زندگی پس از تور؛ آرامش، خلأ و آدرنالینی که جایگزین ندارد

 رافائل نادال بیش از یک سال پیش از دنیای حرفه‌ای تنیس کنار رفت. آخرین مسابقه‌اش در 19 نوامبر 2024 برگزار شد؛ زمانی که در مرحله یک‌چهارم نهایی جام دیویس میان اسپانیا و هلند مقابل بوتیک فان دزندشولپ شکست خورد. با وجود این‌که دیگر در تور حرفه‌ای حضور ندارد، نادال همچنان یکی از چهره‌های جذاب رسانه‌ای است؛ ورزشکاری با چنین دوران پرافتخار و طولانی، همیشه سخنی برای گفتن و تجربه‌ای برای به اشتراک گذاشتن با روزنامه‌نگاران و هواداران دارد.

پیروزی او در رولان‌گاروس 2022 همچنان آخرین عنوان دوران حرفه‌ای‌اش به شمار می‌رود. نادال در سال 2023 تقریباً هیچ مسابقه‌ای انجام نداد و در سال 2024 نیز تنها 18 بازی به میدان رفت؛ رقمی که به زحمت یک فصل کامل را شکل می‌دهد. در این مدت نیز فقط یک بار توانست به فینال برسد؛ در زمین خاکی باستاد در تابستان 2024.

با وجود ناکامی در ماه‌های پایانی دوران ورزشی‌اش، او هیچ افسوسی نسبت به این مرحله ندارد و با کسانی که معتقدند باید زودتر بازنشسته می‌شد، مخالفت می‌کند.

او می‌گوید: من هیچ خاطره بدی از آن دوران ندارم. برخی کاملاً منطقی فکر می‌کردند که باید زودتر کنار می‌رفتم و این پایان برای من معنایی ندارد اما برای خودم منطقی بود؛ آدم باید مطابق شخصیتش عمل کند و من نیز چنین کردم. تلاش کردم تا جایی که واقعاً دیگر توان جسمانی‌ام اجازه نمی‌داد، ادامه دهم. من عاشق کاری بودم که انجامش می‌دادم.

نادال افزود: به این دلیل کنار نکشیدم که خسته شده یا انگیزه‌ام را از دست داده باشم؛ بلکه بدنم دیگر قادر به ادامه دادن نبود. همچنان از کاری که انجام می‌دادم، لذت می‌بردم. در جراحی به من گفتند این احتمال وجود دارد که کاملاً بهبود یابم و به همین خاطر نیاز داشتم به خودم زمان بدهم تا این موضوع را بفهمم اما در نهایت به نقطه‌ای رسیدم که فهمیدم می‌توانم بازی کنم اما نه در سطحی که برای رقابت در بالاترین درجات لازم است. دوران حرفه‌ای خود را تا آخرین حد ممکن ادامه داده بودم.

این تنیسور پیشین اسپانیایی ادامه داد: آماده بودم، چون تمامی گزینه‌ها را امتحان کرده و به آخر خط رسیده بودم. این‌که همه فرصت‌های واقعی برای ادامه حضور در سطح مطلوب را تجربه کرده بودم، به من آرامش و اطمینان داد تا دوران حرفه‌ای‌ام را با خیالی آسوده پایان دهم. راه دیگری باقی نمانده بود؛ مخزن از پیش خالی شده بود.

رقبای بزرگ نادال در دوران حرفه‌ای‌اش، راجر فدرر و نواک جوکوویچ بودند. از لحاظ تعداد عناوین گرنداسلم، او با 22 عنوان بالاتر از فدرر (20 عنوان) قرار دارد اما جوکوویچ با 24 عنوان همچنان پیشتاز است و هنوز هم بازنشسته نشده.

نادال بر این باور است که موفقیت‌های عظیم هیچ‌ یک از این سه نفر بدون وجود دیگری ممکن نبود: ما پس از پیت سمپراس آمدیم؛ کسی که 14 عنوان گرنداسلم داشت. برای یک نفر از نسل ما کاملاً طبیعی بود که فکر کند با کسب 14 عنوان به اوج رسیده است اما ما سه نفر بودیم، نه دو نفر؛ بنابراین هرگز فضای آسودگی وجود نداشت. انتظارها بسیار بالا بود و غیبت در رقابت‌ها تقریباً غیرممکن بود. این ویژگی دوران ماست. ما همواره در دورهای پایانی حضور داشتیم و برای مهمترین عناوین می‌جنگیدیم. گمان نمی‌کنم هیچ‌ یک از ما بدون وجود دیگری قادر بود به چنین موفقیت‌هایی برسد.

