پایگاه اطلاع رسانی آگاه پرس در گفتگوی اختصاصی با امیر انصاری -کارشناس بازار سرمایه- به بررسی آخرین وضعیت بازار بورس پرداخته است. در ادامه خلاصه این گفتگو را می خوانید.
- به نظر شما حال و روز این روزهای بازار بورس و آینده آن چگونه است؟
همانگونه که می دانید بازار بورس در این یکی دو سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است و بسیاری از مردم به بازار بورس گرایش پیدا کردند. اما اوج این بازار تا مردادماه سال جاری بود و پس از آن بازار دچار یک اصلاح عمیق شد، به طوری که شاخص کل که تا عدد ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد نیز رسیده بود، اصلاح خود را آغاز نمود و به عدد ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد رسید. در این میان، اکثر صنایع افت ۵۰ تا ۶۰ درصدی را تجربه کردند و برخی از صنایع و سهم ها نیز با حمایت حقوقی ها و صندوق های سرمایه گذاری، کاهش کمتری را تجربه نمودند، اما در مجموع می توان گفت بازار هنوز هم درگیر این اصلاح است.
در این بین، بازارهای موازی نظیر دلار، سکه، خودرو و مسکن رشد خوبی داشته اند؛ به گونه ای که دلار تا مرز ۳۰ هزار تومان نیز افزایش یافت. با این افزایش قیمت، می توان آینده بسیار خوبی را برای بازار بورس متصوّر بود. نکته حائز اهمیت این است که بازار بورس نسبت به سایر بازارهای موازی در بلندمدت، بازدهی بهتری را توانسته است ثبت کند، اگرچه فراز و نشیب های زیادی را نیز با خود به همراه داشته است. البته افرادی که در این حوزه آموزش های لازم را دیده و به سواد بورسی مجهّز شده اند، به خوبی می توانند با این مسئلهِ طبیعی کنار بیایند.
بازار را ما می توانیم به دو دسته کلان تقسیم کنیم:
۱- «صنایع بزرگ و شاخص ساز» که در این مدت حمایت های بسیار خوبی از آن ها صورت پذیرفته است؛ مثل فولاد، فارس، فَمِلی، برخی پتروشیمی ها، برخی بانک ها مثل تجارت و صادرات
۲- «صنایع کوچک بازار» که تحت قالب شاخص هموزن قرار می گیرند و بر روی این شاخص تأثیر می گذارند و تأثیر چندانی بر روی شاخص کل ندارند؛ مثل شرکت های خودرویی، دارویی، سیمانی و ساختمانی
در این بین که اصلاح شاخص از ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد آغاز شد، سهم های کوچک -یعنی سهم های وابسته به شاخص هموزن- بیشترین اصلاح قیمتی را داشتند، به طوری که تا ۶۰ درصد اصلاح هم برای آن ها اتفاق افتاد؛ اما سهم های شاخص ساز عملاً بعد از آن که یک اصلاح ۳۰ درصدی برایشان اتفاق افتاد، حقوقی ها به حمایت از آن ها مبادرت ورزیدند و اجازه اصلاح قیمت بیشتر به آن ها ندادند.
هنگامی که اصلاح قیمت تا ۳۰ الی ۴۰ درصد صورت گرفت، برخی شرکت ها برای بیمه نمودن سهام خود، «اوراق اختیار فروش تبعی» را منتشر نمودند. بلاشک این اتفاق مثبت، نویدبخش حرفه ای تر شدن بازار سرمایه است.
- وضعیت صنایع مختلف نظیر صنعت فلزات اساسی در بازار سرمایه چگونه است؟
از صنعت فلزات اساسی با پیشقراولی و پیشقدمی فولاد، فَمِلی و فخوز آغاز می کنیم.
این شرکت ها، شرکت های بزرگی هستند که هم فروش داخلی دارند و هم صادرات محور هستند. طبیعتاً نرخ ارز بر روی یک شرکتی همچون شرکت ملّی مس که عمده محصولات خود را صادر میکند، خیلی تأثیر دارد. تا آن هنگام که نرخ دلار بالا است و بالاتر نیز می رود، طبعاً شرکت های صادرات محور منفعت خوبی خواهند کرد؛ چرا که داوستد خود را با دلار انجام میدهند و با تبدیل آن به ریال، از سود قابل توجهی برخوردار خواهند شد.
