اثرات حذف ارز نیمایی در صنعت خودرو

بسیاری از کارشناسان اقتصادی حذف ارز نیمایی را بستر حذف رانت و فساد در بسیاری از صنایع بزرگ ارزبگیر ، از جمله خودرو می دانند.

۲۰:۲۷ - ۲۸ آذر ۱۴۰۳

وانانیوز|

با تصمیم بانک مرکزی ارز نیمایی حذف و ارز توافقی (ارزی که نرخ آن در سامانه معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلای ایران تعیین می‌شود) جایگزین آن شد، اتفاقی که بخش‌های اقتصادی مختلف کشور از جمله صنایع خودرو و قطعه را هر چند متاثر از خود خواهد کرد، اما سوء استفاده در تخصیص منابع را کاهش خواهد داد.

بسیاری از صنایع، از جمله خودروسازی، برای تأمین مواد اولیه، قطعات و تجهیزات مورد نیاز خود از ارز نیمایی استفاده می‌کردند. تخصیص ارز نیمایی به صنایع، هرچند در ظاهر به‌منظور حمایت از تولید و کنترل قیمت‌ها انجام می‌شد، اما مشکلات و چالش‌های متعددی به همراه داشته از جمله سوء استفاده ارزی.

با وجودی که خودروسازان (چه نیمه دولتی ها چه خصوصی ها) ، قطعه سازان و حتی وارد کنندگان از حمایت دریافت ارز نیمایی برخوردار بودند، با این حال طی پنج سال گذشته نه کمیت و کیفیت خودرو راضی کننده بوده و نه از التهاب بازار کاسته شده است.

بنابراین حالا که ارز نیمایی حذف شده بسیاری از متقاضیان خودرو از خود می‌پرسند که با وجود دریافت ارز ارزان، چرا در جهت بهبود خودرو نتیجه ای حاصل نشده است؟

آنچه مشخص است دو خودروساز بزرگ کشور اگر چه با قیمت‌گذاری دستوری بخصوص در سال های گذشته با زیان به تولید خودرو پرداختند اما دولت نیز از حمایت خود از این دو خودروساز دریغ نکرده است . تخصیص ارز نیمایی یکی از حمایت های دولتی محسوب می شود این در شرایطی است که شنیده می شود برخی از تولیدکنندگان از هزینه کرد این ارز در مصارف دیگر دریغ نکردند.

از سوی دیگر اگر چه از روند سرعت تولید خودروسازان مونتاژی نسبت به سال گذشته کاسته شده، اما همچنان پرتوان و با قدرت به تولید و عرضه محصولات خود مشغول هستند این دست از تولیدکنندگان نیز بهره کافی از ارز نیمایی بردند حال آنکه هزینه کرد بخشی از ارز دریافتی آن ها نیز ظاهرا تنها در مسیر مونتاژ خودرو نبوده است.

به سراغ واردکنندگان کشور برویم ، عرضه کنندگانی که در دو هفته گذشته تخلفات آنها در بیش اظهاری جنجالی به پا کرده است.طبق گزارش های رسمی برخی از وارد کنندگان برای دریافت ارز بیشتر با بیش‌اظهاری قیمت خودرو، حجم بیشتری از ارز دولتی یا سهمیه دولتی وارداتی دریافت کرده‌اند. بدین ترتیب حذف ارز نیمایی باعث می‌شود هزینه‌های واقعی تولید خودرو مشخص شود.

در شرایط فعلی، تخصیص ارز ارزان به خودروسازان باعث می‌شود قیمت تمام‌شده خودرو به‌طور مصنوعی پایین‌تر نشان داده شود، در حالی که مصرف‌کننده نهایی قیمت آزاد و واقعی بازار را پرداخت می‌کند.

نتیجه اینکه با حذف این رانت، خودروسازان مجبور به ارائه شفاف‌تر هزینه‌های تولید می‌شوند و قیمت‌گذاری واقعی‌تر خواهد شد.

منبع: اقتصاد آنلاین