واکنش آمریکا به اروپا برای حفظ تحریم‌های ایران

 متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست خبری که مشروح آن در وبگاه وزارت امور خارجه آمریکا منتشر شده است، در پاسخ به این سوال که با توجه به تصمیم تروئیکای اروپا (آلمان، فرانسه و انگلیس) برای حفظ اقدامات منع اشاعه‌ای، از جمله تحریم‌های موشکی ایران که طبق برجام، پس از ۱۸ اکتبر تاریخ آن به پایان خواهد رسید، آیا دولت بایدن که تحریم‌های خود را علیه ایران دارد، درباره حفظ این تحریم‌ها با کشورهای دیگر رایزنی می‌کند، پاسخ داد: ما با گروهی از متحدان و شرکایمان، از جمله تروئیکای اروپا، در زمینه تصمیمشان برای روزی که تاریخ این تحریم‌ پایان می‌یابد، هماهنگی و همکاری تنگاتنگی داریم و در ادامه، اقدامات منع اشاعه‌ای دیگری را بررسی خواهیم کرد.

میلر در دفاع از سیاست قهری آمریکا در قبال ایران و تحریم‌های غیرقانونی آن علیه ایران ادامه داد: ما برخی تحریم‌ها را علیه ایران اعمال کرده‌ایم و مسلما اگر در آینده به صلاح باشد، در انجام دادن آن تردید نخواهیم کرد.

او در پاسخ به این که واکنشش نسبت به تصمیم تروئیکای اروپا چیست که گفته‌اند «مکانیسم ماشه» (سازوکاری در توافق هسته‌ای برای بازگردانی یک‌باره تحریم‌ها علیه ایران) علیه ایران را فعال نمی‌کنند و در عوض، برخی تحریم‌های سازمان ملل را حفظ می‌کنند که در ۱۸ اکتبر تاریخ آن‌ها پایان خواهد یافت، بیان کرد: ما با متحدان اروپایی‌مان، از جمله اعضای تروئیکای اروپا برای پرداختن به تهدید ناشی از ایران، از جمله در زمینه موشک‌ها و انتقال تسلیحات، از طریق برخی ابزارهای چندجانبه و یک‌جانبه‌ای که در اختیارمان هست، همکاری نزدیکی داریم. تا روزی که تاریخ این تحریم‌ها پایان بیابد  پس از آن نیز به این همکاری ادامه می‌دهیم.

او در پاسخ به این که از نظر او اقدامات بعدی باید چه باشد، گفت: فکر می‌کنم که ما باید به پاسخگو کردن ایران ادامه دهیم اما از الان درباره این که اقدامات بعدی چه خواهند بود، صحبتی نمی‌کنم.

واکنش میلر در پی این مطرح می‌شود که شب گذشته، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین در بیانیه‌ای اعلام کرد که انگلیس، آلمان و فرانسه به اطلاع اتحادیه اروپا رسانده‌اند که خواستار حفظ تحریم‌های موشک‌های بالستیک علیه ایران هستند.

بورل پس از دریافت نامه‌ای از تروئیکای اروپایی در بیانیه‌ای مدعی شد: وزرای خارجه می‌گویند که ایران از سال ۲۰۱۹ به توافق پایبند نبوده و این مسئله از طریق سازوکار حل‌وفصل مشکلات برجام رفع نشده است.

وی ادامه داد: آن‌ها گفتند که نمی‌خواهند گام‌هایی در راستای رفع تحریم‌های بیشتر علیه ایران در تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ بردارند.

منابع اروپایی مدعی شده‌اند که «استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی، احتمال ارسال موشک‌های بالستیک از ایران به روسیه و همچنین محروم کردن ایران از منافع توافق هسته‌ای» سه دلیل اروپا برای حفظ تحریم‌های موشک‌های بالستیک علیه ایران است.

