سرانجام مصوبه درختان ولیعصر/با کمبود اطلاعات روبه رو هستیم

وضعیت درختان ولیعصر در این سال ها تفاوت چندانی نکرده است. در شورای چهارم قوانینی برای حفظ این درختان تدوین شد اما دستگاه اجرایی در عمل چندان به این قوانین پایبند نبود، سید آرش حسینی میلانی، رئیس کمیته محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران  آخرین وضعیت درختان ولیعصر را تشریح کرد.

* شما چندی پیش تذکری درخصوص درختان ولیعصر ارائه دادید و در این راستا به گزارش شهرداری اشاره کردید که راضی‌کننده نبود.

مصوبه‌ای مورخ ۹۵/۱۰/۱۴ وجود دارد که مربوط به شورای چهارم است. هدف این مصوبه آن است که بتواند تا حدودی مشکلات درختان خیابان ولیعصر را حل و فصل کند. به نظر می‌رسد گزارشی که باید شهرداری ارائه می‌داد، منظم و کامل نبوده است. شهرداری شناسنامه درختان خیابان ولیعصر را به صورت ناقص برای ما (کمیته محیط‌زیست) ارسال کرده یعنی در مجموع شناسنامه ۳۲۷ اصله درخت حد فاصل خیابان اسفندیار تا جام‌جم و جزئیاتی از قبیل وضعیت سلامت این درختان را ارسال کرده است در حالی که درباره تعداد درختان خیابان ولیعصر، ارقام متعددی اعلام می‌شود و این رقم (۳۲۷ اصله) درصد ناچیزی است.  یک دلیل آن است که سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران نظام اطلاعات آماری به‌هنگامی ندارد چراکه باید یک بانک اطلاعاتی مرتب و منظم و در دسترس حاوی اطلاعات درختان و فضاهای سبز وجود داشته باشد که بتواند به صورت مرتب و دقیق گزارش ارائه دهد. در این راستا ما برای آنها (سازمان بوستان‌ها و فضای سبز) الزامی ایجاد کردیم که ظرف شش ماه سیستم خود را شفاف کنند. یکی از اهداف ما این است که برای بحث‌هایی مانند شناسنامه درختان ولیعصر، به صورت مرتب نامه‌نگاری‌ نداشته باشیم.

* به مصوبه شورای گذشته اشاره کردید. به نظرمی آید شهرداری چندان به این مصوبه پایبند نبوده است به خصوص حفظ حریم درختان ولیعصر در زمان ساخت و ساز ...

اگر بخواهیم از نظر بخشنامه‌ای به موضوع نگاه کنیم، معاونت شهرسازی آن زمان به شهرداران مناطق ۱،  ۳،  ۶ و ۱۱ اعلام کرد باید عقب‌نشینی حداقل سه متر را رعایت کنند. در این راستا حتی از شورای معماری منطقه هم سلب اختیار شده است. براساس گزارش‌هایی که به شورا ارائه شده است، موارد تخلف در حوزه شهرسازی، احصاء نشده چراکه مخاطب این بخشنامه بیشتر سازمان بوستان‌ها است. کمیسیون شهرسازی و معماری شورا هم چندان درگیر این مسائل نیست. یکی از کارهایی که باید انجام شود، این است که ما این ارتباط را برقرار کنیم.

مسئله دوم، وجود تضاد معیارها است یعنی سه متر عقب‌نشینی با دستورالعمل اداره کل میراث فرهنگی که گفته شده جداره‌ آن تاریخی است، تضاد دارد. در آن زمان شورا با خیرخواهی و نگاهی مثبت به چنین مصوبه‌ای رای داده است درحالی‌که خیابان ولیعصر ثبت میراثی شده و عقب‌نشینی ساختمان‌های موجود میسر نیست، بنابراین این مسائل باید اصلاح شود  و عقب نشینی تنها درخصوص ساختمان‌های در حال ساخت امکان‌پذیر است. در حال حاضر ما بر مقوله درخت و حفظ آن متمرکز شده‌ایم تا درختان خیابان ولیعصر را سالم نگه داریم زیرا بانک اطلاعاتی مدیریت شهری در این باره اماده نیست و با فقدان و کمبود اطلاعات روبه‌رو هستیم. یک مسئله دیگر در حفظ چنارهای خیابان ولیعصر، درگیر کردن مردم و گروه‌های اجتماعی و در واقع ایجاد مشارکت اجتماعی است. باید به کسبه و مردمی که در راسته‌ خیابان‌ها فعالیت می‌کنند، اطلاع‌رسانی شود که در محدوده این صنف مثلا ۵۰ درخت چنار نیازمند حفاظت هستند و اقدامات شما می‌تواند در ادامه حیات آنها موثر باشد. ضروری است صنوفی را که در این خیابان فعالیت می‌کنند، را درگیر حفاظت کنیم.

