عراقچی: منطقه خلیج فارس در شرایط حساسی قرار دارد/ همکاری ضروریست

سید عباس عراقچی صبح امروز سه‌شنبه در نشست مجمع گفت‌وگوی تهران که در مرکز مطالعات سیاسی وزارت خارجه برگزار شده است در ابتدای صحبت‌های خود با تسلیت شهادت سردار قاسم سلیمانی و همرزمانش و محکوم کردن اقدام جنایتکارانه آمریکایی‌ها در ترور این سردار بزرگ اظهار کرد: تاکنون طرح‌های مختلفی در مورد ایجاد امنیت در منطقه خلیج فارس مطرح شده ولی ما در این زمینه تاکنون نتوانسته‌ایم به نتیجه مناسبی دست پیدا کنیم. ما هنوز در منطقه خلیج فارس یک ساختار امنیتی مشخص نداریم.

وی با بیان این‌که دلیل عدم تحقق این موضوع به سه موضوع باز می‌گردد، ادامه داد: دلیل اول حضور بازیگران فرامنطقه‌ای و خارجی در این منطقه است. آنها در ظاهر با عنوان ایجاد صلح و ثبات در منطقه به خلیج فارس آمده‌اند ولی در عمل به دنبال اهداف استراتژیک خود هستند و حضور خود در منطقه را به دلایل و بهانه‌های واهی توجیه می‌کند.

معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان گفت: تا زمانی که نیروهای خارجی فرامنطقه‌ای، در منطقه حضور داشته باشند امکان ایجاد صلح و ثبات پایدار در منطقه وجود نخواهد داشت.

عراقچی همچنین با بیان این‌که ما در حال حاضر ساختار سیاسی جامعی در منطقه خلیج فارس نداریم که تمام بازیگران این منطقه را پوشش دهد، خاطر نشان کرد: سازمان همکاری خلیج فارس، سازمان جامعی نیست و ایران در این ساختار حضور ندارد تا ما در منطقه یک ساختار جامع نداشته باشیم نمی‌توانیم به ترتیبات امنیتی مشخص دست پیدا کنیم.

وی همچنین با اشاره به ذهنیت برخی از کشورهای منطقه در مورد موضوع امنیت، اظهار کرد: مادامی که ما در موضوع امنیت به دیگران وابسته باشیم و بخواهیم امنیت را برون‌سپاری کنیم تنش در منطقه باقی می‌ماند. اگر کشورهای منطقه خودشان با همکاری هم اقدام به ایجاد امنیت در منطقه نکنند امنیت پایداری به وجود نمی‌آید.

معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان خطاب به کشورهای منطقه گفت: امنیت در خلیج فارس در دست ماست و باید با همکاری یکدیگر این امنیت ایجاد کنیم. امنیت در خلیج فارس قابل تفکیک نیست و یا همه امنیت دارند و یا هیچ کس ندارد. این امنیت یک امنیت جمعی است.

عراقچی همچنین به اهمیت ایجاد امنیت اقتصادی در منطقه اشاره و اظهار کرد: ایران در راستای ایجاد گفت‌وگوی منطقه‌ای و همکاری کشورهای منطقه و در جهت تحقق صلح و ثبات پایدار طرح صلح هرمز را ارائه کرده که این طرح چند مشخصه خاص دارد.

این دیپلمات ارشد کشورمان در تبیین مولفه‌های طرح صلح هرمز، بیان کرد: این طرح از جنجال‌هایی که در مورد نامگذاری‌ها وجود دارد اجتناب می‌کند و از آن طرف طرح جامع و همه‌گیری است که تمام کشورهای منطقه را شامل می‌شود.

وی با تاکید بر این‌که ما در این طرح پیشنهاد کرده‌ایم که همه کشورهای اطراف هرمز وارد این فرآیند شوند، خاطر نشان کرد: مجمع هرمز می‌تواند چارچوبی باشد که در قالب آن کشورهای منطقه با یکدیگر همکاری کنند و در مورد امنیت خلیج فارس تصمیم‌گیری کند.

معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان با بیان این‌که اقدامات می‌تواند در این چارچوب از آسان به سمت دشوار حرکت کند، ادامه داد: جامعه طرح صلح هرمز را کشورهای حوزه خلیج فارس شکل می‌دهند و در آینده دیگر کشورهای موثر و درگیر در منطقه می‌توانند به این جامعه بپیوندند البته شرط آن این است که همه کشورهای عضو با این موضوع موافق باشند.

