حمایت رئیس مجلس، شهردار تهران و مقامات دولت از جلیلی از نگاه یک حقوقدان /سوءاستفاده از امکانات دولتی، جرم انتخاباتی است

قابت در دور دوم انتخابات بین کاندیدای جبهه انقلاب یعنی سعید جلیلی و مسعود پزشکیان کاندیدای جبهه اصلاحات و اعتدال گرایان اوج گرفته است، در این میان برخی حمایت ها از جلیلی آنهم از جایگاه ریاست یک قوه یا ریاست شهرداری یا نمایندگی مجلس نقدهایی را به دلیل سوءاستفاده از امکانات دولتی ایجاد کرده است.

حسین میرمحمد صادقی، معاون تقنین مجلس دهم، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین، با اشاره به حمایت برخی از اعضای دولت، شهردار تهران و محمدباقر قالیباف از سعید جلیلی گفت: «در قانون برای تبلیغات موارد خاصی در نظر گرفته شده و یک فلسفه‌ای در پشت آن قرار دارد تا افراد خارج از این موارد خاص تبلیغ نکنند. بنابراین این اقدامات دو اشکال دارد. یکی استفاده از هرگونه امکانات دولتی است و استفاده از تریبون مجلس هم مانند استفاده از امکانات دولتی در راستای تبلیغ یک نامزد یا تخریب یک نامزد دیگر محسوب می‌شود.»

حمایت از یک کاندیدا، تبلیغ محسوب می‌شود

وی ادامه داد: «تخریب یک نامزد دیگر در واقع تبلیغ رقیب او است، بنابراین کسی فکر نکند که این کار تبلیغ محسوب نمی‌شود. علاوه‌براین، اگر از امکانات دولتی برای چنین کاری استفاده شده و تبلیغات در خارج از موعد تبلیغات باشد، این تخلف دوم است. در واقع افراد تبلیغاتی انجام داده‌اند و به نظرم این هر دو اشکال وجود دارد و احیاناً باید این کارها به صورت جدی برخورد شود. گاهی هم شخصی از فلان نامزد حمایت می‌کند، این هم تبلیغ است. به نظر می‌رسد که حتی اگر استفاده از امکانات دولتی نباشد، فقط در دوران مجاز تبلیغات قابل انجام است.»

سخنگوی پیشین قوه قضائیه، درباره حضور معاون اجرایی دولت در ستاد انتخاباتی سعید جلیلی، گفت: «به نظرم این اتفاق اشکال قانونی ندارد، اگر از امکانات دولتی استفاده نشود، صرف اینکه خودش کارمند دولت بوده و یک ستادی را اداره کند؛ اشکال ندارد. اگر در کنار این کار، به هر ترتیبی سوءاستفاده‌ای از امکانات دولتی کند باعث تحقق یک جرم انتخاباتی شده و طبیعتاً بهتر است اگر چنین شائبه‌ای در اذهان ایجاد می‌شود، افراد از این کار پرهیز کنند.»

وی درباره فضاسازی‌ها بین رقبا در ایام تبلیغات گفت: «بالاخره هر فردی ممکن است اقداماتی در جهت اینکه اثبات کنند، رقیبشان شایستگی لازم را برای ریاست جمهوری ندارد را انجام می‌دهند و نمی‌شود گفت که فی نفسه اشکال دارد. اگر این اقدامات همراه با تهمت و توهین باشد، اشکال دارد اما اگر نباشد، طبیعت فعالیت انتخاباتی و تبلیغات انتخاباتی این است که افراد سعی می‌کنند نقاط ضعف طرف مقابل را مطرح کنند زیرا معتقد هستند که وی شایستگی رئیس جمهور شدن را ندارد و برعکس، نقاط قوت نامزد خودشان را هم مطرح کنند.»

کاندیدا می شوند، کلی هزینه برای صداوسیما ایجاد می کنند بعد بخاطر گرفتن یک پست انصراف می دهند

وی با اشاره به حضور کاندیداهای پوششی در انتخابات و انصراف آنان به نفع کاندیدای دیگر گفت: «پدیده‌ای ایجاد شده که افرادی در انتخابات ثبت‌نام می‌کنند، در مناظره‌ها شرکت می‌کنند، در سطح شهر بیلبورد تبلیغاتی نصب می‌کنند، بعضی‌ها واقعاً برای صدا و سیما هزینه ایجاد می‌کنند و بعد هم به راحتی به خاطر اینکه یک پست از کاندیدای مطرح‌تری بگیرند، از انتخابات کنار می‌کشند. به نظر من به هیچ وجه این کار از نظر اخلاقی درست نیست که هزینه‌ای را بخواهیم بر دوش این مردم تحمیل کنیم. بنابراین به نظرم باید یک قانونی ایجاد شود که اگر کسی بخواهد از انتخابات انصراف دهد تا قبل از مناظره‌ها باشد و بعد از مناظره‌ها دیگر انصرافی پذیرفته نشود.»

معاون تقنین مجلس دهم تاکید کرد: «دلیلی ندارد که افراد بیایند از این سیستم تبلیغاتی نظام استفاده کنند، این همه هزینه را صرفاً برای اینکه مطرح شوند یا مناصب بگیرند، به کشور تحمیل کنند. همچنین وعده‌های عجیب و غریبی هم می‌دهند، در حالی که سوال این است که اگر شما می‌خواستید از انتخابات پا پس کشیده و منصرف شوید، دلیل نداشت این قول‌ها را بدهید و چنین توقعاتی را در مردم ایجاد کنید. به نظرم باید فکری در این مورد انجام شود.»

