تورج الوند: بازیگر شماره یک من محسن تنابنده است

فیلم اشک هور جدیدترین ساخته مهدی جعفری یکی از آثار دفاع مقدسی جشنواره فیلم فجر است که درباره زندگی شهید علی هاشمی است. به بهانه اکران این فیلم در چهل و سومین جشنواره فیلم فجر به گفت‌وگو با تورج الوند پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

آقای تورج الوند با فیلم سینمایی اشک هور. در این نقش شما را به عنوان دوست شهید علی هاشمی می‌بینیم. کسی از دوستان شهید اطراف شما بود که از خصوصیات و ویژگی‌های این شهید بپرسید و سعی کنید تطبیقی بدهید؟

این کاراکتر مابه ازای خارجی نداشت. در قصه هم تنها کسی که از ابتدا با علی هاشمی هست و زنده می‌ماند و بعدها در تفحص و پیدا کردن علی هاشمی، سهمی دارد و کاراکتری است که به واسطه آشنایی اش با علی هاشمی تغییر می‌کند. در جوانی اش یک جوان کله شق قاچاقچی بوده است که با قایق در هور قاچاق می‌کند و بعد از آشنایی او با علی هاشمی دچار تغییراتی می‌شود و بعدها هم می‌بینیم حتی وقتی علی هاشمی هم نیست، این آدم در سنین پیری در اهواز معلم شده است. تغییرات این چنینی را دارد. باقی مانده و بازمانده ای از علی هاشمی است.

درست است که نقش شما ارتباط خاصی به علی هاشمی نداشت و صرفا یک دوست آن هم خیالی بود. ولی فیلم نامه‌هایی که درمورد او نوشته بود را مطالعه کرده اید؟من جمله هوری که خیلی در مورد زندگی نامه و بیوگرافی ایشان است.

یک سری چیزها دیده‌ام. ولی نه به آن صورت که تحقیقات به آن شکل باشد.

شما اصالتا برای تهران هستید. متولد تهران هستید؟

متولد همدان هستم.

ولی اینجا با لهجه جنوبی صحبت می‌کنید. پارسال در فیلم آپاراتچی با زبان و لهجه ترکی صحبت می‌کردید؟ به این لهجه‌ها چطور می‌رسید؟ چون ما در سینما چند آدم محدود داریم که در مورد این موارد خیلی مسلط هستند. من جمله محسن تنابنده که ید طولایی دارد.

من هم به هر حال تمرین‌هایی دارم که سعی می‌کنم به آن‌ها برسم. ولی خیلی قبل تر ها، بازیگر شماره یک من محسن تنابنده بوده است و همیشه او را ستایش می‌کردم. این نکته که این آدم چقدر لهجه‌های مختلف را بازی می‌کند خیلی برای من خفن بود. به نظرم در ناخوداگاه من از این تاثیر گرفته ام و همینطور کاراکترهای اینطوری و لهجه‌ها را جذب کرده ام. کما این که خوب پیش رفته است و چهار فیلم با چهار لهجه متفاوت بازی کرده ام. ولی فکر می‌کنم برای فیلم بعد، اولویت من احتمالا فیلمی باشد که به زبان فارسی باشد. باید جلو رفت و دید که چه می‌شود.

دشت خاموش، نگهبان شب، اتاقک گلی، آپاراتچی و به فیلم اشک هور می‌رسیم. به جز اتاقک گلی، مقداری ژانراه پراکنده هستند. پیشنهادها پراکنده بوده است یا خودتان از عمد تلاش کرده اید که داخل یک لوپ نقش تکراری نیافتید؟

همه پیشنهادها خیلی متفاوت بوده است. ولی انتخاب‌های من به این نقش‌ها رسید. آن‌هایی که کار نکردم هم متفاوت بوده است. احتمالا از خوش شانسی است.

مسئله ای که وجود دارد این است که شما در یک فیلم، گریم یک فرد ۶۰ ساله و پقش یک آدم ۵۰-۶۰ ساله را بازی می‌کنید. ۶۰ سالگی چه شکلی است؟

من هم هیچ وقت ۵۰-۶۰ ساله نبوده ام. مسئله ای که برای من وجود داشت این بود که گریم نهایی این کاراکتر را روزی نهایی کردیم می‌خواستم همان روز جلوی دوربین بروم. بنابراین از قبل نمی‌دانستم که قرار است در چه سنی تا چه میزانی پیر شوم و به چه میزانی باید ناتوان تر شوم و چه تغییراتی داشته باشم. مقداری چالش‌های اینطوری داشت. ولی باز یک زیست ذهنی را با آن داشتم و می‌دانستم که احتمالا باید چه کارهایی با آن بکنم.

از چه کسی؟

از کاراکتر بدران که در جوانی‌هایش اگر سنش بالاتر برود چه رخ می‌دهد. به نظرم از تجربه زیست ذهنی خودم بیشتر کمک گرفتم.

ولی یک فرد شصت ساله سرحال است. خمیده نشده است.

خود آقای جعفری کارگردانمان را نگاه کردم و بیشتر ایشان را برای این کاراکتر در نظر گرفتم که قرار نیست یک فرد شصت ساله افتاده باشد. یعنی دائما تصور داشتم که باید خمیده و افتاده شوم. ولی دیدم که ۶۰ ساله‌های دور و برم هیچ کدام اینطوری نیستند. نه پدرم و نه آقای جعفری و نه خیلی از آدم ها، همه سرحال هستند. به اشتباه داشتم به آن سمت می‌رفتم که شما گفتید. ولی درست شد.

یک سوال که مقداری خارج از فیلم است. در سال‌های گذشته یک مقدار، هنرمندان اگر فیلم داشتند نمی‌آمدند. نمی‌خواهم از کلمه تحریم استفاده کنم. اما به نحوی ناراحتی و دلخوری با جشنواره فجر داشتند. فکر می‌کنید امسال آن دلخوری مقداری برطرف شده است؟ از حضور مردم و نحوه برگزاری و فیلم‌هایی که در جشنواره است؟

اینطور به نظر می‌رسد.

امسال دو (اشک هور و اسفند) فیلم از زندگی شهید علی هاشمی داشتیم که از اببعاد مختلفی به زندگی ایشان می‌پردازد. اهمیت صحبت کردن درمورد شهدا و آرمان‌ها چقدر می‌تواند در شکل گیری افکار نسل آینده و آرمان سازی نسل جوان موثر باشد؟

جدا از تمام دیدگاه‌های سیاسی که هر فردی می‌تواند برای خود داشته باشد، به هر حال این عزیزان قهرمانان ملی ما هستند. خوب است که آن‌ها را بشناسیم و بدانیم چه اتفاقاتی رخ داده است و چطور است که همه ما اینجا در امنیت هستیم. دانستن این‌ها خوب است.

گریم در فیلم، گریم سنگینی است. چند ساعت زیر گریم بودید؟

هر بار، بین سه الی پنج ساعت. در بهترین حالت که بچه‌ها تعدادشان زیاد می‌شد، سه ساعته تمام می‌شد. ولی میانگین ۴ ساعت را هر روز حتما داشتیم.