در این بین این سؤال پیش می آید که مگر در زمان تحریم که صادرات چندانی صورت نمی پذیرد، این شرکت ها زیان ده نخواهند شد؟
در پاسخ باید گفت اگرچه با تشدید تحریم های ظالمانه آمریکا علیه مردم ایران، صادرات شرکت های صادرات محور کاهش یافته است، اما از طریق دور زدن تحریم ها و نیز مغتنم شمردن بازار برخی کشورهایی که خود را تابع سیاست های استکباری آمریکا نمی دانند، صادرات آن ها در حال انجام است؛ ضمناً افزایش نرخ ارز، تا حدود زیادی کاهش میزان صادرات آن ها را نیز جبران نموده است؛ بنابراین می توان ادّعا نمود که افق آینده چنین شرکت هایی به ویژه فولاد، فخوز و فملی، روشن خواهد بود و تا آخر سال بازدهی بسیار مطلوبی خواهند داشت.
- وضعیت صنعت خودروسازی را چگونه ارزیابی میکنید؟
نکته اصلی این است که صنعت خودروسازی به شدّت بر روی شاخص هموزن تأثیر می گذارد و افت شدید شاخص هموزن نسبت به شاخص کل، به این دلیل است که صنعت خودرو یکی از صنایعی بوده که اصلاح زیادی داشته است و عملاً بر روی شاخص هموزن هم تأثیر بسزایی دارد و باعث اصلاح عمیق در بازار شده است.
صنعت خودروسازی، به ویژه ایران خودرو در ابتدای سال ۱۳۹۹ توانست بیشترین بازدهی را نسبت به سایر صنایع -حتی صنعت فلزّات اساسی- از آنِ خود کند. از طرفی چون این صنعت، در حال حاضر صنعتی زیان ده به شمار می رود، حقوقی ها حاضر به حمایت از آن نشدند. همین عامل منجر به اصلاح قیمت آن در حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد شد.
در مورد این صنعت، علیرغم اینکه بنیاد مشخصی ندارد و سهم های آن زیان ده به شمار می آیند، اما نکته قابل توجهی که این روزها خودنمایی می کند، افزایش قیمت سرسام آور خودرو در بازار آزاد است! البته با کمال تأسف، همه کالاها در حال افزایش هستند و صنعت خودرو نیز از این قاعده مستثنی نیست. اتفاقی که در این صنعت در حال وقوع است این است که خودروسازان هر سه ماه یک بار قیمت های خود را به روز می کنند و بر اساس بازار و افزایش قیمت مواد اولیه، آن را افزایش یا کاهش میدهند.
اول مهرماه، ایران خودرو برای اکثر محصولاتش، سایپا برای برخی از محصولاتش، زامیاد برای خیلی از محصولاتش و حتی شرکت های خصوصی همچون مدیران خودرو، قیمت های خود را به روز کردند، اما مسئله اصلی این است که این شرکت ها بتوانند محصولات خود را بر اساس عرضه و تقاضا با حذف واسطه و دلال در بورس کالا به فروش برسانند.
اگر چنین اتفاقی رخ دهد، یک موج خوش بینی برای کاهش زیان این شرکت ها به وجود می آید و عملاً سهام این نوع شرکت ها با استقبال مواجه خواهد شد. طبیعتاً شرکت های خودروسازی –اعم از خودروساز و قطعه ساز- اصلاحات عمیق زیادی داشته اند و هم اکنون قیمت های آنان جذّاب شده است.
نکته شایان ذکر دیگر اینکه شاخص هموزن به شدّت به صنعت خودرو وابسته است و برای اینکه بازار به دوران اوج خود بازگردد، نیاز است شاخص هموزن مثبت گردد.
- لطفاً درباره وضعیت سهام بانکها نیز تحلیل خود را ارائه دهید.
بانک ها هم اکنون نسبت به یکی دو سال اخیر، شرایط بسیار بهتری دارند و تراز تجاری شان نیز مثبت شده است. همین که تراز تجاری بانک هایی نظیر تجارت، صادرات و ملّت در حال مثبت شدن است، نشانگر این واقعیت است که وضعیت صنعت بانکداری کشور رو به بهبود است. از طرفی در این مدت، اصلاح قیمت مطلوبی را نیز تجربه نموده اند و هم اکنون برای سرمایه گذاری با پولهای کلان، به شدّت مناسب هستند.
وضعیت صنایع پالایشی در بورس چگونه است؟
صنعت پالایشی جزء صنایع بزرگی است که باید مورد توجه جدّی قرار گیرد و جزء صنایع مناسب برای سرمایه گذاری محسوب می شود. پذیره نویسی پالایش یکم (دارا دوم) نیز در روزهای اخیر به اتمام رسید. صنعت پالایشی به واسطه ثبات قیمت نفت و افزایش نرخ ارز، وضعیت مناسبی خواهد داشت. از طرفی بحث تجدید ارزیابی اکثر نمادهای این صنعت نیز مطرح است و پیش بینی می شود که این صنعت تا پایان سال، هم به واسطه افزایش نرخ و هم به واسطه پشتیبانی و حمایت دولت که منجر و منتج به افزایش سود تمام شرکت های آن (تا سه برابر) شد، بازدهی خوبی را به ثبت برساند. بنابراین صنایع پالایشی هم در طی چند ماه آینده، وضعیت خوبی را تجربه خواهند نمود.