عراقچی با بیان این‌که در این طرح بر عدم مداخله نیروهای خارجی در امور منطقه، حل صلح آمیز اختلافات، احترام به مرزها، رعایت حسن همجواری، آزادی حمل و نقل و... تاکید شده است، ادامه داد: باور داریم که منطقه خلیج فارس در شرایط حساس و خطیری قرار دارد با تهدیدات آنی مواجه هستیم و این مسائل این ضرورت را ایجاد می‌کند که همکاری‌ها را ادامه دهیم و گفت‌وگوهای جدی منطقه‌ای داشته باشیم.

وی تصریح کرد: برجام دستاوردی دیپلماتیک است و تنها دستاورد در سطح منطقه است. ما بحران های زیادی در منطقه داریم که همه آنها قربانیانی داشته اما همه اینها تنها با دیپلماسی قابل حل است.
وی ادامه داد: هدف ما این بود از طریق برجام به یک راه حل برد برد در مسائل منطقه برسیم. ما در برجام موفق بودیم اما همه چیز با آمدن ترامپ تغییر کرد. ایران کاملا به تعهداتش در برجام پایبند بود و ما قائل به صلح و ثبات منطقه‌ای بودیم. آزادی دریانوردی کامل ایجاد می شد اما یک تغییر رئیس جمهور در آمریکا آن هم برای از بین بردن دستاوردهای رئیس جمهور قبل، توافق برد برد را به باخت باخت تبدیل کرد.

عراقچی گفت: الان سیاست بر اساس موازنه است. دو طرف باید به این توازن پایبند باشند. وقتی آمریکا از توافق خارج شد و تحریم ها را برگرداند این توازن به هم ریخت. ایران به طرف های دیگر یک سال فرصت داد تا این توازن به حالت عادی خود برگردد اما پس از بیش از یک سال شاهد هیچ تحولی در این باره نبودیم.
از این رو تلاش کردیم خودمان این توازن را برقرار کنیم. اقدامات ما قدم به قدم بوده و برای هر اقدام دو ماه فرصت دادیم. ما آخرین قدم خود را برداشتیم که درباره کاهش برخی از تعهدات ذیل توافق برجام بود.

معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: ما تمام محدودیت ها را برداشتیم و از امروز به بعد برنامه هسته ای مان بر اساس برنامه ها و نیازهای ما خواهد بود. با این حال بخش نظارتی برجام همچنان برقرار است و تغییری در آنها ندادیم. پروتکل الحاقی در حال اجراست.

عراقچی تاکید کرد از نظر ما در بحث برجام توازن بین تعهدات و اقدام ما و آمریکا شکل گرفته و برجام در توازن جدیدی است هر چند که ما دنبال این نوع توازن نبودیم. ما آمادگی بازگشت به همه تعهدات مان هستیم و آماده مذاکره مجدد درباره همین مسائل و چگونگی بازگشت به تعهدات هستیم.

وی همچنین درباره مکانیسم ماشه که از سوی اروپایی ها بعضا مطرح می شود تصریح کرد که این تصمیمی اشتباه است که موازنه جدید را بر هم خواهد زد.

معاون سیاسی وزیرخارجه کشورمان در ادامه صحبت‌های خود در نشست مجمع گفت و گوی تهران خاطر نشان کرد: ما به دنبال ایجاد شرایط مطلوب در منطقه خلیج فارس هستیم و بدون تردید حرکت به این سمت امری زمان بر است.

وی با بیان این که طرح صلح هرمز تاکید بر این دارد که کشورهای این منطقه باید با همکاری یکدیگر چارچوب امنیتی مطلوب را ایجاد کند خاطر نشان کرد: ما می‌دانیم که بین کشورهای منطقه بعضا اعتمادی وجود ندارد و باید به دنبال اقدامات اعتماد زا بود.

وی با بیان این که پس از تشکیل جامعه هرمز دیگر کشورهای که منافع مستقیم و غیر مستقیمی در این منطقه دارند می‌تواند به این جامعه بپیوندند گفت: البته این امر باید براساس اجماع کشورهای عضو صورت بگیرد و آنها با یکدیگر اجماع کنند که چه کشورهایی دعوت بشوند و چه جایگاهی داشته باشند.

عراقچی در پایان صبحت‌های خود در این نشست تاکید کرد: ما باید با همکاری یکدیگر به سمت نقطه مطلوب حرکت کنیم.