نقش مشاوره در افزایش انگیزه داوطلبان رشته تجربی

 در سال‌های اخیر و احتمالا تا سال‌های پیش رو رشته تجربی سخت‌ترین رشته تحصیلی در کنکور است. داوطلبین این رشته بسیار زیاد هستند و اتفاقا بهترین دانش‌آموزان از همان دوره انتخاب رشته ادامه تحصیل در تجربی را برگزیده‌اند و تقریباً همگی یک هدف‌گذاری مشترک دارند. ولی این دلیل نمی‌شود تا در تنگنای رقابت نفسگیر تجربی قافیه را ببازدید. انگیزه برگ‌برنده داوطلب کنکور تجربی است و نقش مشاوره کنکور تجربی در بهره‌مندی از این اهرم قدرتمند برجسته است.

آیا می‌توان انگیزه داوطلبین کنکور تجربی را افزایش داد؟ این انگیزه دقیقاً چیست؟ اینها موضوعات گوناگون در این بحث کلیدی هستند. دراین‌باره پای صحبت آقای استاد یاوری کارشناس ارشد مشاوره تحصیلی گروه یاوران دانش نشسته‌ایم و با ایشان درباره نقش مشاوره در افزایش انگیزه داوطلبان رشته تجربی صحبت خواهیم کرد.

منظور از انگیزه در داوطلبین رشته تجربی چیست؟

استاد‌یاوری رشته تجربی را خاص‌ترین رشته کنکور معرفی می‌کند. چراکه نه ‌تنها رقابت در آن سخت و تعداد داوطلبین زیاد است، بلکه هدف‌گذاری محدود و نهایتاً برای چند رشته خاص دانشگاهی است. در واقع صدها هزار نفر تنها برای قبول شدن در چند رشته خاص اعم از پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و نهایتاً دامپزشکی رقابت می‌کنند. ماجرا از این پیچیده‌تر نمی‌شود، اما قرار است تا صدها هزار داوطلب همین ماجرای پیچیده را تجربه کنند.

نکته کلیدی رشته محور بودن رقابت داوطلبین در کنکور تجربی است. بنابراین اکثر داوطلبین تنها قبولی در رشته‌های خاص مثلاً پزشکی را می‌خواهند و چندان دغدغه نوع دانشگاه و یا محل دانشگاه را ندارند. همینکه تراز قبولی پزشکی را کسب کنند کاملاً راضی و خشنود هستند. درک این نکته زاویه نگاه مشاور کنکور تجربی برای انگیزه دادن به داوطلبان است. زیرا حالا می‌دانیم که باید ذهنیت داوطلبین را از تعداد محدودی کد رشته‌های خاص به سمت کلیت یک رشته بکشانیم. این نکته سنگ بنای ایجاد انگیزه قوی در داوطلب کنکور تجربی است.

مشاوره تحصیلی چگونه انگیزه داوطلبین تجربی را افزایش می‌دهد

در یک نگاه حس و حال رقابت در رشته تجربی را بررسی کردیم. حالا ببینیم که مشاور کنکور تجربی چطور می‌تواند داوطلبین مضطرب و دل نگران این رشته را روحیه داده و در آنها انگیزه بالاتری ایجاد نماید. هر مشاور کنکور تجربی چند وظیفه دارد. از قبیل:

1- درک صحیح نوع رقابت کنکور تجربی

اولین نقش مشاوره در افزایش انگیزه داوطلبان رشته تجربی راهنمایی آنها است تا درک درستی از رقابت در این رشته داشته باشند. فرض کنید داوطلب داستان ما فقط برای قبولی در رشته پزشکی دانشگاه تهران متمرکز شده ‌است. کل پذیرش این کد رشته نیز نهایتاً ۲۰۰ نفر است. آیا آماده شدن برای قرار گرفتن در جمع ۲۰۰ نفر از میان حداقل ۸۰۰ هزار نفر ترسناک و فرسایشی نیست؟

حالا اگر همین داوطلب هدف‌گذاری خود را برای قبولی در رشته پزشکی بگذارد و بداند که حداقل ۱۲ هزار نفر در این رشته پذیرش می‌شوند ماجرا خیلی ساده‌تر نخواهد شد؟ قطعاً ایجاد انگیزه برای قبولی در جمع 12 ‌هزار نفری ساده‌تر از ایجاد انگیزه برای قبولی در جمع بسیار محدود ۲۰۰ نفر است. این اولین نقش کلیدی مشاور کنکور تجربی است تا نگاه داوطلبین رو از دانشگاه محور بودن به سمت رشته محور شدن بکشانیم.