- نظر خود را درباره صنایع کوچک نظیر صنعت دارویی نیز بفرمایید.
تاکنون شاخص صنعت مواد دارویی کشور، چنین اصلاحی به خود ندیده بود و از صنعت دارو به عنوان صنعت سودده یاد می شد؛ اما در این مدت، این صنعت نیز در حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد اصلاح قیمتی داشته است. اتفاقی که در صنعت دارویی در حال رخ دادن است این است که فعلاً ارز ۴۲۰۰ تومانی به این صنعت تخصیص داده می شود و طبق پیش بینیها، احتمالاً با آزاد شدن قیمت تمام اقلام در کشور، صنعت دارو نیز از این قاعده مستثنی نخواهد شد و در آینده ای نه چندان دور، صورت مالی این شرکت ها با دلار آزاد به روز خواهد شد و متعاقباً این صنعت، سود هنگفتی را به خود اختصاص خواهد داد.
علاوه بر این، مسئله تجدید ارزیابی دارایی های برخی شرکت های دارویی نیز مطرح است. صنعت داروسازی هم جزء صنایع کوچکی است که دچار اصلاحات عمیقی (۵۰ تا ۶۰ درصدی) شده است و عملاً قیمت های آن بسیار جذّاب شده است. بنابراین باید به دقت سهم های مطلوب آن را شناسایی کرد تا بتوان در موقعیت مناسب، سرمایه گذاری خوبی را تجربه نماییم.
- برخی تحلیلگران، صنعت IT را بستر مناسبی برای سرمایه گذاری میدانند. نظر جنابعالی در این باره چیست؟
به طور کلی در سالهای اخیر ارزش سهام شرکت های حوزه IT در بازارهای جهانی به شدّت افزایش یافته و اصلاحات این صنعت در این مدّت، بسیار مثبت بوده است. در ایران هم این صنعت از سال ۸۸ به بعد بیشترین بازدهی را داشته است، به طوری که از صنعت کالاهای اساسی که یک صنعت بنیادمحور است نیز پیشی گرفته است. در مجموع می توان گفت اخبار خوب و مثبتی از این صنعت به گوش می رسد؛ مثلاً شرکت «هایوب» که به طور متناوب گزارش هایی از شفافیت مالی خود منتشر می کند، به عنوان اپراتور چهارم شاخته شده و در آیندهای نزدیک، سیمکارت های اختصاصی خود را نیز ارائه خواهد داد. پس به طور خلاصه می توان گفت صنعت IT، جزء صنایع خوش بنیاد به شمار می آید و به شدت برای سرمایه گذاری مناسب است.
- لطفاً جمع بندی خود را از فضای کلّی حاکم بر بازار سرمایه بفرمایید.
بازار باید رشد کند و تا چند ماه آینده این اتفاق رخ خواهد داد، اگرچه رشد آن به شدّتِ رشد سال ۹۸ و ابتدای سال ۹۹ نخواهد بود. پیشی بینی می شود بازار بورس و سهام تمام صنایع کشور –چه صنایع بنیادمحور و چه صنایع زیان ده- رشد کند؛ بنابراین حائز اهمیت است که سهام های خوبی را شناسایی کنیم تا در بهترین موقعیت با مناسب ترین قیمت آن ها را خریداری کنیم.
ضمناً باید به یاد داشته باشیم که فارغ از بنیادی یا زیان ده بودن سهام ها، همیشه این قانون در بازار بورس حاکم است که «هیچ سهمی برای همیشه ارزنده یا برای همیشه بی ارزش نیست»! بلکه این قیمتِ خوب و بد است که تعیین میکند بر روی کدام سهم باید و بر روی کدام سهم نباید سرمایه گذاری کرد. اصلاح بازار در روزهای اخیر، به شدّت قیمت ها را برای سرمایه گذاری جذّاب نموده است و با یک انتخاب حساب شده و هوشمندانه می توانیم یک سرمایه گذاری مطلوبی را تجربه کنیم.
یقیناً بازار سهام در قیاس با تمام بازارهای موازی، نظیر دلار، ارز، طلا، سکه، مسکن و خودرو، باز هم بازدهی خیلی بیشتری خواهد داشت؛ اما همیشه بورس نسبت به دلار یک فاز تأخیر داشته و خواهد داشت. دلار صعود خود را شروع کرده است، بورس نیز یقیناً صعود خود را آغاز خواهد نمود.