پورمحمدی در مناظره‌ها بهتر از بقیه حاضر شد

میرمحمدصادقی درباره مناظرات انتخابات ریاست جمهوری در دور اول رقابت‌ها گفت: «آنچه که درباره دوره اول انتخابات از مردم عامه شنیده می‌شود و مناظره‌هایی که انجام شد، به هیچ وجه مناظره‌های راضی‌کننده و قانع‌کننده‌ای نبود. عمدتاً به یکسری مباحث کلی اشاره شد و بسیاری از کاندیداهایی هم که در آن شرکت کردند، آمادگی نداشتند. نه آمادگی داشتند که برنامه‌های خودشان را مطرح کنند، نه آمادگی داشتند که برنامه‌های دیگر نامزدها را به چالش بکشند. بنابراین مناظره‌هایی کسل‌کننده بود و غیرجذاب بود.»

وی ادامه داد: «بسیاری از مردم می‌گفتند آقای پورمحمدی در مناظره‌ها بهتر از بقیه حاضر شد ولی آرای خیلی کمی به ایشان تعلق گرفت، این نشان می‌دهد که واقعاً برخی از مناظره‌ها خیلی نمی‌تواند با توجه به نوع برخوردی که شرکت‌کنندگان دارند، به افراد کمک کند که به چه کسی رأی بدهند، چون عملاً یک روش‌ها و سیاست‌های کاربردی و راه‌های عملی در مناظره‌ها مطرح نمی‌شود. امیدواریم در مناظره‌های دور دوم، داوطلبان یک مقدار با آمادگی بیشتری شرکت کنند و برنامه‌هایشان را با صراحت بیشتر مطرح کرده و برنامه‌های کاندیداها را بیشتر نقد کنند.»

فکر نمی‌کنم در مناظرات فضای تهدیدی و تخریبی حاکم شود

سخنگوی پیشین قوه قضائیه درباره مناظرات دو نفره میان پزشکیان و جلیلی خاطرنشان کرد: «اگر بخواهیم رقابت را بر مبنای مناظرات دور اول قرار دهیم، علی‌الاصول نامزدها در این زمینه‌ها باید خیلی محافظه‌کارانه عمل می‌کردند. در این مناظره‌ها هم فکر نمی‌کنم خیلی فضای تهدیدی و تخریبی حاکم شود ولی فضای تخریبی هم تعریف دارد. اگر به این معناست که بخواهند طرف مقابل را نقد کنند، به نظرم هیچ اشکال ندارد. باید کاملاً به صراحت نقد کنند و طرف مقابل هم به صراحت پاسخ دهد. تا زمانی که موازین اخلاقی و قانونی رعایت شود، اشکالی در این نمی‌بینم و طبیعت مناظره یک چنین حالتی دارد.»

وی افزود: «با توجه به اینکه مشاهده می‌کنیم که در مناظره‌هایی که به طور مثال، در آمریکا یا کشورهای دیگر انجام می‌شود سعی می‌کنند طرف مقابل را به صراحت نقد کرده و به صراحت از سیاست‌های خودشان دفاع کنند.»

پیش‌بینی از دور دوم انتخابات مشکل است

معاون تقنین مجلس دهم درباره پیش‌بینی خود از نتیجه انتخابات در مرحله دوم تصریح کرد: «در حالت کلی، بستگی به عوامل مختلف دارد. در حال حاضر آقای پزشکیان حدود یک میلیون رأی بیشتر از آقای جلیلی آورده‌اند و بستگی به این دارد که افرادی که رأی نداده‌اند و ممکن است در دور دوم شرکت کنند، اگر بیایند به کدام نامزد رأی خواهند داد. از سوی دیگر با توجه به حمایتی که آقای قالیباف از آقای جلیلی کردند، باید دید چه مقدار از آرای ایشان به سبد آرای آقای جلیلی خواهد رفت، بنابراین به نظرم پیش‌بینی مشکل است.»

سبد رأی قالیباف بین جلیلی و پزشکیان تقسیم خواهد کرد

وی در پاسخ به این سوال که سبد رأی قالیباف به حساب کدام کاندیدا ریخته خواهد شد، گفت: «به نظرم سبد رأی آقای قالیباف تقسیم خواهد شد، نمی‌توان گفت تمام آرای آقای قالیباف علی‌رغم حمایتی که ایشان از آقای جلیلی کردند، به سبد آقای جلیلی برود. طبعاً بخشی از آرا به سبد آقای جلیلی خواهد رفت و برخی از آرا به سبد آقای پزشکیان. برخی از افراد به آقای قالیباف رأی دادند به دلیل اینکه او را یک فرد اعتدال‌گرا می‌دانند. واقعاً نمی‌توان قاطعانه گفت که تمام آرای ایشان در مرحله دوم به سبد آقای جلیلی یا برعکس، به سبد آقای پزشکیان خواهد رفت.»

میرمحمدصادقی درباره احتمال افزایش مشارکت در دور دوم انتخابات و حضور آرای خاکستری پای صندوق آرا گفت: «بعید نیست زیرا طرفداران هر یک از این دو نامزد، نامزد مقابلشان نوعی خط قرمز آنان است. این حالت شاید در مرحله اول به دلیل اینکه چهار نامزد بودند، وجود نداشت ولی الان دو نفر باقی مانند که هر کدام متعلق به یک طیفی هستند. بنابراین، کاملاً قابل پیش‌بینی است افرادی که به پای صندوق نیامدند، به پای صندوق بروند و برای رأی دادن مصمم شوند.»