* صنوف خیابان ولیعصر خود یکی از عوامل تهدیدکننده درختان ولیعصر در این سال‌ها بودند.

ما با آمارها و اطلاعات مختلفی طی سال‌های گذشته روبه‌رو بوده‌ایم. سؤال اینجاست که این اطلاعات و آمار به چه دردی می‌خورد؟ در پاسخ باید گفت اطلاعات و آمار باید با مردم در میان گذاشته شود. اگر این قبیل اطلاعات از مردم پنهان شود و آن را پخش نکنیم، مردم حساسیتی نسبت به محدوده کاری خود ندارند. در تمام دنیا سعی شده مسیرهای پیاده‌روی و خرید، سبز نگه داشته شود تا به نفع کسب و کار باشد. این مسئله می‌تواند به تداوم بقای درختان کمک کند در حالی که برخی از کسبه خیابان ولیعصر اطلاعات چندانی درباره نقش چنارهای خیابان ولیعصر در کسب و کار خود یا نقشی که در حفظ درختان یا صدمه زدن به چنارها ندارند.

* یکی دیگر از مواردی که به جز کسبه به درختان ولیعصر آسیب زد، ساخت ساختمان‌های بلند در این خیابان بود که موجب شد درختان ولیعصر برای استفاده از نور خمیده شوند...

علت آن است که ضوابط شهرسازی برای کریدورهای سبز این‌چنینی در نظر گرفته نشده است. به عبارت دیگر، در حوزه شهرسازی با کمبود ضابطه روبه‌رو هستیم. ما باید این مسائل را با شهردار مطرح کنیم و نسبت به این مسئله امیدوار هستیم. در خصوص کسبه خیابان ولیعصر هم پیشنهاداتی مطرح است از جمله برچسب سیاه به صنوفی که چنین بلایی را بر سر درختان می‌آورند، داده شود. اگر سمن‌ها بتوانند چنین کاری را انجام دهند، این مسئله در فروش آنها اثرگذار است و حتی می‌تواند موجب شود مردم از آنها خرید نکنند. از طرفی، خیابان ولیعصر بافت مسکونی و هویت محله‌ای خود را در بسیاری از نقاط از دست داده است. عملاً ما شاهد شب‌مُردگی در قسمت هایی از این خیابان هستیم. در چنین شرایطی طبیعی است که باید کانونی در نظر گرفته شود تا به فکر راسته‌ خیابان ولیعصر باشند. به نظر من بهترین کانون در خیابان ولیعصر تهران، صنوف هستند. بهتر است ابتدا وضعیت آمار درختان را سازماندهی کنیم و در این راستا گزارش دقیقی به ما ارسال شود. تداخلات اعلام شده را هم باید حل و فصل کرد ولی این مسائل بیشتر در رابطه با ساختمان‌های جدید است.

در رابطه با فاضلابی هم که به داخل اَنهار می‌ریزد، باید گفت کسی مسئولیت این کنترل منشا این فاضلابها را در شهر به عهده نمی‌گیرد و چنین خلائی وجود دارد. در این راستا، شرکت آب و فاضلاب اعلام می‌کند که متولی فاضلاب خانگی است و باید اداره محیط‌زیست با چنین مسائلی برخورد کند. متأسفانه امکانات اداره محیط‌زیست تهران هم در حد بالایی نیست. به نظر من لازم است درباره کنترل آلودگیهای ورودی به خیابانهای مهم شهرداری تهران با اداره محیط زیست همکاری کند. ادارات محیط‌زیست‌مناطق شهرداری در گام اول باید پایش انجام دهند و موقعیت ورودی های فاضلابی که وارد خیابان ولیعصر می‌شود را شناسایی و اطلاعاتی از حجم و پراکنش آنها را به دست بیاورند و سپس در این زمینه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی کنند. سپس باید از شهرداران مناطق خواسته شود که به این مسئله حساس شده و با متخلفان برخورد کنند. این برخورد به گونه‌ای است که به طور مثال شهرداری با اداره محیط‌زیست همکاری متقابل داشته باشد. وقتی شهرداری پشت اداره محیط‌زیست قرار داشته باشد، قطعاً می‌تواند جلوی ورود فاضلاب را بگیرد.