2- بررسی کارنامه قبولی رشته تجربی سال‌های قبل

یکی از وظایف مشاور کنکور تجربی آن است که داوطلبین این رشته را با حداقل درصدهای مورد نیاز برای قبولی در رشته‌های خاص مانند پزشکی آگاه سازد. برای قبول شدن در رشته‌های خوب تجربی باید میانگین ۵۰ درصد را در تمامی دروس کسب کنید. این یک واقعیت است و نشان می‌دهد که داوطلبین تجربی با چه رقابت نفسگیری روبرو هستند. اما اطلاع از حداقل‌ها در نتایج کارنامه قبولی سال‌های اخیر چه تأثیری در افزایش انگیزه دارد؟

بررسی کارنامه سال‌های قبل برای آنست تا نگاه آنها را به حداقل‌ها برای قبولی شفاف کرده و دیدگاه آگاهانه‌تری در آنها به وجود بیاوریم. از طرفی حالا داوطلب می‌داند فارغ از تعداد زیاد شرکت ‌کنندگان کافی ا‌ست فقط برای نیمی از نتایج کنکور تلاش کند تا به موفقیت دست یابد. همین تغییر زاویه نگاه کافی ا‌ست تا انگیزه آنها برای ادامه مسیر موفقیت در کنکور افزایش پیدا کند.

3- راهنمایی برای یادگیری مدل درس خواندن در رشته تجربی

دانش‌آموزی که پس‌ از ساعت‌ها مطالعه نمی‌تواند مفاهیم درسی را به ‌طور کامل یاد بگیرد و در حل سوالات و مسئله‌ها ناتوان است و در کل پروسه یادگیری را سپری نکرده است قطعاً سرخورده از انرژی که گذاشته ممکن است انگیزه کافی برای ادامه‌ی درس‌خواندن نداشته باشد. چرا؟ چون این دانش‌آموز مدل درس‌خواندن اصولی در تجربی از زیست تا ریاضی و یا فیزیک و حتی شیمی را نمی‌داند.

نقش مشاور کنکور تجربی برای افزایش انگیزه داوطلبین زمانی برجسته است که به آنها روش اصولی مطالعه هر درس را آموزش بدهد. دانش‌آموزان که با مدل درسی آشنا باشند قطعاً قوی‌تر مطالعه کرده و مفاهیم را سریع‌تر یاد می‌گیرند. آنگاه در چند آزمون آزمایشی موفق‌تر ظاهر شد و همین نکات به‌ ظاهر ساده کافی ا‌ست تا انگیزه‌ای فوق‌العاده بیشتری برای ادامه مسیر داشته باشد.

4- برنامه‌ریزی و نقش آن در افزایش انگیزه

چطور می‌خواهید پروسه طولانی و مهم کنکور را بدون برنامه سپری کنید؟ از طرفی آیا دانش‌آموزان کم‌ تجربه سال دهم تا دوازدهم از درک درست شرایط و مهارت کامل برنامه‌ریزی حرفه‌ای برخوردار هستند؟ این برنامه باید چه شکلی باشد؟

بدون برنامه‌ریزی کارهای مربوط به درس کامل انجام نمی‌شوند. دانش‌آموزان از جریان‌های عادی زندگی مثل استراحت کردن و یا تفریح با‌دوستان باز می‌مانند. کافی است این جریان آشفته با عدم برنامه‌ریزی مدتی ادامه پیدا کند تا انگیزه داوطلب به ‌شدت کاهش یابد. مهم‌ترین نقش مشاوره در افزایش انگیزه داوطلبان رشته تجربی ایجاد یک برنامه هدفمند برای تمام ابعاد زندگی آنها است. به ‌این ‌ترتیب همراه با نظم بخشیدن جریان‌های زندگی، هر داوطلب حس بهتری دارد و قطعاً انگیزه‌ی او برای ادامه مسیر افزایش پیدا می‌کند.