تروئیکای اروپایی نیز در بیانیه‌ای در رابطه با اقدام خود اعلام کردند: تعهد ما به یافتن راه‌حل دیپلماتیک همچنان باقی است. این تصمیم به معنای اعمال تحریم‌های بیشتر یا فعال کردن مکانیسم ماشه نیست. ما آماده‌ایم درصورتی که ایران به طور کامل تمامی تعهدات برجامی خود را اعمال کند، از تصمیم خود بازگردیم.

مطابق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که حدود ۸ سال پیش برای تأیید برجام صادر شد، محدودیت‌های اعمال‌شده این سازمان درخصوص فعالیت‌های مربوط به موشک‌هالی بالیستیک ایران اکتبر ۲۰۲۳ منقضی خواهند شد. بنابراین اقدام کشورهای اروپایی در خصوص حفظ تحریم‌های موشکی (حتی بدون کلید زدن مکانیسم ماشه) نقض قطعنامه ۲۲۳۱ است و به معنای تداوم سیاست کشورهای غربی در حفظ فشار بر ایران از طریق برجام تلقی می‌شود.

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، طی بیانیه‌ای در واکنش به این تصمیم تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا اعلام کرد: تهران، تصمیم اتحادیه اروپا و ۳ کشور اروپایی برای عدم انجام تعهدات خود در موعد سال هشتم برجامی را اقدامی غیرقانونی و مغایر با تعهدات آنها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ و عملی تنش‌زا و توام با سوءنیت می‌داند.

در ادامه این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران در واکنش به خروج غیرقانونی آمریکا و باز وضع تحریم‌های ظالمانه، مطابق حقوق خود ذیل مواد ۲۶ و ۳۶ برجام، گام‌های جبرانی را اتخاذ کرد و این گام‌ها کاملا مطابق رویه‌های مندرج در برجام است.

وزارت امور خارجه ایران ادامه داد: تصمیم به عدم انجام تعهدات از سوی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در واکنش به اقدامات هسته‌ای ایران، کاملاً خالی از منطق حقوقی است، زیرا ایران یک سال تمام به طرف‌های اروپایی برای جبران اقدام غیر قانونی آمریکا در خروج از برجام فرصت داد و پس از آن نیز گام‌های جبرانی خود را به منظور ارائه فرصت جبران به طرف‌های اروپایی و حفظ پنجره دیپلماسی، به صورت تدریجی آغاز کرد. قابل پذیرش نیست که اتحادیه و سه کشور اروپایی این اقدام غیرقانونی خود را به عنوان واکنش به اقداماتی از ایران مستند کنند که کاملا قانونی و در واکنش به خروج آمریکا و بی عملی اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی بوده است. اقدامات ایران از منظر حقوقی کاملاً قانونی بوده و خود اروپایی‌ها نیز به اذعان داشته و دارند.

این بیانیه می‌افزاید: اقدام طرف‌های اروپایی قطعا بر تلاش‌ها برای مدیریت تنش و ایجاد فضای مناسب برای همکاری‌های بیشتر بین طرف‌های برجام، آثار منفی خواهد داشت.

در ادامه تاکید شد: معیارهای جمهوری اسلامی ایران، همواره عمل و نه سخن کشورها بوده است. این اقدام طرف‌های اروپایی با ادعای آنان مبنی بر تلاش برای ایجاد فضای لازم به منظور احیای برجام ناسازگار است.

دستگاه دیپلماسی ایران همچنین مطرح کرد: تردیدی وجود ندارد که جمهوری اسلامی ایران به این اقدام غیرقانونی، تحریک آمیز و نقض آشکار تکالیف اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان و انگلیس وفق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به صورت مقتضی و در چارچوب حقوق خود ذیل برجام پاسخ خواهد داد.

وزارت امور خارجه ایران در پایان گفت: ما به طرف‌های اروپایی نسبت به انجام و اتخاذ اقدامات تنش زا که قطعا مدیریت روابط فی مابین را پیچیده و بر روند همکاری‌ها از جمله در مذاکرات رفع تحریم‌ها اثر منفی خواهد گذاشت، هشدار می‌دهیم.