شسته شدن خاک‌های مرغوب کشور در سیلاب

مسعود مولانا با بیان اینکه یکی از دلایل اصلی سیلاب اخیر توسعه تهاجمی انسان به جنگل، مراتع و منابع طبیعی است، اظهارکرد: بر اساس آمار سازمان جنگلداری و منابع طبیعی کشور، جنگل ها در شمال از سه میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار به یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار رسیده یعنی نصف جنگل های شمال از بین رفته است.

وی با اشاره به اینکه علاوه بر جنگل، به عرصه های جنگلی نیز به بهانه هایی از جمله ویلا سازی، کارخانه یا مرغداری تجاوز شده است، تصریح کرد: سیل یک عامل طبیعی بوده اما عوامل مختلفی از جمله بارش های شدید در زمان کوتاه و متوالی می تواند باعث وقوع سیلاب شود.

مولانا با تاکید بر اینکه تغییر اقلیم یک پدیده طبیعی نبوده و یک اتفاق انسان ساخت است، خاطرنشان کرد: استفاده بی رویه از سوخت های فسیلی باعث تولید گازهای گلخانه ای هم در صنعت و هم در کشاورزی شده و تجمیع این گازها از تغییرات اقلیمی انسان ساخت است.

جنگل تراشی تغییر اقلیم را تشدید می کند

وی در ادامه با بیان اینکه جنگل تراشی یکی از مواردی بوده که تغییر اقلیم را تشدید می کند، یادآور شد: یکی از کارکرد های جنگل جذب دی اکسید کربن  است، درختان به واسطه اندام های خود این گاز را به خاک جنگل منتقل می کنند.  

مولانا ادامه داد: دی اکسید کربن در خاک جنگل با میکروارگانیسم های موجود در آن تشکیل ماده ای به نام هوموس داده که ظرفیت باروری جنگل را افزایش می دهد یعنی دانه های درختان در این خاک پرورش می یابند.

عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور افزود: حال که انسان درختان را قطع و خاک جنگل را شخم زده و در آن ویلا سازی، کشاورزی و جاده سازی انجام می دهد، بزرگترین اتفاق ممکن این است که ذخیره دی اکسید کربن میلیون ساله را آزاد و رها کرده و این حالت به تشدید تغییر اقلیم کمک می کند.

*پوشش گیاهی ضربه گیری برای شدت باران های سیل آسا هستند

وی با اشاره به اینکه پوشش گیاهی و جنگل ها وظیفه ذخیره سازی آب و تثبیت خاک را دارند، بیان کرد: یکی از کارکردهای خاک جذب آب بوده یعنی در زمان بارش، درختان هیرکانی و پهن برگ آب باران را به واسطه اندام های خود جذب و به خاک منتقل می کنند؛حدود ۴۰ درصد آب توسط جنگل ها و منابع طبیعی حفظ و تامین می شود.

مولانا با بیان اینکه پوشش گیاهی و درختان وظیفه ذخیره سازی آب و تثبیت خاک را برعهده دارند، تصریح کرد: زمانی که باران های شدید شروع به بارش می کند،پوشش گیاهی مانند ضربه گیر عمل کرده و آب را از طریق اندام ها به خاک منتقل می کنند که باعث تامین موجودی سفره های زیرزمینی می شود.

عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور اظهارکرد: اما وقتی پوشش گیاهی نباشد،باران با سرعت به سطح زمین برخورد کرده و خاک را می شکافد و چون جذب زمین نمی شود مخلوط آب و خاک را به پایین دست سرازیر می کند.

افزایش ۵۰ درصدی سیلاب در دهه های اخیر

وی با بیان اینکه در حال حاضر به خاطر تغییرات اقلیمی بارش های لحظه ای شدید را شاهد بوده ایم، گفت: اما در مجموع نسبت به ۴۰ سال اخیر ۲۰ درصد کاهش باران داریم، از دهه ۷۰ به بعد با تشدید جنگل تراشی میزان سیلاب در کشور ۵۰ درصد افزایش داشته است.

مولانا با اشاره به اینکه جنگل خود یک سد طبیعی است و ذخیره سازی آب در آن صورت می گیرد، تاکید کرد: انسان به بهانه ذخیره سازی آب، جنگل ها را تخریب و به ساخت سد اقدام می کند در حالی که نه تنها این سازه های بشری جلوی سیل را نمی گیرد بلکه با سرریز شدن، خود یکی از عوامل وقوع این پدیده است.

عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور با تاکید بر اینکه در شمال کشور باید از سیستم آبخیز داری استفاده شود نه سد سازی، بیان کرد: سیستم های آبخیز داری از بندهای کوچک استفاده می کنند که باعث کاهش سرعت آب می شود.

وی گفت: کوچک کردن مسیر رودخانه ها و بهره برداری بیش از حد از شن و ماسه آن، هم در وقوع پدیده سیلاب های مخرب اخیر نقش مهمی داشته است.

ایران رتبه اول فرسایش خاک در جهان

عضو شورای هماهنگی شبکه ملی محیط زیست و منابع طبیعی کشور با اشاره به اینکه بخشی از خاک مرغوب کشور به واسطه سیل از بین رفته است، افزود: بحران خاک بسیار مهم تر از بحران آب بوده چون هنوز لمس نشده ، میزان فرسایش خاک در ایران بنابر آمار رسمی دولت دو میلیارد مترمکعب در سال است.

وی افزود: آمار جهانی فرسایش خاک 24 میلیارد مکعب بوده یعنی سهم ایران یک دوازدهم فرسایش خاک در جهان است در صورتی که مساحت کشور ما یک صدم مساحت جهان را در برمی گیرد.

وی خاطرنشان کرد: عمق فاجعه از دست دادن خاک بسیار مرغوب کشور در هر سیلاب بوده که میلیون ها سال طول می کشد تا تولید شود.

مولانا با بیان اینکه براساس آمار رسمی، ایران هر سال به اندازه ۳ جزیره خاک از دست می دهد، گفت: در سال ۹۵ مجلس طرح تنفس جنگل را تصویب کرده اما به دلیل نبود بودجه کافی این طرح مسکوت ماند،با اجرای این طرح می توان از خاک و پوشش جنگلی کشور محافظت کرد.

انتهای پیام