5- ایجاد نگاه حرفه‌ای و شرایط مسابقه‌ای در کنکور

هر مشاور کنکور تجربی وقتی موفق است و می‌تواند انگیزه داوطلبین را افزایش بدهد که جو حاکم بر کنکور را متفاوت کند. تا وقتیکه داوطلب نگاه امتحانی به آزمون نهایی و کنکور دارد، درس خواندن را یک وظیفه دیده و همواره از آن فرار می‌کند.

فرض کنید ورزشکار حرفه‌ای هستید اما تا وقتیکه در هیچ مسابقه‌ای شرکت نکنید قطعاً از انجام تمرینات سخت و طولانی خسته و بی‌انگیزه می‌شوید. شرکت در مسابقات موتور پیش‌برنده‌ی هر ورزشکاری است. زیرا قرار است تا در یک رقابت شرکت کند و می‌داند که رقبای او سخت در حال انجام تمرینات هستند. در این ‌صورت زمانیکه از تمرین خسته می‌شود کافی است به رقبای خود فکر کند تا انگیزه برای تمرین بیشتر داشته باشد.

مشاور کنکور تجربی می‌تواند جو حاکم بر کنکور را به مانند یک مسابقه درآورد. در خلال صحبت‌ها، تبادل نظرها، برنامه‌ریزی‌ها، انگیزه‌ها و خیلی ماجراهای دیگر قادر است تا ذهنیت داوطلبان را از حضور خشک در آزمونی تلخ تا حضوری رقابتی در مسابقه‌ای بزرگ تبدیل کند. به این ترتیب داوطلبان کنکور تجربی تمام مدت مانند همان ورزشکار حرفه‌ای باانگیزه بالا مرحله به مرحله پروسه طولانی کنکور را سپری می‌نماید.

استراتژی و قدم نهایی مشاوره کنکور تجربی

استاد یاوری مشاور ارشد کنکور گروه یاوران دانش آخرین تکنیک موفقیت در کنکور را خلق استراتژی می‌داند. چراکه حالا کنکور با چند سال اخیر متفاوت شده و از یک امتحان نهایی به یک پروسه طولانی در آغاز سال دهم تا پایان سال دوازدهم تبدیل شده‌ است. حالا نتایج امتحانات نهایی ۶۰ درصد از تراز نهایی و کنکور هستند و همین نکات کافی‌ است تا هر داوطلب از آغاز سال دهم وارد این مسیر شود. بدون استراتژی این مسیر فرسایشی و کاملاً خسته ‌کننده است.

نقش مشاوره در مدیریت استرس و افزایش اعتمادبه‌نفس داوطلبان تجربی

یکی از مهم‌ترین چالش‌های داوطلبان رشته تجربی، مدیریت استرس در طول مسیر کنکور است. استرس مداوم می‌تواند انرژی ذهنی و جسمی آنها را تحلیل ببرد و مانعی بزرگ در مسیر پیشرفت باشد. مشاوران حرفه‌ای با ارائه تکنیک‌های مدیریت استرس، ایجاد فضایی آرام برای گفتگو و تمرکز بر نقاط قوت داوطلب، می‌توانند این مانع بزرگ را از بین ببرند. همچنین، ارائه بازخوردهای مثبت و واقع‌بینانه در طول مسیر به افزایش اعتمادبه‌نفس داوطلبان کمک کرده و انگیزه آنها را برای ادامه مسیر تقویت می‌کند.

تاثیر ایجاد چشم‌انداز شفاف در تقویت انگیزه داوطلبان

یکی از وظایف کلیدی مشاوره، خلق یک چشم‌انداز شفاف از اهداف و آینده تحصیلی داوطلبان است. بسیاری از دانش‌آموزان به دلیل نداشتن تصویر واضحی از مسیر و نتایج تلاش‌هایشان، دچار کاهش انگیزه می‌شوند. مشاوران با طراحی مسیرهای قابل‌دستیابی و نمایش مراحل موفقیت، انگیزه‌ای تازه در داوطلب ایجاد می‌کنند. مثلاً وقتی داوطلب بداند هر تلاشی که اکنون انجام می‌دهد، چگونه به موفقیت در رشته موردعلاقه‌اش منجر می‌شود، انگیزه بیشتری برای عبور از چالش‌های مسیر خواهد داشت.

