نوسانات بازار تخم‌مرغ و تأثیر قیمت‌گذاری دستوری بر خانوارها

 در روزهایی که بازار مواد غذایی با نوسان‌های پیاپی روبه‌رو است، تخم‌مرغ، به‌عنوان یکی از کالاهای پرمصرف سبد خانوار، دوباره در کانون توجه قرار گرفته است.

از یک‌سو، پیشنهاداتی توسط اتحادیه‌ها درباره قیمت جدید تخم‌مرغ به وزارت کشاورزی داده شده و از سوی دیگر، فعالان صنفی نسبت به شیوه قیمت‌گذاری دستوری تخم‌مرغ و مرغ گوشتی و پیامدهای آن هشدار می‌دهند.

در حالی‌ که هنوز مصوبه رسمی برای این کالا ابلاغ نشده، اختلاف‌ نظر میان تولیدکنندگان و نهادهای دولتی سر قیمت‌گذاری، بار دیگر این پرسش را پیش کشیده است که آیا نظام تنظیم بازار می‌تواند در چنین شرایط پرالتهابی راهگشا باشد یا اینکه سازوکار عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نهایی قیمت‌ها خواهد بود؟

قیمت توافقی هر کیلو تخم‌مرغ در مرغداری چقدر است؟

آن‌گونه که حمیدرضا کاشانی، رئیس هیئت‌مدیره مرغداران میهن، درباره قیمت تخم‌مرغ گفته، قیمت توافقی جدید هرکیلو تخم مرغ درب مرغداری با وزارت جهاد کشاورزی ۷۸ هزار و ۹۰۰ تومان است که امید است بزودی مصوب شود.

قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ در مرغداری هم‌اکنون ۶۸ هزار تومان است

این فعال صنفی با اشاره به قیمت فعلی تخم‌مرغ اظهار کرد: قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ در مرغداری هم‌اکنون ۶۸ هزار تومان است. بر همین اساس، هر شانه تخم‌مرغ برای مصرف‌کننده بین ۱۷۵ هزار تا ۱۸۰ هزار تومان و هر عدد تخم‌مرغ فله شش هزار تومان عرضه می‌شود.

همچنین او تأکید کرد که هرگونه فروش با نرخ‌های بالاتر، مصداق گران‌فروشی است.

با توجه به این شرایط، این پرسش ایجاد می‌شود که آیا قیمت‌گذاری دستوری تخم‌مرغ و کالاهای مشابه آن توسط ستاد تنظیم بازار امری منطقی است؟

هنوز قیمت جدیدی برای تخم‌مرغ و مرغ گوشتی مصوب نشده است

فرزاد طلاکش، دبیرکل فدارسیون طیور ایران، درباره قیمت مصوب تخم‌مرغ  توضیح داد: هنوز قیمت جدیدی برای تخم‌مرغ و مرغ گوشتی مصوب نشده، اما پیشنهاداتی به وزارت کشاورزی داده شده است.

او افزود: قیمتی که برای گوشت مرغ اعلام شده بود، قیمت خربد حمایتی بود که در حال حاضر، مصداق ندارد.

قیمت‌ها باید ابتدا توسط وزارت کشاورزی بررسی و‌ سپس به ستاد تنظیم بازار ابلاغ شوند

طلاکش درباره فرآیند تصویب قیمت مرغ گوشتی و تخم‌مرغ عنوان کرد: قیمت‌ها باید ابتدا توسط وزارت کشاورزی بررسی و‌ سپس به ستاد تنظیم بازار ابلاغ شود تا ستاد تنظیم بازار آن را مصوب کند. بنابراین، هنوز هیچ یک از این اقدامات انجام نشده است.

نظام صنعت طیور یک نظام خرده‌مالکی است / قیمت‌گذاری در چنین شرایطی، کاملا اشتباه است

دبیرکل فدارسیون طیور ایران درباره نظام طیور تصریح کرد: نظام صنعت طیور یک نظام خرده‌مالکی است. در این نظام، عرضه و‌‌‌ تقاضا اهمیت به‌سزایی دارند. قیمت مرغ گوشتی و تخم‌مرغ به عرضه و تقاضا بستگی دارد. هرچند، هیجانات بازار هم به صورت مقطعی می‌تواند بر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.

او گفت: قیمت‌گذاری در چنین شرایطی، کاملا اشتباه است. زیرا در این بازار واسطه‌های بی‌شناسنامه هم فعالیت می‌کنند.‌ اگر قیمت‌گذاری انجام‌ شود، این واسطه‌ها هم از آن قیمت پایه شروع به قیمت‌گذاری می‌کنند.

قیمت مرغ گوشتی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد نوسان دارد

او‌‌ افزود: به عنوان مثال، باید به مردم اطلاع‌رسانی شود که در یک‌سال، قیمت مرغ گوشتی بین ۱۰ تا ۱۵ درصد نوسان دارد.

براساس این گزارش، با نگاهی به روند فعلی به‌روشنی پیداست که سیاست قیمت‌گذاری دستوری در بازاری چون تخم‌مرغ نه‌تنها ثبات ایجاد نکرده، بلکه زمینه‌ساز سردرگمی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان شده است.

تجربه نشان داده هرگاه دولت به‌جای مدیریت صحیح عرضه و تقاضا به تعیین قیمت ثابت روی آورده، نتیجه چیزی جز ایجاد رانت برای واسطه‌ها، افزایش فشار بر تولیدکننده و در نهایت رشد قیمت برای مصرف‌کننده نبوده است.

آنچه اکنون ضروری به‌نظر می‌رسد، بازنگری در سیاست‌های تنظیم بازار، تقویت شفافیت در زنجیره توزیع و تکیه بر مکانیزم‌های واقعی عرضه و تقاضاست. ادامه راهی که بارها ناکارآمدی آن ثابت شده، منطقی به نظر نمی‌رسد.