تأثیر شوک روانی ناشی از تحریمها بر شاخص کل بورس

خبر احتمال بازگشت تحریمها، شوکی روانی به بازار سرمایه وارد کرد و شاخص کل را طی دو روز ابتدایی هفته جاری کاهش داد. بیشترین فشار بر نمادهای صادراتمحور و بانکی بود که به طور مستقیم از تحولات بینالمللی متاثر میشوند. هرچند آثار عملی این تحریمها زمانبر است، اما فضای روانی منفی ایجادشده در اثر انتشار خبرهای سیاسی، کافی بود تا سرمایهگذاران واکنش نشان دهند و نقدینگی از بازار خارج شود.
تحلیلگران معتقدند در صورتی که قرار نباشد تحریمهای گسترده فورا اجرا شوند، بازار میتواند پس از فروکش هیجان به تعادل نسبی بازگردد، اما تا آن زمان ریسک سیاسی همچنان عاملی تعیینکننده در نوسانات بورس خواهد بود.
مکانیسم ماشه میتواند ریسکهای سیستماتیک را فعال کند
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «مکانیزم ماشه به خودی خود ریسک سیستماتیک ایجاد نمیکند، اما میتواند ریسکهای دیگر را فعال کند.»
الیاس کردی افزود: «این ریسکها شامل فشار و انزوای بینالمللی ایران یا احتمال وقوع جنگ است که میتواند کشور را ذیل بند هفت منشور سازمان ملل قرار دهد.»
تورم که رخ دهد، سهام هم مانند سایر کالاها افزایش قیمت را تجربه میکند
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: «اگر مکانیسم ماشه صرفا فعال شود و منجر به جنگ نشود، اثر آن بیشتر روانی خواهد بود. در سالهای گذشته مردم با بروز چنین تنشهایی به سمت خرید طلا و دلار رفتهاند و همین افزایش تقاضا در نهایت باعث رشد بازار سهام نیز شده است.»
الیاس کردی ادامه داد: «تجربه مشابه را در سال ۹۷ و خروج آمریکا از برجام دیدیم؛ ابتدا دلار جهش کرد و سپس بازار سهام در سال ۹۹ به اوج خود رسید.»
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: «تورم که رخ دهد، سهام هم مانند سایر کالاها افزایش قیمت را تجربه میکند. اما از نظر اقتصادی هم فشارهایی ایجاد میشود. به طور مشخص، فروش نفت به چین سختتر خواهد شد و ورود ارز و کالا به کشور دشوار میشود.»
اگر جنگ نشود، حتی با وجود اسنپبک وضعیت بازار سهام مطلوب میشود
الیاس کردی گفت: «این موضوع میتواند قیمت دلار را بالاتر ببرد و به دلیل ماهیت کامودیتیمحور بودن بسیاری از شرکتهای بورسی، روی آنها اثر بگذارد.» او افزود: «اگر مکانیسم ماشه فعال شود و به جنگ منجر نشود، بازار سهام میتواند شرایط خوبی داشته باشد.»
در شرایط تنش بازارهای سهام واکنش مثبت ندارند
الیاس کردی ادامه داد: «اما اگر این مکانیسم به فعالسازی ریسک سیستماتیک بیانجامد، بازار دیگر نمیتواند قیمت دلار را دنبال کند. در شرایط تنش و جنگ، بازارهای سهام هیچگاه واکنش مثبتی ندارند.»
او خاطرنشان کرد: «بازار سهام ایران تا امروز تحلیل دقیقی از مکانیسم ماشه و حتی تصمیمات سیاسی مشابه نداشته است. هر بار که قرار بوده تصمیمی در خصوص توافق یا عدم توافق گرفته شود، واکنش بازار سهام با تاخیر و غیرمنطقی بوده است.»
الیاس کردی گفت: «این نشان میدهد که بازار سرمایه ایران بازار پیشرو و هوشمند نیست، بلکه پسرو است؛ یعنی ابتدا به دلار و شرایط اقتصادی نگاه میکند و سپس با فاصله زمانی واکنش نشان میدهد.»