تاثیر برنامه‌ریزی دقیق در کاهش فشارهای ذهنی داوطلبان

یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های داوطلبان رشته تجربی، حجم بالای مطالب و زمان محدود برای مطالعه است. این چالش، اغلب باعث سردرگمی و کاهش تمرکز آنها می‌شود. مشاوره تحصیلی با ارائه برنامه‌ریزی‌های دقیق و هدفمند به داوطلبان کمک می‌کند تا مسیر مطالعه خود را منظم‌تر کنند. داشتن یک برنامه روزانه یا هفتگی که تمامی دروس و زمان‌بندی‌های لازم را پوشش دهد، می‌تواند فشار ذهنی را به‌طور چشمگیری کاهش دهد و حس تسلط و کنترل بیشتری به داوطلب بدهد.

نقش بازخوردهای مستمر در اصلاح مسیر و افزایش انگیزه

کنکور تجربی یک فرآیند طولانی‌مدت است که نیازمند ارزیابی‌های مداوم و اصلاح مسیر است. یکی از خدمات کلیدی مشاوره، ارائه بازخوردهای منظم و مستمر به داوطلبان است. این بازخوردها نه‌تنها نقاط ضعف را مشخص می‌کنند، بلکه پیشرفت‌های کوچک و بزرگ را نیز برجسته می‌کنند. وقتی داوطلب ببیند که تلاش‌هایش نتیجه می‌دهد، انگیزه بیشتری برای ادامه مسیر پیدا می‌کند. این بازخوردها به نوعی چراغ راه هستند که مسیر رسیدن به هدف را روشن‌تر می‌کنند.

ایجاد تعادل میان درس و زندگی در مسیر کنکور

مطالعه مداوم و سنگین بدون استراحت و تفریح کافی می‌تواند داوطلبان را دچار خستگی و بی‌انگیزگی کند. یکی از کارهای مهم مشاوران، کمک به ایجاد تعادل میان زمان مطالعه و جنبه‌های دیگر زندگی داوطلبان است. گنجاندن زمان‌هایی برای استراحت، ورزش یا انجام فعالیت‌های دلخواه در برنامه روزانه می‌تواند انرژی و تمرکز داوطلبان را بهبود بخشد. وقتی داوطلبان با انرژی بیشتری به مطالعه بپردازند، نه‌تنها کیفیت یادگیری بالاتر می‌رود، بلکه انگیزه‌شان برای پیشروی در مسیر کنکور نیز تقویت می‌شود.

جمع بندی

کنکور تجربی به دلیل رقابت فشرده و هدف‌گذاری محدود، یکی از چالش‌برانگیزترین مسیرهای تحصیلی برای داوطلبان است. در این مسیر، نقش مشاوره کنکور تجربی به‌عنوان یک راهنمای حرفه‌ای و آگاه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مشاوران با ایجاد دیدگاه واقع‌بینانه نسبت به رقابت‌ها و اهداف، استرس داوطلبان را کاهش داده و آنها را برای برنامه‌ریزی دقیق‌تر آماده می‌کنند. این رویکرد، به داوطلبان کمک می‌کند تا علاوه بر مدیریت بهتر زمان، انگیزه بیشتری برای ادامه مسیر داشته باشند.

علاوه بر این، مشاوره کنکور تجربی با آموزش روش‌های اصولی مطالعه، تقویت روحیه رقابتی و ارائه بازخوردهای منظم، داوطلبان را در مسیر یادگیری و پیشرفت همراهی می‌کند. شناخت نقاط قوت و ضعف، تنظیم برنامه‌های هدفمند و ارائه استراتژی‌های متناسب با شرایط هر فرد، از دیگر خدماتی است که مشاوران ارائه می‌دهند. این اقدامات، تأثیر مستقیم در افزایش بهره‌وری و موفقیت داوطلبان دارد.

در نهایت، همراهی یک مشاور حرفه‌ای نه‌تنها مسیر کنکور را شفاف‌تر می‌کند، بلکه تعادل میان مطالعه و سایر جنبه‌های زندگی را حفظ کرده و داوطلبان را برای مواجهه با چالش‌های این مسیر آماده‌تر می‌سازد. مشاوره کنکور تجربی به‌عنوان یک راهکار جامع، می‌تواند عامل اصلی در افزایش انگیزه و رسیدن به اهداف تحصیلی داوطلبان باشد.