گسست بین عوامل اجرایی مدرسه / راه نرفته مدارس در آموزش مهارت‌های اجتماعی

مقصود فراستخواه جامعه‌شناس و عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی در  گفت و گو  با سید محمد بطحایی در نشستی صمیمی ، به بررسی اهمیت نقش وزیر آموزش و پرورش در نظام تعلیم وتربیت و خط مشی های ارتقای آن پرداخت.

در این نشست وزیر آموزش‌وپرورش با اشاره به کاستی‌های نظام آموزشی کشور اظهار کرد: به‌عنوان یک شاگرد در دستگاه تعلیم و تربیت تلاش کرده‌ام که در طول سال‌های خدمتم از معلمی جدا نشوم، بسیاری از کاستی‌های آموزش‌وپرورش را قبول دارم و متأسفانه امروز آموزش‌وپرورش تنها در سیطره دانش بر لایه حافظه محوری تأکید می‌کند و انرژی دانش آموزان، معلمان و والدین در سطحی‌ترین لایه دانش نگه‌داشته شده است و از آموزش مهارت‌های اجتماعی و سبک زندگی دور شده‌ایم.

بطحایی افزود: برای دستیابی به استانداردها و آموزش‌وپرورش مطلوب، یکی از برنامه‌هایی که اجرایی شدن آن مورد تأکید است، حذف رقابت‌های فردی و برگزاری مسابقات به‌صورت گروهی و تشویق گروهی دانش آموزان است تا مشارکت و انجام کارگروهی در بین دانش آموزان ترویج پیدا کند.

در ادامه فراستخواه بابیان دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود درباره نظام تعلیم و تربیت، گفت: جامعه ایران ساختار چندان توسعه‌یافته‌ای ندارد و با توجه به تنوع و ابعاد آن، تغییرات در حال تکمیلی دارد اما هنوز در جامعه سیستم هوشمند، ساختار توسعه‌یافته و تثبیت‌شده نداریم و در چنین جامعه‌ای عاملیت  نقش محوری دارد و عقلانیت به‌صورت فرایند در آن نهادینه و تعبیه نشده است و در چنین دستگاه‌هایی انسان کنشگر، هوشمند، تحلیل‌گر و دارای تفکر انتقادی و قدرت عمل نداریم.

وی افزود: در این جامعه، انسان سیاست‌گذار، منتقد اجتماعی و کنشگر می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد و با چنین توصیفی اگر وزیر آموزش‌وپرورش تعلقات و وابستگی نداشته باشد و به معنای کامل مدیر باشد و اقدام به سیستم سازی کند، بسیار نقش‌آفرین و مؤثر خواهد بود.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی با اشاره به اهمیت نقش وزیر در نظام تعلیم و تربیت اظهار کرد: اگر وزیر آموزش‌وپرورش مورد اعتماد جامعه فرهنگیان و بدنه نظام تعلیم و تربیت و ظرفیت ساز، توانمند ساز، تسهیل گر، گفتگوکننده، متفکر، تحلیل‌گر و از همه مهم‌تر یادگیرنده باشد، می‌تواند منشأ اثر شود و امید جامعه برای پیشرفت و تحول را افزایش دهد.

فراستخواه نُه خط‌مشی برای ارتقای آموزش‌وپرورش ضروری دانست و گفت: برای ظرفیت‌سازی و تسهیل گری 9 خط‌مشی: خانه – مدرسه، مدرسه – مدرسه، مدرسه – نظام صنفی، مدرسه – نظام حرفه‌ای، مدرسه – محله، مدرسه – وزارت، وزارت – جامعه فرهیخته فرهنگی، وزارت–دولت و ایران – اجتماع جهانی، را برای نظام تعلیم و تربیت ضروری می‌دانم.

وی درباره خط‌مشی خانه - مدرسه تصریح کرد: وزیر آموزش‌وپرورش برای ایجاد ظرفیت‌سازی باید خط خانه و مدرسه تقویت را کند و بین این دو نهاد در خصوص اقدامات انجام‌گرفته و دائم ارتباط برقرار کند.

فراستخواه با اشاره به گسست بین عوامل اجرایی مدرسه گفت: بین عوامل اجرایی در داخل مدرسه گسست‌هایی وجود دارد و اغلب مدیر برخاسته ازنظر معلمان نیست؛ درحالی‌که مدیر مدرسه با گفتگو، مشارکت و توافق جمعی بادانش آموزان و معلمان می‌تواند مدرسه را به یک سازمان پیشرو تبدیل و استانداردسازی کند و استقلال حرفه‌ای را در مدرسه ایجاد کند.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی افزود: باید مدرسه با نظام صنفی معلمان ارتباطات و تسهیل گری‌هایی داشته باشد و از این ظرفیت استفاده کند و بسیار مهم است که معلمان در نظام صنفی افرادی قوی و سرافراز باشند و گرفتار معیشت نباشند.

وی بابیان کاستی‌های حرفه‌ای گری در مدارس و اهمیت نظام تعلیم و تربیت حرفه‌ای، به خط‌مشی مدرسه و محله اشاره کرد و گفت: مدرسه باید در بستر محله شکل بگیرد و خانواده‌ها، نهادهای محلی، خیرین مدرسه‌ساز و بخش غیردولتی در مدرسه حضورداشته باشند تا مدرسه در بستر اجتماع زندگی کند و در متن جامعه دیده شود و کارآفرینی آموزش شکل بگیرد.

به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، فراستخواه در ادامه گفت: بین مدارس و وزارت آموزش‌وپرورش باید خط تعاملی وجود داشته باشد و مرتباً از مدارس به ستاد پیشنهاد ارسال و مدارس از سیاست‌ها و تصمیم‌های وزارت آگاه شوند و وزارت آموزش‌وپرورش با چنین تعاملی، سازمانی چابک و تسهیل گر در نظام تعلیم و تربیت باشد.

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی با اشاره به‌ضرورت ارتباط سیستماتیک و مستمر فرهیختگان فرهنگی با وزارت آموزش‌وپرورش اظهار کرد: وزارت آموزش‌وپرورش باید از ظرفیت‌های مدنی و فکری جامعه فرهنگیان استفاده کند و در چارچوب دولت، ارتباطش را با سایر نهادها همچون آموزش عالی، ارشاد، جهاد کشاورزی و... حفظ کند و با آن‌ها هم‌افزایی داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد: برای تعلیم و تربیت نظام جهانی وجود دارد که اگر جامعه‌ای بدون در نظر گرفتن ابعاد جهانی آموزش، در انزوا تعلیم و تربیت را دنبال کند، موفق نخواهد شد و وزارت آموزش‌وپرورش برای استفاده از فرصت‌ها باید به ‌نظام جهانی تعلیم و تربیت متصل شود و از تجربیات جهانی و افق‌های پیش رو تعلیم و تربیت استفاده کند تا به توسعه دست یابد.

انتهای پیام