نادال خاطرنشان کرد: وقتی جوان‌تر هستید، همه چیز را شدیدتر حس می‌کنید اما با افزایش سن، اوضاع قابل کنترل‌تر می‌شود. نکته مثبت حالا این است که بازنشسته شده‌ایم و می‌توانیم به‌ راحتی کنار هم بنشینیم و شام بخوریم. ما برای بزرگ‌ترین عناوین رقابت کردیم اما هرگز به مرز نفرت نرسیدیم. رقابت ما فقط در زمین بود؛ روابط انسانی‌مان همیشه مبتنی بر احترام، تحسین و حتی نوعی دوستی باقی ماند.

 نادال درباره تأثیر از دست دادن عنوان «ورزشکار فعال» بر زندگی‌اش  توضیح داد: از این نظر به آرامش رسیده‌ام که دیگر احساس نمی‌کنم مسئول نتایج روزانه هستم. شما گاهی مجبورید در شرایطی بسیار نامطلوب عملکرد خوب داشته باشید و این از نظر انسانی و شخصی فرساینده است و در نهایت شادی را از شما می‌گیرد اما بخش تلخ ماجرا این است که دوره‌ای که برای من فوق‌العاده هیجان‌انگیز بود، به پایان رسیده است. رقابت در بالاترین سطح، چیزی که واقعاً عاشقش بودم، دیگر وجود ندارد؛ آن هجوم آدرنالین محو شده است. البته چیزهای دیگری در زندگی هستند که می‌توانند از جهاتی حتی بهتر باشند اما چیزی که در ورزش تجربه می‌کنید در جای دیگری پیدا نمی‌شود.

نادال گفت: خوشحالم که بخشی از این داستان بوده‌ام. بدون کوچک‌ شمردن دستاوردهای سینر و آلکاراس که امروز برای موفقیت می‌جنگند، معتقدم نسل ما به نسل‌های جدید نشان داد که می‌توان رقیب سرسخت بود، بدون آن‌که از یکدیگر متنفر شد. می‌توان روابطی دوستانه و حتی ثمربخش داشت. این میراث ارزشمندی است که از ما باقی مانده است.

نادال همچنین از ویژگی‌های تنیس مدرن انتقاد کرد؛ از جمله وابستگی روزافزون بازیکنان به آمار و داده‌ها: در تنیس امروز حجم اطلاعات بسیار زیاد شده است. بازیکنان بیش از حد به آمار تکیه می‌کنند و کمتر به شهود خود اعتماد دارند. فدرر هم همین نظر را دارد. بازی تکامل یافته؛ ضربه‌ها و سرویس‌ها قوی‌تر شده‌اند اما من هنوز به شهود باور دارم؛ نه این‌که مثل ربات وارد زمین شوم و فقط به داده‌ها اعتماد کنم. این موضوع را با فدرر مطرح کردم و او هم از حجم زیاد اطلاعات خوشش نمی‌آید.

موفق‌ترین تورنمنت نادال همواره رولان‌گاروس بوده است؛ جایی که با 14 قهرمانی رکورد بیشترین عنوان یک بازیکن در تاریخ یک گرنداسلم را ثبت کرده است. نزدیک‌ترین تعقیب‌کننده او جوکوویچ است که 10 بار قهرمانی اوپن استرالیا را در کارنامه دارد.

نادال با نگاهی عاشقانه به این خاطره‌ها می‌گوید: آنچه در پاریس تجربه کردم با هیچ چیز قابل مقایسه نیست. داستانی بود که از 2005 آغاز شد و تا آخرین فصل زندگی حرفه‌ای‌ام ادامه یافت. این مهمترین رکورد دوران من است. وقتی به آن فکر می‌کنم، می‌دانم که ممکن بود از بسیاری جهات بهتر از رقبا باشم اما رسیدن به چنین سطحی از موفقیت نیازمند رخ دادن مجموعه‌ای از اتفاق‌ها بود و خوشبختانه همه آنها رخ دادند.

او همچنین قدردان دوران کودکی معمولی و طبیعی خود است؛ موضوعی که بسیاری از ورزشکاران بزرگ از آن محروم هستند؛. البته سخت کار می‌کردم اما مجبور نبودم فداکاری بزرگ یا غیرمعمولی انجام دهم. شما می‌توانید بزرگ‌ترین استعداد دنیا باشید اما همچنان به سخت‌کوشی، نظم و تمرکز نیاز دارید. سخت‌کوشی نقشی حیاتی دارد و با اشتیاق و اراده، مسیر هموارتر می‌شود. فداکاری زمانی است که کاری را انجام می‌دهید که تمایلی به انجامش ندارید؛ من این احساس را نداشتم. تلاش بسیار کردم اما فداکاری‌ها اندک بودند، چون از کاری که انجام می‌دادم لذت می‌بردم. احساس نمی‌کردم چیزی از دست داده‌ام. زندگی‌ام تقریباً متعادل بود و وسواسی نداشتم. هر کاری که یک نوجوان باید انجام دهد، انجام دادم و هرگز احساس نکردم بخشی از کودکی‌ام را از دست داده‌ام.»

