نتایج ایران در المپیک؛ نه فاجعه، نه افتضاح/ مدال توجه، امکانات و علم روز می‌خواهد

بازی های المپیک ۲۰۲۴ پاریس از روز پنجم مرداد ماه آغاز شد و هفته نخست این رقابتها با ناکامی قابل پیش بینی برای ورزش ایران به پایان رسید.

کاروان ورزشی ایران با ۱۳ رشته ورزشی و در رشته های کشتی آزاد و فرنگی، تیراندازی، وزنه برداری، تکواندو، شمشیربازی، قایقرانی، ژیمناستیک، تنیس روی میز، دوچرخه سواری، تیروکمان، سنگ‌نوردی، شنا و دوومیدانی در المپیک پاریس حضور دارد. این بدان معناست که در بخش رشته های دارای سهمیه کاروان ایران آب رفته و تعداد رشته های ورزشی ایران در پاریس از ۳ دوره اخیر کمتر بوده. از ۴۰ ورزشکار ایرانی در پاریس،  ۲۹ سهمیه مردان و ۱۱ سهمیه زنان هستند. تعداد سهمیه های ایران نسبت به ادوار گذشته افت محسوسی داشته و از ۴ دوره اخیر کمتر بوده.

در هفته نخست ورزشکاران ایران در رشته های تنیس روی میز، تیراندازی، ژیمناستیک، دوومیدانی، شمشیربازی، تیر و کمان، شنا به میدان رفتند که جملگی بدون هیچ دستاوردی از المپیک خداحافظی کردند. از این میان تنها تیراندازی در یک ماده و ژیمناستیک با تنها ورزشکار خود به فینال رسیدند و تیم شمشیربازی نیز تا یک قدمی مدال پیش رفت اما در نهایت چهارم شد. هانیه رستمیان در تپانچه 25 متر ششم شد و مهدی الفتی در پرش خرک در جایگاه هفتم ایستاد. نتایجی که برای این دو رشته یک موفقیت بزرگ محسوب می شود.

بعد از نتایج هفته نخست برخی از تلخ اندیشان و منتنقدین با خرده گیری ذره بین روی نتایج ایران در المپیک پاریس انداخته و با ریشخند کردن نتایج ورزشکاران ایران کوشیدند تا نتایج بدست آمده را یک ناکامی تمام عیار و شکست همه جانبه توصیف کنند. نگاهی به شدت سیاه که با واقعیت های ورزش ایران هیچ قرابتی ندارد. بررسی امکانات، زیرساخت و شرایط ورزشکاران ایران با رقبای خارجی و وضعیت تمرینی و حتی معیشتی ورزشکاران ایران ثابت می کند نتایج کسب شده نه یک فاجعه و افتضاخ است و نه می توان به آن خرده گرفت. در حقیقت با سطح ورزش ایران در بسیاری از رشته ها صرف حضور در المپیک یک موفقیت بزرگ و برابر با کسب مدال است و بیشتر از آن نمی توان از ورزشکاران ایران انتظار داشت.

ورای 3 رشته سنتی مدال آور ایران در المپیک یعنی کشتی، وزنه برداری و تکواندو در بقیه رشته ها ما چیزی نکاشته ایم که بخواهیم در المپیک آن را درو کنیم. حتی در این 3 رشته مدال آور سنتی ایران نیز اوضاع چندان بر وفق مراد نیست و تبعیض و عدم داشتن امکانات ویژه و در حد المپیک به شدت توی ذوق می زند. اگر کشتی را فاکتور بگیریم که به مدد حضور شخص علیرضا دبیر و نگاه وخاص وی به این رشته توانسه در این چند سال از منظر امکانات و توجه خود را از سایر رشته ها جدا کند، تقریبا در تمامی بدنه ورزش ایران، ورزشکاران رشته های مختلف در عسر و حرج روزگار سپری می کنند و گاه شرایط به اندازه ای بغرنج است که حتی از تهیه ملزومات و مکمل های اولیه ناتوان هستند. واقعیت این است که ورزش در میان دولتمردان و حاکمیت جایگاه ویژه ای ندارد و به آن توجهی نمی شود و از همین رو این بی اعتنایی و دست کم گرفتن سبب شده تا ورزش هیچگاه فرصتی برای بالندگی و پیشرفت نداشته باشد. نتیجه این نگاه فرودستانه به ورزش را می توان در المپیک دید. آنجا که ورزشکاران ایران در قیاس با ورزشکاران بسیاری از کشورها حتی کشورهای همسایه و کم برخوردار، از منظر امکانات و شرایط بسیار عقب افتاده اند و فاصله چند صد کیلومتری دارند. همین فاصله سبب می شود که در المپیک در بسیاری از ورزش ها تنها تماشاگر موفقیت سایرین باشیم و هیچ دستاوردی نداشته باشیم.

