثر مسائل سیاسی مثل مذاکرات یا مکانیسم ماشه، سهم این موضوعات در نوسانات ارز کمتر از متغیرهای اقتصادی است.» او بیان کرد: «با توجه به پیش‌بینی‌های گذشته مبنی بر جدی شدن مکانیسم ماشه، بخش زیادی از این آثار از قبل در بازار لحاظ شده و در کوتاه‌مدت تاثیر کمتری دارند.»

متغیرهای کلان مسیر دلار را مشخص می‌کنند

آقابزرگی توضیح داد: «در میان‌مدت یعنی دو سال به بالا، متغیرهای کلان اقتصادی مسیر بازار ارز را تعیین می‌کنند. نرخ تورم، رشد اقتصادی، رشد حجم نقدینگی، نرخ بهره، سیاست‌های پولی و مالی، ناترازی دولت و کسری بودجه از عوامل اصلی هستند.» او بیان کرد: «در چهار ماه نخست سال جاری رشد اقتصادی منفی بوده و حجم نقدینگی به رقم سرسام‌آور 12 هزار همت رسیده است.» این کارشناس افزود: «این وضعیت به معنی کوچک‌تر شدن بنیه اقتصادی و در نتیجه کاهش ارزش پول ملی است.»