نادال نقش عمویش، تونی نادال را نیز کلیدی توصیف می‌کند: توجه رسانه‌ها در پایان سال 2004 و پس از قهرمانی جام دیویس در سویل به سمت من جلب شد. پیشرفت من همیشه بر پایه موفقیت‌های پیاپی در سنین مختلف شکل گرفت. وقتی موفقیت‌ها از راه رسید، برای آن آماده بودم. همه چیز جدید و بسیار شدید بود اما هرگز از اینکه به‌عنوان یک انسان چه کسی هستم، فاصله نگرفتم. من مدیون عمویم هستم؛ او بود که مرا فردی هدفمند کرد و یاد داد چگونه در هر تمرین با دقت، تمرکز و نظم ظاهر شوم. اگر کودکی از همان ابتدا چنین اصولی را بیاموزد، مسیر رشدش آسان‌تر خواهد بود. من همیشه مشتاق یادگیری از اطرافیانم بودم و توانایی پذیرش چالش‌ها و تعیین اهداف واقعی برای خودم را داشتم. همواره بیشترین انتقاد را از خودم می‌کردم و بالاترین استانداردها را برای خود تعیین می‌کردم. می‌گویند مبارزی بزرگ با تمرکز فوق‌العاده بودم؛ این برایم تعریفی بسیار خوشایند است.

قهرمان 22 گرنداسلم افزود: مردم خیال می‌کنند وقتی می‌باختم همچنان باور داشتم که برنده می‌شوم اما چنین نبود. من هم می‌دانستم که گاهی خواهم باخت اما این آگاهی مانع تلاش من نمی‌شد. هدفم همیشه یافتن راه‌حلی تازه بود. ورزش یعنی این: تمام تلاشت را بکنی، حتی وقتی می‌دانی احتمال شکست وجود دارد. تنها چیزی که پس از هر مسابقه ناراحتم می‌کرد، این بود که احساس کنم تمام تلاشم را نکرده‌ام. همیشه به‌ جای تمرکز بر نتیجه به دنبال راه‌حل بودم. وقتی می‌بازید می‌توانید چیزهای مختلف را امتحان کنید و اگر چیزی جواب بدهد، ارزشش را دارد. گاهی همین تلاش‌ها باعث پیروزی‌های کوچک اما سرنوشت‌ساز می‌شوند.

او همچنین با صراحت درباره آیین‌ها و خرافاتی که در زمین مسابقه رعایت می‌کرد، توضیح داد: من آدم خرافاتی نیستم، تقریباً اصلاً نیستم. برخلاف تصور مردم، خارج از زمین تنیس هیچ آیین یا عادتی ندارم. همه این رفتارها فقط در زمین اتفاق می‌افتاد و به آنها نیاز داشتم. ای کاش می‌توانستم بدون آنها نیز به همان سطح از تمرکز برسم! در ابتدای دوران حرفه‌ای‌ام چندان وابسته‌شان نبودم اما تنیس از شما چیزهای زیادی می‌گیرد و از درون تحلیل‌تان می‌برد. بنابراین باید روالی پیدا کنید که به شما آرامش و اعتمادبه‌نفس بدهد و ذهنتان را از هر چیز اضافی دور نگه دارد. تلاش کردم تعداد آیین‌هایم را کم کنم، چون وقتی خودم را در تلویزیون تماشا می‌کردم از دیدن‌شان خوشم نمی‌آمد اما این رفتارها مزاحم نبودند؛ برعکس، به من کمک می‌کردند 100 درصد روی کاری که انجام می‌دهم تمرکز داشته باشم و در لحظه بمانم.

نادال در پایان اعتراف می‌کند که بخش مهمی از مسیر رشد هر ورزشکار نگاه کردن به دیگران و آموختن از آنهاست: کپی کردن آسان‌ترین کار است؛ باید به کسانی نگاه کنید که کاری را بهتر از شما انجام می‌دهند و آنچه را دوست دارید امتحان کنید. در تنیس هم همین است. من همیشه با دقت به کارهایی که رقیبانم برای پیشرفت انجام می‌دادند توجه می‌کردم.

انتهای پیام/