با این شرایط حضور ورزشکاران ما در المپیک خود به تنهایی یک دستاورد محسوب می شود و در دل این دستاورد گاه جرقه هایی رخ می دهد که می توان از آن به عنوان شاهکار یاد کرد. در ژیمناستیک پس از 60 سال ایران توانسته سهمیه المپیک بدست آورد و این خود یک دستاورد بزرگ است  که حتی سبب شد تا رئیس فدراسیون جهانی بابت آن به ایران تبریک بگوید. با این وجود ستاره جوان ژیمناستیک ایران توانسته در محاصره غول ها و مدعیان به فینال برسد و یک نتیجه تاریخی رقم بزند. نتیجه ای که از یک مدال طلای این رشته کمتر نیست. زهرا اینچه درگاهی رئیس فدراسیون ژیمناستیک در این باره می گوید: «سقفِ بلند تعریف کردن برای ورزش بسیار خوب است اما واقعیت‌ها را هم باید دید. الفتی یکی از مهمترین اتفاقات ورزش و ژیمناستیک ایران به شمار می‌رود اما نباید انتظار بسیار بالا از این رشته و ورزشکار داشته باشیم. سهمیه گرفتن الفتی به خودی خود به اندازه یک مدال ارزشمند است. صعود وی به فینال نیز یک اتفاق تاریخی به شمار می‌رود.»

در تیراندازی اگرچه در المپیک قبلی جواد فروغی به سیبل طلا زد اما حضور هانیه رستمیان در فینال تپانچه 25 متر و ششمی المپیک برای این رشته یک نتیجه درخشان محسوب می شود. رستیمان به عنوان نخستین تیرانداز زن ایران توانست به فینال تیراندازی المپیک دست پیدا کند و تاریخسازی کند. رشته ای که ورزشکارانش بابت نداشتن فشنگ گاه مجبورند تمرینات فرضی انجام دهند. محسن نصراصفهانی سرمربی تیم ملی تیراندازی ایران در این باره می گوید: «عملکرد هانیه در المپیک بی‌نظیر بود. او با قدرت به فینال آمد. برای اولین بار است که در مسابقات جهانی یا المپیک این امتیازات ثبت می‌شود. حضور رستمیان در فینال یک مدال ارزشمند است. رکوردهای بالایی زده شد. باید در نظر بگیریم آلمان و بسیاری از کشورهای صاحب نام به فینال نرسیدند. هانیه رستمیان در فینال هم رکوردهای خوبی زد. فاصله نفر اول تا هشتم در فینال یک امتیاز بود.»

در دوچرخه سواری علی لبیب دوچرخه سوار جوان ایران پس از 16 سال طلسم نرسیدن ورزشکاران ایران به خط پایان را شکست و توانست از خط پایان عبور کند. برای ورزشکاری که یک هفته مانده به اعزام دوچرخه اش را تحویل گرفته، این اتفاق یک شاهکار محسوب می شد. شاهکاری که آنقدر مهم بود حتی وزیر ورزش و جوانان در بازدید از تمرینات وی پیش از المپیک از او خواست که از خط پایان عبور کرد و این طلسم دیرپا را بشکند. علیرضا اسدی رئیس فدراسیون دوچرخه سواری در این باره گفت: مسابقات استقامت یکی از سخت ترین رقابت های این رشته در المپیک بود که حدود ۷ ساعت به طول انجامید. مسیر این مسابقه بسیار سخت و طاقت فرسا است و ملی پوش ایران ۷ ساعت با بهترین های دنیا رقابت کرد. نمایندگان ایران در چند دوره گذشته المپیک موفق به عبور از خط پایان نشده بودند اما خوشبخانه لبیب این طلسم را شکست و توانست از خط پایان عبور کند.

اتفاقات رخ داده در المپیک ثابت می کند که ورزش ایران آنچنان که منتقدین سخت گیر عنوان می کنند، ناکام نبوده و حتی دستاوردهای جالبی هم داشته. ورزش ایران با این سطح از امکانات و توجه هرگز نمی تواند جلوتر از این برود. برای رسیدن به مدال المپیک باید امکانات به روز و زیرساخت های مدرن داشت و از آخرین تجهیزات و علم روز استفاده کرد. بدون این المان ها هیچ ورزشکاری نمی تواند به قله المپیک برسد. بنابراین صرف حضور در المپیک برای ورزش ایران یک دستاورد است به ویژه اینکه در این میان استعدادهای نابی یافت می شوند که سدشکنی می کنند و افتخار می آفرینند. ستاره هایی که با اندکی توجه و امکانات بیشتر قطعا می توانند به مدال چنگ بزنند.
پس از فاجعه و افتضاح صحبت نکنیم و المپیک لذت ببریم.