نقدینگی بالا در اقتصاد ایران هراس دارد؟

 مرتضی ایمانی‌راد در تازه‌ترین یادداشت تلگرامی خود در واکنش به این موضوع که آیا نقدینگی بالا در اقتصاد ایران هراس دارد؟، نوشت: «بله، هراس دارد، ولی امروزه در شرایطی نیستیم که مشکل اصلی کشور نقدینگی باشد، چون از هر دو طرف نقدینگی به نوعی محدود شده است که ترجیح می‌دم بگم قفل شده است.

از یک طرف سیستم بانکی حجم سپرده‌های نزد خود را ندارد. بخشی سوخت شده، بخشی نزد دولت است که نمی‌تواند بدهد و بخش سوم دارایی‌هایی غیرپولی بانکها است. این‌ها مانع می‌شود که بانک‌ها بتوانند همه سپرده‌های مردم را به چرخش درآورند. پس از طرف بانک‌ها چرخش پول محدودیت دارد.

سپرده‌گذاران هم با مدت‌دار کردن سپرده‌های خود استفاده از آنها را قفل کرده‌اند. نمی‌خواهند آنها را به حساب‌های جاریشان منتقل کنند. در این چند ماهه تنها یک درصد از سپرده‌های غیردیداری به سپرده‌های دیداری منتقل شده است. پس از این طرف هم منابع قفل است. حالا اگر مردم هجوم ببرند و بخواهند از سپرده‌های خودشان استفاده کنند (یعنی به حساب‌های دیداری خود منتقل کنند)، نه بانک‌ها می‌توانند پرداخت کنند و نه دولت می‌گذارد. بانک مرکزی با یک بخشنامه جلوی تخلیه سپرده‌های غیردیداری را می‌گیرد. پس پول آزاد و در گردش سریع کل پول (نه شبه پول) به اضافه آن قسمت از شبه پول است که می‌تواند با کمترین زمان مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین اگر در آینده چیزی غیرعادی رخ ندهد، می‌توان گفت که:

اول، احتمال افزایش قیمت مسکن با موج‌های  بلند همانند گذشته وجود ندارد.

دوم، احتمال  ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران نزدیک به صفراست؛ مگر اینکه اتفاقات عجیبی بیفتد.

سوم، احتمال تورم‌های افسارگسیخته و مهار نشدنی بسیار کم است.

چهارم، اگر تحریک‌های سیاسی از بین بروند، احتمال کاهش دلار به زیر ده هزار تومان زیاد خواهد بود.

پنجم، اینکه نقدینگی همانند آبی پشت سد گیر کرده است و با یک اتفاق ممکن است اقتصاد ایران را سیل ببرد، به دلیل قفل شدگی نقدینگی نا محتمل است.

ششم، چون نقدینگی جدید هم عمدتا در بانک‌ها و از طریق ضریب فزاینده نقدینگی شکل می‌گیرد، نمی‌تواند خیلی ترسناک باشد.

هفتم، عامل تهدید کننده اقتصاد کشور در شرایط فعلی نقدینگی نیست، بلکه نرخ ارز است.  نرخ ارز بازار آزاد هم آنقدر حجم بالایی ندارد که برای بالا رفتنش نیاز به نقدینگی زیاد داشته باشد. اتفاقا به دلایل متعددی می‌توان استدلال کرد که همین افزایش نرخ ارز اهرم قدرتمندی برای فشار به اقتصاد ایران برای افزایش نقدینگی است، یعنی معلول جای علت نشسته است.

سرعت گردش پایین پول در کشور که به زیر یک رسیده است، نشان دهنده رکود و افزایش هزینه مبادله نیست، بلکه نشان‌دهنده گیر کردن پول در چندین ایستگاه در اقتصاد ایران است.»

223225